Νικόλαος Κοπέρνικος: Ο «πατέρας» της σύγχρονης αστρονομίας

Ο Νικόλαος Κοπέρνικος γεννήθηκε το 1473 στην Πολωνία, όπου και πέθανε, όμως σπούδασε Νομική και Ιατρική στην Ιταλία. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν δέκα ετών, έτσι η μητέρα του ανέλαβε την ευθύνη της εκπαίδευσης του έξυπνου γιου της, στέλνοντάς τον στο Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας.

Όταν ο θείος του έγινε επίσκοπος του Φράουενμπουργκ, επίσης στην Πολωνία, ο Κοπέρνικος προσελήφθη στον καθεδρικό ναό εξασφαλίζοντας ένα σταθερό εισόδημα, που του επέτρεψε να σπουδάσει στην Ιταλία και να συνεχίσει το πάθος του: τη μελέτη του ουρανού.

Έχτισε έναν πύργο χωρίς οροφή όπου μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα αστρονομικά όργανά του, τα οποία απλώς του επέτρεπαν να μετρήσει τις γωνίες μεταξύ διάφορων ουράνιων αντικειμένων και ορίζοντα, καθώς και τις φάσεις της Σελήνης. Έδειξε επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για τις εκλείψεις.

Δεν είναι γνωστό το πότε ακριβώς ο Κοπέρνικος έκρινε ότι το μοντέλο του για τον ουρανό και το ηλιακό σύστημα εξηγούσε καλύτερα τις παρατηρήσεις που οι άνθρωποι έκαναν για χιλιάδες χρόνια. Γνωρίζουμε όμως ότι το 1514 έγραψε ένα σύντομο κείμενο που έδειξε σε λιγοστούς έμπιστους φίλους. Δεν τόλμησε όμως να το δημοσιεύσει.

Σε αυτό δήλωνε αρκετά ξεκάθαρα ότι «το κέντρο της Γης δεν είναι το κέντρο του Σύμπαντος» και ότι «περιφερόμαστε γύρω από τον Ήλιο όπως κάθε άλλος πλανήτης». Επρόκειτο για αρκετά κατηγορηματικά συμπεράσματα και κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών δεκαετιών ο Κοπέρνικος εργάστηκε σιωπηρά πάνω στη θεωρία του, σύμφωνα με την οποία ο Ήλιος και όχι η Γη είναι το κέντρο του Σύμπαντος.

Παρότι αφιέρωσε πολλές ώρες στην παρατήρηση του ουρανού, οι εξαιρετικές του ικανότητες ξεδιπλώθηκαν όταν μελέτησε τις παρατηρήσεις των άλλων αστρονόμων και τον τρόπο με τον οποίο θα εξομαλύνονταν οι δυσκολίες εάν τοποθετούσε τον Ήλιο στο κέντρο και υπέθετε ότι οι πλανήτες περιφέρονταν γύρω από αυτόν.

Το μοντέλο του Κοπέρνικου είχε μία ακόμη πολύ σημαντική συνέπεια: συνεπαγόταν ότι τα άστρα βρίσκονταν πολύ πιο μακριά από τη Γη απ’ ό,τι είχαν υποθέσει ο Αριστοτέλης και άλλοι προγενέστεροι στοχαστές. Ο Κοπέρνικος γνώριζε ότι η έρευνά του θα σόκαρε τους ανθρώπους, αλλά μεγαλώνοντας αποφάσισε ότι έπρεπε τελικά να δημοσιεύσει τις ιδέες του.

Το 1542 ολοκλήρωσε το σπουδαίο βιβλίο του «Περί της περιστροφής των ουρανίων σφαιρών». Ήταν όμως πλέον ένας άρρωστος, γερασμένος άντρας. Έτσι, εμπιστεύθηκε την εκτύπωσή του στον φίλο του και επίσης ιερέα, Ρέτικους, ο οποίος γνώριζε τις ιδέες του, αλλά στη συνέχεια χρειάστηκε να αναλάβει ένα πανεπιστημιακό πόστο στη Γερμανία, έτσι εμπιστεύθηκε με τη σειρά του την εκτύπωση σε έναν άλλον ιερέα, τον Αντρέας Οσιάντερ.

Ο Οσιάντερ έβρισκε τις ιδέες του Κοπέρνικου επικίνδυνες, γι’ αυτό προσέθεσε τη δική του εισαγωγή σε αυτό το σπουδαίο βιβλίο, το οποίο τελικά εκτυπώθηκε το 1543. Εξαιτίας αυτού του προλόγου, οι περισσότεροι αγνόησαν το επαναστατικό μήνυμα του βιβλίου του Κοπέρνικου. Βέβαια, ο πρόλογος έσωσε τον Κοπέρνικο από την καθολική εκκλησία. Αν και η θεωρία ήταν ανατρεπτική, ο Κοπέρνικος δεν διώχθηκε, επειδή φάνηκε να αποδέχεται πλήρως τον ρόλο του Θεού και της εκκλησίας στη δημιουργία του κόσμου.

Με μια ματιά…

1941: Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: στη ναυμαχία του Πορθμού της Δανίας, το γερμανικό θωρηκτό «Μπίσμαρκ» βυθίζει το καμάρι του Βασιλικού Ναυτικού «Χουντ», σκοτώνοντας όλα τα μέλη του πληρώματος, εκτός από τρία.

1990: Η Μίλαν κατακτά το τέταρτο Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης στην Ιστορία της νικώντας την Μπενφίκα με 1-0.

1992: Ο Ολυμπιακός «αλώνει» την Τούμπα με 2-1, στην πρώτη του νίκη επί του ΠΑΟΚ στη Θεσσαλονίκη έπειτα από 22 χρόνια.

2000: Η Ρεάλ Μαδρίτης κατακτά τον όγδοο ευρωπαϊκό τίτλο της νικώντας τη Βαλένθια με 3-0 στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ.

2014: Η Ρεάλ Μαδρίτης κερδίζει την Ατλέτικο Μαδρίτης με 4-1 στην παράταση και κατακτά το δέκατο ευρωπαϊκό της. Ο Κάρλο Αντσελότι γίνεται μόλις ο δεύτερος προπονητής που το κατακτά τρεις φορές, μετά τους θριάμβους του Μπομπ Πέισλι στη Λίβερπουλ το 1977, το 1978 και το 1981.

2015: Ο εμβληματικός Στίβεν Τζέραρντ σκοράρει εναντίον της Στόουκ Σίτι στην 710η και τελευταία του εμφάνιση με τη φανέλα της Λίβερπουλ, αλλά η ομάδα του γνωρίζει τη βαρύτερη ήττα των τελευταίων 52 ετών με 6-1 στο «Μπριτάνια».