Η σφαγή του Διστόμου

Το πρωί της 10ης Ιουνίου 1944 γερμανική στρατιωτική φάλαγγα των Ες-Ες ξεκίνησε από τη Λιβαδειά για την Αράχωβα, με σκοπό την εκκαθάριση της περιοχής από τις αντάρτικες δυνάμεις. Στο Δίστομο ενώθηκε με άλλη γερμανική ομάδα που είχε ξεκινήσει από την Άμφισσα και προχώρησαν προς το Στείρι. 

Η σφαγή του Διστόμου

Οι κάτοικοι έλαβαν εντολή να μην απομακρυνθούν από το χωριό μέχρι την επιστροφή των γερμανικών δυνάμεων.

Στη θέση Καταβόθρα οι Γερμανοί δέχθηκαν επίθεση από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Μετά από σύντομη αλλά σφοδρή μάχη αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 15 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Οι γερμανικές απώλειες ανήλθαν σε 6 νεκρούς και 15 τραυματίες.

Οι Γερμανοί απέδωσαν την επίθεση του ΕΛΑΣ σε ειδοποίηση των κατοίκων του Διστόμου και επέστρεψαν στο χωριό για να εκδικηθούν. Με διαταγή του διοικητή τους, υπολοχαγού Χανς Ζάμπελ, το Δίστομο πυρπολήθηκε και 218 κάτοικοι (114 γυναίκες και 104 άνδρες) εκτελέστηκαν απάνθρωπα. Μεταξύ των νεκρών, 45 παιδιά και έφηβοι και 20 βρέφη.

Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του BBC στο εξωτερικό και προκάλεσε την κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης. Η Γερμανική Διοίκηση της Αθήνας επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές εντολές.

Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου μπόρεσε να ανακαλύψει τον υπεύθυνο της σφαγής, Χανς Ζάμπελ, ο οποίος είχε καταφύγει στο Παρίσι και είχε συλληφθεί. Οι γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στις ελληνικές, οι οποίες τον προφυλάκισαν.

Τον Αύγουστο του 1949 ομολόγησε την έκταση των γερμανικών θηριωδιών στο Δίστομο, αλλά δικαιολογήθηκε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων του. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του, ο Ζάμπελ εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του.

Πρόκειται για ένα από τα πλέον αποτρόπαια εγκλήματα των ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα.



ME MIA MATIA...
1877: Ιδρύεται ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, με πρωτοβουλία της βασίλισσας Όλγας και πρώτο πρόεδρο τον Μάρκο Ρενιέρη.
1907: Ξεκινάει ο μακρύτερος σε απόσταση αγώνας αυτοκινήτων στον κόσμο, από το Πεκίνο προς το Παρίσι.
1915: Ιδρύεται το Σώμα Ελληνίδων Προσκόπων, το οποίο αργότερα θα μετονομαστεί σε Σώμα Ελληνίδων Οδηγών.
1934: Η Ιταλία κερδίζει στη Ρώμη στον τελικό την Τσεχοσλοβακία με 2-1 στην παράταση και κατακτά το δεύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου.
1947: Η SAAB παράγει το πρώτο της αυτοκίνητο.
1956: Η κυβέρνηση Καραμανλή αποφασίζει την τουριστική αξιοποίηση του Λυκαβηττού, με την κατασκευή τελεφερίκ και πολυτελούς αναψυκτηρίου.
1963: Ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι υπογράφει νόμο με στόχο την κατάργηση των μισθολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων.
1967: Λήγει ο Πόλεμος των Έξι Ημερών με θρίαμβο των Ισραηλινών επί των Αράβων. Οι Ισραηλινοί κατακτούν τη Λωρίδα της Γάζας, τη χερσόνησο του Σινά, τη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη ποταμού, την ανατολική Ιερουσαλήμ και τα Υψίπεδα του Γκολάν.
1999: Το ΝΑΤΟ αναστέλλει τις αεροπορικές επιδρομές του, καθώς ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς συμφωνεί να αποσύρει τις σερβικές δυνάμεις από το Κοσσυφοπέδιο.
2010: Πεθαίνει σε ηλικία 79 ετών ο Γιάννης Σπανουδάκης, που με τον αδερφό του, Αλέκο, πρωτοστάτησαν στη δημιουργία της ομάδας μπάσκετ του Ολυμπιακού και πρωταγωνίστησαν στα δύο πρώτα πρωταθλήματα του συλλόγου το 1949 και το 1960. Ο Αλέκος απεβίωσε το 2019, ανήμερα των γενεθλίων του Ολυμπιακού (10 Μαρτίου).
2016: Η πρώην διαγωνιζόμενη στο αμερικανικό «Voice», Κριστίνα Γκρίμι, πυροβολείται στο Ορλάντο μετά από μία συναυλία. Υπέκυψε στα τραύματά της σε ηλικία 22 ετών.
2018: Πεθαίνει σε ηλικία 89 ετών ο Παύλος Γιαννακόπουλος, ιδρυτής, πρόεδρος της ΒΙΑΝΕΞ, πρόεδρος επί μία δεκαετία του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού και διοικητικός ηγέτης της ομάδας μπάσκετ.