H αλήθεια για τη Βιταμίνη C
Αυτό που πολλοί θεωρούν ως βιταμίνη C είναι το συνθετικά παραγόμενο από τις φαρμακοβιομηχανίες ασκορβικό οξύ, το οποίο περιέχεται ευρέως σε συμπληρώματα διατροφής ως θρεπτικό συμπλήρωμα, αντιοξειδωτικό και ως συντηρητικό στις τροφές. Αντίθετα η πραγματική βιταμίνη C, η οποία απαντάται στη φύση συνυπάρχει με ένα σύμπλεγμα άλλων φωτοχημικών, τα οποία αλληλοενισχύονται
Μελέτες έδειξαν ότι η βιταμίνη C από πραγματική τροφή απορροφάται 35% καλύτερα και αποβάλλεται πιο αργά από τη συνθετική βιταμίνη C. Επιπλέον το σώμα προσπαθεί να την αποβάλλει και υψηλότερη δόση της προκαλεί περισσότερη απώλεια από τον οργανισμό.
Η βιταμίνη C χρειάζεται για την αναγέννηση και ανάπτυξη των ιστών, την παραγωγή κολλαγόνου, νευροδιαβιβαστών (ουσίες που μεταφέρουν τα νευρικά ερεθίσματα), στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και στην επούλωση των τραυμάτων. Είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό, επηρεάζει την ανοσολογική λειτουργία και η ύπαρξή της στις τροφές επηρεάζει διάφορες καταστάσεις, π.χ. αρτηριακή πίεση, οφθαλμική υγεία, άσθμα, οστεοαρθρίτιδα, καρκίνο, κ.ά..
Η φύση παρέχει τεράστιες ποσότητες βιταμίνης C σε πολλούς συνδυασμούς φυτοθρεπτικών ουσιών. Επίσης σε ζωικές πηγές. Οι καθημερινές ανάγκες ανέρχονται σε 90 mg σε ενήλικες και σε παιδιά μεγαλύτερα των τεσσάρων ετών και ποικίλουν με την ηλικία, το φύλο, το κάπνισμα ή σε ειδικές περιπτώσεις. Επειδή είναι ένα άκρως εμπορικό προϊόν οι πιθανές αρνητικές επιδράσεις της τεχνητής βιταμίνης C δεν έρχονται στο φως.
α) είναι αναποτελεσματική στην πρόληψη κρυολογήματος, καρδιακής νόσου, ανάκτησης από μυϊκή καταπόνηση, και στην απόδοση.
β) η απορρόφησή της μειώνεται με ταυτόχρονη χορήγηση υδατανθράκων.
γ) περιέχει γλυκόζη και δόση πάνω από 300mg είναι ενδεικτική συνθετικής προέλευσης.
δ) υψηλές δόσεις συνθετικής βιταμίνης C (πάνω από 1000 mg) προκαλούν σοβαρές παρενέργειες. Παρεμβαίνουν στα σήματα επικοινωνίας μεταξύ των
κυττάρων, μπλοκάροντας την ικανότητα του σώματος να προσαρμόζεται στα προπονητικά σήματα-ερεθίσματα και να μειώνει τελικά την απόδοση.
ε) Μεγάλες ποσότητες ασκορβικού οξέως επιδεινώνουν τη νεφρική λειτουργία και επηρεάζουν την απορρόφηση και αποθήκευση σιδήρου.
Η μεγάλη δόση βιταμίνης C αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξέως και προκαλεί αρθρίτιδα σε άτομα με προδιάθεση. Σε δόση πάνω από 1000 mg καθημερινά αυξάνεται η απέκκρισή της από τα νεφρά και σχηματίζονται λίθοι στο ουρικό σύστημα σε ευαίσθητα άτομα. Σε άτομα με σιδηροπενική αναιμία μεγαδόσεις βιταμίνης C μπορούν να καταστρέψουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Β12.
Σε άτομα, τα οποία αθλούνται σκληρά και εκδηλώνουν συχνές ιογενείς λοιμώξεις η καθημερινή χορήγηση βιταμίνης C σε δόση 500-1000mg μπορεί να παρέχει κάποιο όφελος. Γενικά είναι ασφαλείς σε δόσεις λίγο παραπάνω από τις συστηνόμενες αλλά σε υπερτροφοδότηση η δράση της είναι τοξική.
Η βιταμίνη C αλληλεπιδρά με φάρμακα, όπως στατίνες, αντιπηκτικά, οιστρογόνα και άλλα χημειοθεραπευτικά. Τονίζεται ότι η βιταμίνη C ως αντιοξειδωτικό καταστέλλει την ενδογενή παραγωγή αντιοξειδωτικών.
Ακολουθώντας, ωστόσο, μια διατροφή με τα συσταθέντα επίπεδα αντιοξειδωτικών βιταμινών, ιδιαίτερα της βιταμίνης C, μειώνεται ο κίνδυνος για αρκετά είδη καρκίνου.
Πάντως σε χαμηλές δόσεις τα συμπληρώματα βιταμίνης C γενικά θεωρούνται ασφαλή. Οι παρενέργειες εξαρτώνται από τη δόση.
Μια ειδική περίπτωση υπέρ του συμπληρώματος.
Δρομείς υπεραποστάσεων, οι οποίοι έλαβαν καθημερινά 600 mg συμπληρώματος βιταμίνης C πριν και για τρεις εβδομάδες μετά από έναν υπερμαραθώνιο 90 χιλιομέτρων εκδήλωσαν σημαντικά χαμηλότερη επίπτωση λοιμώξεων του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος ε σχέση με δρομείς, οι οποίοι έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo).
Το βιβλίο του Δρόσου Βενετούλη «Γεννηθήκαμε δρομείς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μπαρτζουλιάνος».
Δρόσος Βενετούλης
Ιατρός, Δ/ντής ΜΕΘ Τζανείου, Γενικού Νοσοκομείου Πειραιά
