Μίλτος Σαχτούρης: Ο αντιηρωικός ποιητής του κλειστού χώρου

Ο Μίλτος Σαχτούρης είχε καταγωγή από την Ύδρα και ήταν δισέγγονος του ναυάρχου του '21 καπετάν Γιώργη Σαχτούρη. Με προτροπή του πατέρα του, εγγράφηκε το 1937 στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά μετά τον θάνατό του την εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί ψυχή τε και σώματι στην ποίηση. Δεν άσκησε ποτέ του κανένα βιοποριστικό επάγγελμα και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που δεν απέκτησε οικογένεια. Οι γονείς δίσταζαν να δώσουν το χέρι της κόρης τους στον γαμπρό Μιλτιάδη Σαχτούρη. «Όχι, γιατί ποιητής δεν είναι επάγγελμα» του έλεγαν και του έκλειναν την πόρτα.

Το 1943 γνωρίστηκε με τον Nίκο Eγγονόπουλο, μια συνάντηση που στάθηκε καθοριστική για τον ποιητή Σαχτούρη. Τον επόμενο χρόνο εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με ποίημά του στο περιοδικό «Τα Νέα Γράμματα». Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Τα Νέα Ελληνικά», «Τραμ», «Το Δέντρο», «Η Λέξη» και «Νέα Εστία».

Το έργο του καθαρά ποιητικό και έχει κυκλοφορήσει στις συλλογές: «Οι Λησμονημένοι» (1945), «Παραλογαίς» (1948), «Με το πρόσωπο στον τοίχο» (1952), «Όταν σας μιλώ» (1956), «Τα φάσματα ή η χαρά στον άλλο δρόμο» (1958), «Ο περίπατος» (1960), «Τα στίγματα» (1962), «Σφραγίδα ή όγδοη Σελήνη» (1964), «Το σκεύος» (1971), «Ποιήματα 1945-1971», «Χρωμοτραύματα» (1980), «Εκτοπλάσματα» (1986), «Καταβύθιση» (1990), «Έκτοτε» (1996) και «Ανάποδα γύρισαν τα ρολόγια» (1998).

Τιμήθηκε με τρία βραβεία: το 1956 με το Α' Βραβείο του διαγωνισμού «Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές» της RAI για τη συλλογή του «Όταν σας μιλώ», το 1962 με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του «Τα Στίγματα» και το 1987 με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το έργο του «Εκτοπλάσματα».

Ο Σαχτούρης είναι ποιητής του κλειστού χώρου, αντιηρωικός, εκφραστής και απολογητής της κατακερματισμένης και καθημαγμένης ανθρώπινης ύπαρξης. Απορρίπτει την παραδοσιακή γραφή και στρέφεται στον συμβολισμό και τον υπερρεαλισμό. Διαφοροποιείται από τους σύγχρονους ομοτέχνους του, επειδή οικοδομεί το έργο του με εφιαλτικές εικόνες και σύμβολα, που πλησιάζουν περισσότερο τον εξπρεσιονισμό.

Υπερτονίζει το παράλογο, ενώ από τον υπερρεαλισμό από τον οποίο ξεκίνησε κρατά τη φαντασία και την παραίσθηση, όχι όμως και τη συνειρμική εκφορά του λόγου. Είναι ποιητής του ατομικού άγχους, αλλά μέσα στο έργο του είναι διάσπαρτος ο απόηχος του άγχους μιας ολόκληρης εποχής. Κι όμως, η ποίησή του δεν είναι απαισιόδοξη. Ο δημιουργός της ομολογεί «Πάντα θα 'χουμε ανάγκη από ουρανό».

Έργα του έχουν μεταφραστεί στη γαλλική, στην αγγλική, στην ιταλική, στη γερμανική, στην πολωνική και στη βουλγαρική. Ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από τους Μάνο Χατζιδάκι, Αργύρη Κουνάδη, Γιάννη Σπανό, Κυριάκο Σφέτσα και Νίκο Ξυδάκη.

Ο Μίλτος Σαχτούρης έφυγε από τη ζωή στις 29 Μαρτίου του 2005.

Με μια ματιά…

1014: Η μάχη στο Κλειδί: ο Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος και ο στρατηγός του Νικηφόρος Ξιφίας όχι μόνο συντρίβουν τον τσάρο των Βουλγάρων Σαμουήλ αλλά τυφλώνουν και έναν προς έναν τους 15.000 αιχμαλώτους τους.

1792: Γεννιέται ο Πέτερ φον Ες, Γερμανός ζωγράφος, που διακρίθηκε κυρίως στις αναπαραστάσεις μαχών και ειδικότερα ως ζωγράφος που απαθανάτισε τις ιστορικές στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, καθώς και στιγμιότυπα από την εισβολή του Ναπολέοντα στη Ρωσία.

1825: Αποτυγχάνει, εξαιτίας της νηνεμίας που επικρατεί, προσπάθεια μοίρας του ελληνικού στόλου υπό τον Κωνσταντίνο Κανάρη να πυρπολήσει τον αιγυπτιακό στόλο μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.

1890: Απεβίωσε ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ, Ολλανδός ζωγράφος με περιπετειώδη βίο και τραγικό τέλος, θρυλική μορφή στην Ιστορία της Τέχνης. Ενταγμένος από τους τεχνοκριτικούς στο κλίμα του μετα-ιμπρεσιονισμού, άσκησε με το έργο του τεράστια επιρροή στην Τέχνη του 20ού αιώνα.

1900: Ο βασιλιάς της Ιταλίας Ουμβέρτος Α’ δολοφονείται από τον αναρχικό Γκαετάνο Μπρέσι. Όπως λέει στους αστυνομικούς που τον συλλαμβάνουν, με την πράξη του αυτή πήρε εκδίκηση για την αιματοχυσία στο Μιλάνο το 1898, όταν ο βασιλιάς είχε συντρίψει βίαια εργατική εξέγερση, χρησιμοποιώντας το πυροβολικό και σκοτώνοντας εργάτες.

1900: Στο θέατρο «Ορφεύς» της Σύρου δίνεται η πρώτη οργανωμένη κινηματογραφική παράσταση στην Ελλάδα. Το εισιτήριο στοιχίζει μία δραχμή και προβάλλονται 20 ταινίες μικρού μήκους. Από αυτές ξεχωρίζουν οι «Αμερικανοϊσπανικαί ναυμαχίαι», «Χαριεντισμοί ανδρογύνου ους διακόπτει η εμφάνισις του τέκνου» κ.ά.

1938: Εξέγερση ξεσπά στα Χανιά εναντίον του καθεστώτος Μεταξά. Θα καταρρεύσει την επόμενη μέρα.