Οι Δαιμονισμένοι στο θέατρο, ο Ντοστογιέφσκι στο Παρίσι

Στις 28 Ιανουαρίου, 1959 ο Αλμπέρ Καμύ έδωσε μια τηλεοπτική συνέντευξη με αφορμή την θεατρική μεταφορά των «Δαιμονισμένων» στο θέατρο Αντουάν του Παρισιού. Οικοδεσπότης ο δημοσιογράφος Πιέρ Ντυμαγιέ, ο οποίος έδωσε εξαρχής το στίγμα μιλώντας για τον μηδενισμό που αποπνέει το αριστούργημα του Ντοστογιέφσκι. Η ιστορική αυτή συνέντευξη υπήρχε αναρτημένη στο youtube αλλά σήμερα αναπαράγεται μόνο το ηχητικό υλικό χωρίς την εικόνα.

Ο δημοσιογράφος ζητά από τον Καμύ να θυμίσει στο κοινό το πραγματικό γεγονός το οποίο ενέπνευσε τον Ντοστογιέφσκι. Ο Γάλλος Νομπελίστας διηγείται το περιστατικό της δολοφονίας του φοιτητή Ιβανόφ από μια ομάδα αναρχικών με επικεφαλής τον Νετσάγιεφ, την εντύπωση που έκανε στη Ρωσία της εποχής εκείνης αλλά και στον Ντοστογιέφσκι προσωπικά.

Ο Καμύ θεωρεί ότι οι Δαιμονισμένοι είναι ένα βιβλίο άκρως προφητικός αφ' ης στιγμής θίγει με τόσο εύστοχο τρόπο το ζήτημα του μηδενισμού ο οποίος μολύνει τις πιο πληθωρικές ιδεολογίες. Επισημαίνει δε ότι κάθε προφητικό βιβλίο είναι επίκαιρο, στον βαθμό που αργά ή γρήγορα η προφητεία καταλήγει να γίνεται επικαιρότητα. Οι Δαιμονισμένοι συγκεκριμένα προικονομούν το κενό της ανθρώπινης ψυχής και την αδυναμία του ανθρώπου να πιστέψει σε κάτι, σημεία των καιρών που ο Ντοστογιέφσκι είχε προβλέψει εκατό χρόνια νωρίτερα.

Να θυμίσουμε ότι η παραγωγή αυτή ήταν ιδιαίτερα απαιτητική με ένα προϋπολογισμό 20 εκατομμυρίων φράγκων, με 33 ηθοποιούς, 180 πρόβες, με 23 αλλαγές σκηνικών και διάρκεια τρεισήμισι ώρες. Ο Καμύ, που διασκεύασε και σκηνοθέτησε το έργο, αποκαλύπτει ότι η αρχική του διάρκεια ξεπερνούσε τις τέσσερις ώρες και γινόταν απαγορευτική. Αναγκάστηκε λοιπόν να κόψει 50 λεπτά.

Ο Καμύ αναφέρεται επίσης στην θεατρικότητα του Ντοστογιέφσκι ο οποίος φαίνεται σαν να γράφει απευθείας για το θέατρο, έστω κι αν μερικές φορές πέφτει σε αντιφάσεις, π.χ, όταν λέει ότι κάποιος σηκώθηκε από μια καρέκλα χωρίς προηγουμένως να έχει αναφερθεί ότι καθόταν ποτέ σε αυτή.

Για τους Δαιμονισμένους αναφέρει πως πρόκειται για ένα έργο που ενώ ξεκινά ως κωμωδία, συνεχίζεται σε μια ατμόσφαιρα δραματική και καταλήγει τραγωδία.