Ποιος ήταν αλήθεια ο πρώτος δρόμος της ελεύθερης Ελλάδας;

Το 1833 χαράζεται ο πρώτος δρόμος της ελεύθερης Ελλάδας.

Τι θα ήταν μια πόλη χωρίς τους δρόμους της; Ένα γιγάντιο πλάσμα χωρίς ραχοκοκαλιά. Ένας απελπιστικός λαβύρινθος χωρίς διέξοδο, χωρίς νόημα. Γι αυτό οι πολεοδόμοι σπεύδουν να χαράξουν τις κεντρικές οδικές αρτηρίες επιζητώντας να βάλουν μια τάξη στο ανοικονόμητο χάος της καθημερινότητας.

Στην Αθήνα του 19ου αιώνα που έφερε το βάρος να γίνει η πρωτεύουσα ενός νεογέννητου κράτους, η χάραξη του πρώτου δρόμου ήταν δίχως άλλο μια πράξη αληθινής κοσμογονίας. Κι αυτό έγινε το 1833 με την οδό Αιόλου, την πρώτη επίσημη οδό της αναγεννημένης Ελλάδας.

Ο δρόμος αυτός «πηγάζει» από τους Αέρηδες, το περίφημο μνημείο και οι αρχιτέκτονες Σταμάτης Κλεάνθης και Σάουμπερτ προέβλεπαν αρχικά να φτάνει ως τα Πατήσια με πλάτος 15 μέτρα αλλά στο τέλος δεν πέρασε ποτέ πέρα από την οδό Σταδίου, ενώ περιορίστηκε στα 12 μέτρα.

Το όνομά της το πήρε από την αφετηρία της, καθώς το μνημείο των Αέρηδων δεν απεικονίζει παρά τον Αίολο και τους ανέμους που κατά τη μυθολογία φύλαγε επιμελώς μέσα στον ασκό του.

Ένας δρόμος με Ιστορία

Η Αιολική οδός, όπως κάθε δρόμος άλλωστε, έγραψε τη δική της Ιστορία και από αυτή διαλέγουμε σήμερα μερικά μόνο επεισόδια. Το 1859 το Ελληνικό κράτος αποφασίζει την πλακόστρωση των πεζοδρομίων της Αιόλου με έξοδα των παρόδιων ιδιοκτητών με αποτέλεσμα να επικρατήσει χάος και αναρχία. Στον τύπο της εποχής διαβάζουμε: «Αι οδοί Αιόλου και Ερμού κατέστησαν αδιάβατοι… Πάντοτε θα τα κάμνωμεν όλα στραβά και ανάποδα».

Το 1860 η οδός Αιόλου στρώθηκε με αμμοχάλικο κατακτώντας ακόμα μία πρωτιά. Την ίδια εποχή ο περίβλεπτος δρόμος συνδέεται με δύο γνωστά Αθηναϊκά στέκια: «Το καφενείο των Γερόντων» που βρίσκεται λίγο πιο πέρα από την συμβολή Αιόλου και Σταδίου ανήκει στον Γιάννη ή Κωνσταντίνο Χάφτα, αγωνιστή του ’21 που η πατρίδα αναγνώρισε την προσφορά του παραχωρώντας του μια υπό διαμόρφωση έκταση στη γωνία Πατησίων και Πανεπιστημίου σε μια εξοχική περιοχή που γειτνίαζε με την μετέπειτα πλατεία Ομονοίας.

Από τον Χάφτα, το σημείο αυτό ονομάστηκε Χαφτεία (και όχι Χαυτεία, όπως επικράτησε). Από εδώ σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις ξεπήδησε και ο διαχρονικός όρος «Ψωροκώσταινα» που χαρακτηρίζει την Ελλάδα μέχρι σήμερα, όταν ένας θαμώνας παρομοίασε την χώρα με την περίφημη Ναυπλιώτισσα χήρα που στα ύστερα χρόνια της δοκίμασε την τύχη μιας φριχτής φτώχιας και αναγκαζόταν να κάνει θελήματα για να βιοποριστεί.

Στην γωνία Αιόλου και Ερμού εγκαινιάστηκε το ιστορικό καφενείο «Ωραία Ελλάς», σημείο αναφοράς για τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις του τόπου τον 19ο αιώνα.

Η οδός Αιόλου είναι η καρδιά της μικρής πλην φιλόδοξης χώρας που ζει και αναπνέει με το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας. Καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εμπορικά καταστήματα, τράπεζες, συνθέτουν την ακμή του πιο πολυσύχναστου δρόμου.

Το 1890 ηλεκροφωτίζεται η Αιόλου μαζί με την Ερμού και την Φιλελλήνων.