Νημποριό, το ψαροχώρι με τα Δρακόσπιτα και το αρχαίο λατομείο: Κινδυνεύει να γίνει αιολικό πάρκο

powered by Rubicon ProjectΤα γειτονικά Στύρα είναι γνωστά από την αρχαιότητα για τη συμμετοχή τους στην Αθηναϊκή Συμμαχία, καθώς και την ανάμιξή τους σε σημαντικά πολεμικά γεγονότα, όπως η Ναυμαχία της Σαλαμίνας και η Σικελική Εκστρατεία. Το Νημποριό, αν και λιγότερο γνωστό, φημιζόταν για την εξόρυξη και επεξεργασία της λεγόμενης “Στυρίας λίθου”.

Στην ευρύτερη περιοχή έζησαν και οι Άβαντες, οι οποίοι σύμφωνα με τον Όμηρο, πολέμησαν στον τρωικό πόλεμο και ήταν τολμηροί και σκληροτράχηλοι πολεμιστές. Χρησιμοποιούσαν τα δόρατα για να πολεμούν «εκ του συστάδην» και συχνά έρχονταν στα χέρια με τον εχθρό.

Παρότι οι ανασκαφές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην περιοχή είναι ελάχιστες έως μηδαμινές, η ακμή που γνώρισε πριν από χιλιάδες χρόνια είναι δεδομένη.

Στο παλιό μονοπάτι που οδηγεί στην παραλία του οικισμού, έχουν ανακαλυφθεί αρχαίοι τάφοι. Στο βόρειο τμήμα του, υπάρχει ένα ανενεργό λατομείο με φανερά σημάδια εξόρυξης και επεξεργασίας πέτρας. Σε κοντινή απόσταση, “επιβιώνει” ένα εντυπωσιακό δρακόσπιτο.

• Δρακόσπιτο στην περιοχή των Στύρων. Φωτο: Β. Καλαλούγκας

Τα μυστηριώδη Δρακόσπιτα

Τα Δρακόσπιτα είναι 23 παράξενα κτίσματα που στέκουν όρθια εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Νότια Εύβοια. Η ονομασία έχει δοθεί από έναν τοπικό θρύλο που υποστηρίζει ότι ήταν κατοικίες των μυθικών δράκων.

Στην πραγματικότητα, τα δρακόσπιτα πιθανόν δημιουργήθηκαν για να εποπτεύουν τη γύρω περιοχή. Οι τοποθεσίες που τα συναντά κανείς, δεν παραπέμπουν σε περιοχές με ανθρώπινες κατοικίες. Συνήθως είναι απόκρημνες πλαγιές βουνών και τα χτίσματα ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική τους.

Είναι αφομοιωμένα πλήρως στο περιβάλλον, καθώς έχουν οικοδομηθεί από τεράστιες πέτρες των βουνών και έχουν λαξευτεί σε ορθογώνιο σχήμα.

Τα περισσότερα βρίσκονται στα Στύρα, ενώ το πιο γνωστό και τέλεια οικοδομημένο Δρακόσπιτο βρίσκεται στο όρος Όχη της Καρύστου.

Το μυστήριο που περικυκλώνει την ύπαρξή τους είναι η αρχιτεκτονική. Δεν έχουν θεμέλια, ενώ οι γιγαντιαίες πλάκες τους δεν συνδέονται μεταξύ τους με κάποιο υλικό. Έχουν τοποθετηθεί η μία πάνω στην άλλη και για αντίβαρα έχουν χρησιμοποιηθεί μεγάλοι ογκόλιθοι. Η στέγη είναι πυραμιδωτή και κατασκευασμένη με απόλυτη ακρίβεια, σύμφωνα με το εκφορικό σύστημα.

Μέχρι σήμερα, οι αρχαιολόγοι δεν γνωρίζουν τον τρόπο που μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν οι γιγαντιαίοι λίθοι. Άγνωστη παραμένει επίσης η χρονολόγηση τους, αλλά και οι κατασκευαστές τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ήταν γνώστες στατικής και της κυκλώπειας τεχνικής.

Μία διαδεδομένη θεωρία υποστηρίζει ότι Κάρες σκλάβοι εργάζονταν στα λατομεία του Νημποριού

Αιολικό πάρκο πάνω στα αρχαία

Παρά το προφανές, στο Νημποριό μέχρι σήμερα δεν έχει οριοθετηθεί κάποια περιοχή ως αρχαιολογικός χώρος, παρότι πολλά μνημεία είναι διάσπαρτα σε εμφανή σημεία. Χαρακτηριστικός είναι ένας κίονας που κείτεται επί του εδάφους και εποπτεύει όλο τον κόλπο.

Με αίτημά της η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας έχει εδώ και χρόνια ζητήσει να προσδιοριστεί η αρχαιολογική ζώνη. Η πρόταση δεν έχει εξεταστεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) το οποίο καλείται τώρα να αποφανθεί ενόψει της δημιουργίας αιολικού πάρκου στην περιοχή.

• Ο κίονας σμιλευμένος στο αρχαίο λατομείο στο Νημποριό Ευβοίας. Εξωραϊστικός Σύλλογος Νημποριού

Η απειλή του αιολικού πάρκου

Τον Απρίλιο του 2020 ανακοινώθηκε η κατασκευή ενός συγκροτήματος πέντε αιολικών σταθμών με συνολικά 35 τεράστιες ανεμογεννήτριες σε απόσταση αναπνοής από το Νημποριό. Αρχικά με ημερήσια διάταξή του το ΚΑΣ ενέκρινε την κατασκευή. Σύμφωνα με ειδικούς, κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για τον αρχαιολογικό πλούτο της περιοχής, καθώς ο λόφος θα ισοπεδωθεί.

Κάτοικοι και φορείς καταγγέλλουν ότι η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου είναι εκπονημένη προγενέστερα των καταστροφικών πυρκαγιών.

Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Εύβοιας, Δρ. Αγγελική Σίμωση, με επιστολή της αναφέρει πως:

Ο λόφος του Νημποριού βρίθει πολύ σημαντικών αρχαιοτήτων που καταδεικνύουν το διαχρονικό της εξόρυξης, επεξεργασίας και εμπορίας της Στυρίας λίθου στην περιοχή της Καρυστίας και, ως εκ τούτου, χρήζουν άμεσης προστασίας και ανάδειξης.

Μετά από έντονες αντιδράσεις κατοίκων, αρχαιολόγων και σωματείων, το θέμα έφτασε στη Βουλή. Τον Οκτώβριο του 2021, τα μέλη του ΚΑΣ αποφάσισαν να αναβληθεί η συζήτηση για την υλοποίηση του έργου και να επανεξεταστεί το θέμα αφού προηγηθεί αυτοψία. Η συγκεκριμένη παράταση ζητήθηκε από τον Εξωραϊστικό Σύλλογο Νημποριού.

Η κρίσιμη αυτοψία προγραμματίστηκε για την Παρασκευή 26 Νοεμβρίου και θα πραγματοποιηθεί από την Ολομέλεια του ΚΑΣ.

Ακρόπολη Στύρων. Φωτο : Βασίλης Καλαλούγκας

Όπως εξηγεί ο εκπρόσωπος του Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων (ΣΕΚΑ) Κώστας Νικολάου, είναι αδύνατο να “συμβιώσει” αρμονικά με τις αρχαιότητες ένα έργο τέτοιου βεληνεκούς. Το δίλημμα δεν είναι “κλιματική αλλαγή ή αρχαιότητες;”. Οι ανεμογεννήτριες οφείλουν να τοποθετούνται σε περιοχές με κατάλληλο σχεδιασμό έτσι ώστε να μη θίγονται οι αρχαιολογικοί χώροι, οι περιοχές Νatura και οι οικιστικές περιοχές.

Η ύπαρξη των αρχαιοτήτων στην περιοχή ήταν γνωστή εδώ και αρκετές δεκαετίες. Παρόλα αυτά δεν είχαν δρομολογηθεί ποτέ οργανωμένες ανασκαφές και έρευνες. Εκτός αυτού, ο λόφος του Αγίου Νικολάου αποτελεί μοναδικό μνημειακό σύνολο για την Ελλάδα. Στην κορυφή του υπάρχει η Ακρόπολη των Στύρων, στις πλαγιές του τα ρωμαϊκά λατομεία και τα Δρακόσπιτα.

Ωστόσο, η νότια και η ανατολική πλευρά του είναι γεμάτη ανεμογεννήτριες. Μάλιστα ο δρόμος περνάει 200 μ. από την Ακρόπολη των Στύρων και 50 μ. από τα ρωμαϊκά λατομεία, ενώ ο Αρχαιολογικός Νόμος ορίζει πάνω από 500 μ. για μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους.

• Το αρχαίο λατομείο του Νημποριού. Κινδυνεύει από την επέκταση του αιολικού πάρκου . Εξωραϊστικός Σύλλογος Νημποριού

Τα αιτήματα

Όπως αναφέρει το Δελτίο Τύπου που δημοσίευσε ο Εξωραϊστικός Σύλλογος Νημποριού, η εναντίωση στην κατασκευή του αιολικού πάρκου στηρίζεται στα ακόλουθα αιτήματα:

• Την άμεση ολοκλήρωση των διαδικασιών για την αρχαιολογική οριοθέτηση του λόφου του Νημποριού με ζώνες απολύτου προστασίας.
• Να μην επιτραπεί καμία παρέμβαση στον αρχαιολογικό χώρο του Νημποριού και στην Ακρόπολη των Στύρων.
• Να σταματήσει εδώ η υποβάθμιση των Μνημείων των Στύρων και αυτά να αναδειχθούν με ευθύνη του ΥΠ.ΠΟ.Α. και των υπηρεσιών του.

πηγή: mixanitouxronou.gr