Σεπτεμβριανά 1955: Η σύγχρονη άλωση της Πόλης- «Kahrolsun giavourlar!» (pics+vid)

Σαν ξημέρωσε η 7η Σεπτεμβρίου 1955 ο Ελληνισμός της Πόλης άρχισε να μετρά τις πληγές του: κατεστραμμένα σπίτια, λεηλατημένα μαγαζιά, καμένες εκκλησίες, συλημένοι τάφοι. Κι ακόμη νεκροί, κακοποιημένοι, βιασμένοι άνθρωποι. Το προηγούμενο βράδυ το θηρίο είχε ξυπνήσει. Σεπτεμβριανά, η σύγχρονη άλωση της Πόλης.

Το σχέδιο της εξόντωσης του Ελληνισμού είχε εξυφανθεί πολύ καιρό πριν. Το σύνθημα για να ξεκινήσει η επιχείρηση δόθηκε στις 4:00 το απόγευμα της 6ης Σεπτεμβρίου όταν κυκλοφόρησε σε έκτακτη έκδοση η εφημερίδα İstanbul Ekspres, έχοντας στην πρώτη σελίδα της φωτογραφίες από ζημιές που είχαν σημειωθεί στο παλιό σπίτι, που θεωρείτο το πατρικό του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, ύστερα από έκρηξη βόμβας στην αυλή του παρακείμενου τουρκικού προξενείου.

Τα συλλαλητήρια των «αγανακτισμένων» ξεκίνησαν γύρω στις 4:30 το απόγευμα, ενώ οι πρώτες ταραχές δυο ώρες αργότερα. Ξαφνικά οι πέντε μεγάλοι δρόμοι που οδηγούσαν στην Πλατεία Ταξίμ γέμισαν με έναν μαινόμενο όχλο οπλισμένο με τσεκούρια, φτυάρια, ρόπαλα, σκεπάρνια, σφυριά και σιδερένιους λοστούς, που αλάλαζε «Kahrolsun giavourlar!» (Ανάθεμα στους γκιαούρηδες!).

Ακολούθησαν ώρες πραγματικής κόλασης. Το πρώτο κατάστημα που δέχθηκε επίθεση ήταν το καφενείο «Επτάλοφος» στην Πλατεία Ταξίμ. Ακολούθησε ένα κατάστημα υφασμάτων, ένα κατάστημα ηλεκτρολογικών ειδών, ένα μπακάλικο. Ο γέρος ιδιοκτήτης του προσπάθησε να αποτρέψει την καταστροφή του και το πλήρωσε με τη ζωή του. Ήταν το πρώτο θύμα εκείνης νύχτας.

Απολογισμός: καταστράφηκαν ολοσχερώς 1.004 σπίτια, 4.348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 πολιτιστικοί σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια. Καταστράφηκαν επίσης, 73 εκκλησίες, ενώ συλήθηκαν τάφοι σε 2 κοιμητήρια, μεταξύ των οποίων οι τάφοι των πατριαρχών στη Μονή Βαλουκλή. Τουλάχιστον 30 Έλληνες σκοτώθηκαν και εκατοντάδες άλλοι κακοποιήθηκαν και βιάσθηκαν (αν και επισήμως καταγγέλθηκαν μόνο 200 βιασμοί).

Χιλιάδες Έλληνες έμειναν κυριολεκτικώς μόνο με τα ρούχα που φορούσαν, 8.700 περίπου έμειναν άνεργοι, αφού οι επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονταν είχαν καταστραφεί. Βρετανοί διπλωμάτες υπολόγισαν τις ζημιές σε περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η ελληνική κυβέρνηση σε 500 εκατομμύρια δολάρια.

Θύμα του πογκρόμ έπεσε και ο Λεφτέρ Κιουτσουκ Αντωνιάδης, που ήταν ποδοσφαιρικός θεός εκείνη την εποχή στην Τουρκία. Ο ίδιος περιέγραψε τη τραγωδία: «Πριν από δεκαπέντε ημέρες, όταν έβαζα γκολ, με έπαιρναν στους ώμους τους. Εκείνη την ημέρα ήλθα αντιμέτωπος με μπογιές και τενεκέδες. Τα παιδιά στα οποία έδινα φιλοδωρήματα επιτέθηκαν στο σπίτι μου στο οποίο δεν απέμειναν ούτε παράθυρα, ούτε πόρτες. Τα κορίτσια μου ήταν μικρά. Πήγαν να τα σκοτώσουν. Ήλθε ο διευθυντής Ασφάλειας της Κωνσταντινούπολης. Όταν είδε την κατάσταση του σπιτιού μου το βράδυ αναφώνησε: “Θεέ μου, Θεέ μου»

Στα Σεπτεμβριανά αναφέρεται η ταινία του 2009 Güz Sancisi (Πληγές του φθινοπώρου)