Νεκρομαντείο Αχέροντα: Έτρωγαν κουκιά για να δουν τις ψυχές, το τελευταίο οχυρό των Ηπειρωτών

Το νεκρομαντείο ήταν χτισμένο κοντά στο σημείο που ενώνεται το ποτάμι Πυριφλεγέθων, ο Αχέροντας και ο Κωκυτός, που συμβόλιζαν τη θλίψη, τους στεναγμούς και τη στεναχώρια του θανάτου.

Σύμφωνα με τον Όμηρο, από αυτό το σημείο κατέβηκε ο Οδυσσέας στον Κάτω Κόσμο για να συναντήσει τον Τειρεσία και να πάρει χρησμό για τον γυρισμό του στην Ιθάκη. Θεωρούνταν το σημαντικότερο ιερό που είχε χτιστεί προς τιμήν του Άδη και εκεί βρισκόταν η είσοδος για το βασίλειο του Κάτω Κόσμου.

Στην αρχαία Ελλάδα ο Άδης ήταν ο θεός του θανάτου και αδερφός του Δία. Συμμετείχε στον πόλεμο εναντίον του Κρόνου και των Τιτάνων και αφού τους νίκησε, ανέλαβε τη βασιλεία του Κάτω Κόσμου. Στο πλευρό του είχε την Περσεφόνη, την κόρη της θεάς Δήμητρας, την οποία απήγαγε από τις πεδιάδες της Σικελίας.

Ο Ερμής αναλάμβανε τη μεταφορά των ψυχών στις όχθες του ποταμού, απ’ όπου τις παραλάμβανε ο Χάροντας και τις μετέφερε με τη βάρκα του μέσα από την Αχερουσία λίμνη στον Κάτω Κόσμο.

Η Αχερούσια λίμνη που αναφέρεται στην αρχαιότητα σήμερα δεν υπάρχει καθώς αποστραγγίστηκε το 1960

Για τη μεταφορά των ψυχών ο Χάροντας έπαιρνε ως αντίτιμο έναν οβολό, τον οποίο τοποθετούσαν οι συγγενείς κάτω από το στόμα των νεκρών. Όσοι δεν είχαν χρήματα παρέμεναν για πάντα στην όχθη του ποταμού. Ο Κέρβερος, ο τρικέφαλος σκύλος ήταν ο φύλακας της πύλης του Κάτω Κόσμου. Ο Άδης απαγόρευε αυστηρά την είσοδο των ζωντανών και την έξοδο των νεκρών από το βασίλειο των νεκρών.

Το ιερό πυρπολήθηκε και καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 167 π.Χ.Τον 18ο αιώνα μ. Χ στο χώρου του μαντείου χτίστηκε η εκκλησία του Άγιου Ιωάννη του Προδρόμου

Οι επισκέπτες οδηγούνταν στα υπνοδωμάτια όπου ακολουθούσαν συγκεκριμένο διατροφολόγιο και μασούσαν κουκιά, που προκαλούσαν παραισθήσεις για να θολώσει το μυαλό τους. Στη συνέχεια με τη συνοδεία του ιερέα πήγαιναν σε ένα δωμάτιο απομόνωσης. Στο τελικό στάδιο πραγματοποιούσαν θυσίες ζώων και πήγαιναν στο ιερό για να επικοινωνήσουν με τις ψυχές. Αφού έκαναν προσφορές ώστε να τις ξυπνήσουν από τη λήθη, συνομιλούσαν μαζί τους.

Βρέθηκε ένας διάδρομος σε ζιγκ ζαγκ, με διάφορες πύλες σαν μικρός λαβύρινθος, που οδηγούσε σε μια τρύπα στο έδαφος. Βρέθηκαν επίσης γρανάζια και εξαρτήματα από ανυψωτικά μηχανήματα. Αυτά ερμηνεύτηκαν σαν υπολείμματα των μηχανών, με τις οποίες κινούσαν οι ιερείς τις κούκλες, που παρίσταναν τις ψυχές των νεκρών.

Εκφράστηκε ακόμη η άποψη ήταν ένα από τα οχυρά των Ηπειρωτών απέναντι στην ρωμαϊκή λαίλαπα. Τα μεγάλα πιθάρια που βρέθηκαν, εξηγούν τις ανάγκες των πολιορκημένων για τροφή και τα γρανάζια, ως υπολείμματα αμυντικών μηχανών που χρησιμοποιούσαν οι πολιορκημένοι. Και το άδυτο ήταν ένα ανηχωικό κελάρι, χτισμένο ώστε να μην έχει αντίλαλο και να επικρατεί απόλυτη ησυχία.

Το πιο πιθανό ήταν να χρησιμοποιήθηκε ως αμυντικό οχυρό απέναντι στους Ρωμαίους και παλαιότερα να λειτουργούσε ως νεκρομαντείο. Το σίγουρο είναι οτι οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν 70 πόλεις και οικισμούς και 150.000 Ηπειρώτες έγιναν σκλάβοι.