Βοτανικός Κήπος Διομήδους: Ο μοναδικός στον κόσμο με ιστορικά φυτά: Από το κώνειο έως τον μανδραγόρα

Ο Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους ή όπως αποκαλείται εν συντομία, Βοτανικός Kήπος Διομήδους, είναι ένα Κοινωφελές Ίδρυμα, Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, το οποίο ιδρύθηκε το 1952, μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου Διομήδους, που κληροδότησε μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών γι' αυτόν το σκοπό.

Σφαγή στο Δήλεσι: Η ληστεία, η ομηρία, η θανάτωση και η Ελλάδα «φωλέα ληστών και πειρατών»

Πού βρίσκεται

Βρίσκεται στο Χαϊδάρι, σε απόσταση 8 χλμ. από το κέντρο της Αθήνας και καταλαμβάνει μια έκταση 1860 στρεμμάτων, στις Βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω. Στο τέλος της Ιεράς Οδού, στο ύψος που αυτή συμβάλλει με Εθνική Οδό Αθηνών - Κορίνθου - Πατρών (πρώην Καβάλας) θα συναντήσει ο επισκέπτης την κεντρική είσοδο του Βοτανικού Κήπου (Ιερά Οδός 403). Ο Κήπος εκτείνεται λίγο μετά το Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο, μέχρι τη Μονή Δαφνίου και τα τουριστικά περίπτερα του Δήμου Χαϊδαρίου (πρώην ΕΟΤ). Διακόπτεται από τον δρόμο Σχιστού - Κορυδαλλού ο οποίος τον χωρίζει σε ένα μικρότερο, το ανατολικό τμήμα, και σε ένα πολύ μεγαλύτερο, το δυτικό. Η καλλιεργημένη και επισκέψιμη περιοχή του Κήπου βρίσκεται στο δυτικό τμήμα.

«Έριξα παραθείο στα μακαρόνια της μάνας μου για να γίνουν πιο νόστιμα» - Ο 5χρονος που την πρόδωσε

Ο Αλέξανδρος Διομήδης και η Ιουλία Ψύχου

Σήμερα ο Βοτανικός Κήπος Ι. & Α. Διομήδους αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση Βοτανικό Κήπο της Ελλάδας αλλά και όλης της Ανατολικής Μεσογείου. Ο χώρος παραχωρήθηκε από τον Αλέξανδρο Διομήδη. Ήταν Έλληνας πολιτικός και πρωθυπουργός της Ελλάδας, δικηγόρος, οικονομολόγος, συγγραφέας, μελετητής και πανεπιστημιακός. Υπήρξε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας και πρώτος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.

Δύο πιστολιές στη Μαγκουφάνα, ένας νεκρός, μια μπυραρία στο Μετς και η Βουγιουκλάκη

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 22 Δεκεμβρίου 1875 και ήταν γιος του Νικολάου Διομήδη, νομικού, και της Ελένης Φιλαρέτου. Καταγόταν από τη μεγάλη οικογένεια νομικών και πολιτικών Διομήδη-Κυριακού. Ο παππούς του Διομήδης Κυριακός ήταν καθηγητής νομικής και πρωθυπουργός. Καθηγητής νομικής ήταν και ο θείος του Βασίλης Οικονομίδης. Η οικογένεια Κυριακού ήταν μεγάλη ναυτική σπετσιώτικη οικογένεια που προσέφερε πολλά στην επανάσταση του 1821. Λόγω της μεγάλης οικογενειακής παράδοσης, σπούδασε νομική στο Εθνικό Πανεπιστήμιο, αλλά συνέχισε τις σπουδές του ειδικευόμενος στα οικονομικά στη Βαϊμάρη, το Παρίσι, το Βερολίνο και τη Λειψία, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ.

Ανταποκριτής

Το 1905, διορίστηκε υφηγητής του διοικητικού δικαίου στο Εθνικό Πανεπιστήμιο και ήταν ανταποκριτής των εφημερίδων «Νέες Ημέρες» της Τεργέστης και «Νέος Ελεύθερος Τύπος της Βιέννης» ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν ως δικηγόρος. Ήταν ένας από τους ιδρυτές του Εκπαιδευτικού Ομίλου το 1910.

Βενάρδος: Ο ληστής με τις γλαδιόλες που λάτρευαν οι γυναίκες και απέδρασε ως παίκτης του Ολυμπιακού

Στην αρχή της καριέρας του διορίστηκε νομάρχης Αττικοβοιωτίας. Από το 1910 μέχρι το 1918 εκλεγόταν βουλευτής Σπετσών με το κόμμα των Φιλελευθέρων και διετέλεσε υπουργός Οικονομικών από το 1912 μέχρι το 1915 στην πρώτη Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου και προσωρινός υπουργός Εξωτερικών (από 13 Δεκεμβρίου 1918 έως 20 Νοεμβρίου 1919), αναπληρωτής του υπουργού Νικολάου Πολίτη. Το 1918 έγινε συνδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Το 1922, υπήρξε συνιδρυτής της εφημερίδας «Ελεύθερον Βήμα», διετέλεσε προσωρινά υπουργός Οικονομικών και τον επόμενο χρόνο διορίστηκε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας (1923-1929) με την οποία ασχολήθηκε, με κάποιες διακοπές, μέχρι το έτος 1949. Διετέλεσε πρώτος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος την περίοδο από το 1928 έως το 1931 και πρόεδρος του Ανώτατου Οικονομικού Συμβουλίου. Το 1945 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Πρωθυπουργός

Το 1949 ορκίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Θεμιστοκλή Σοφούλη τον οποίο και διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία για έξι μήνες την περίοδο από τις 30 Ιουνίου 1949 έως τις 6 Ιανουαρίου 1950.

Η Μήδεια του Καλαμακίου: Στραγγάλισε τα τρία παιδιά της και ενέπνευσε τον Ντασέν

Πέθανε από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1950 και ήταν νυμφευμένος με την Ιουλία Ψύχα, κόρη του Γεωργίου Ψύχα και της Ζηνοβίας Σαλβάγου, οικογένειας της διασποράς από την Αλεξάνδρεια, με σημαντική κοινωνική δράση. Με τον θάνατό του κληροδότησε μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών με σκοπό να δημιουργηθεί βοτανικός κήπος, που άρχισε σταδιακά από το 1961 έως το 1975 και πήρε το όνομα της γυναίκας του και του ιδίου ως «Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους». Εξέδωσε πολλές οικονομικές μελέτες ενώ ασχολήθηκε και με την βυζαντινή ιστορία.

Η επιθυμία του

Σύμφωνα με την επιθυμία του διαθέτη, το Ίδρυμα διοικείται από πενταμελή επιτροπή στην οποία προεδρεύει ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ χρέη γενικού γραμματέα έχει ο καθηγητής Βοτανικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1961 και μετά την παραχώρηση έκτασης από το Υπουργείο Γεωργίας, στο Ίδρυμα άρχισαν οι εργασίες διαμόρφωσης του Βοτανικού Κήπου με βάση τα σχέδια της καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Βερολίνου Η. Hammerbacher.

Ριζούπολη: Ποιος ήταν ο τσαγκάρης που της έδωσε το όνομα - Η Βίλα Ακριβή και ο Βενιζέλος

To 1975 ο Κήπος, έτοιμος πια στο μεγαλύτερο μέρος του, άνοιξε τις πύλες του στο κοινό. Από τότε επιτελεί σημαντικό εκπαιδευτικό και επιστημονικό έργο, αφενός φέρνοντας σε επαφή το ευρύ κοινό με μέρος από το φυτικό πλούτο του πλανήτη, αφετέρου βοηθώντας στη διατήρηση και προστασία σπανίων και απειλούμενων φυτών.

Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου

Αριστερά από την κεντρική είσοδο έχει διαμορφωθεί το Τμήμα Ιστορικών Φυτών του Κήπου, ένα τμήμα που δε συναντάται σε κανένα άλλο Βοτανικό Κήπο στον κόσμο. Εδώ φιλοξενούνται είδη που αναφέρονται στην Ελληνική μυθολογία ως εμπλεκόμενα σε διάφορους μύθους ή ως αφιερωμένα στους θεούς. Υπάρχουν ακόμη είδη τα οποία οι αρχαίοι συγγραφείς, βοτανικοί ή μη, ανέφεραν ότι χρησιμοποιούσαν για διάφορους λόγους οι πρόγονοί μας όπως επίσης και φυτά που αναφέρονται τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη.

Τα ιστορικά φυτά

Εδώ καλλιεργείται ο νάρθηκας (Ferula communis subsp. communis), στον βλαστό του οποίου ο Προμηθέας έκρυψε τη φωτιά και τη μετέφερε κρυφά από τους θεούς στους ανθρώπους, η αφιερωμένη στην Αφροδίτη μυρτιά (Myrtus communis) που με τους κλάδους της η θεά κάλυψε το γυμνό σώμα της όταν βγήκε από τη θάλασσα, καθώς επίσης και η άκανθος (Acanthus spp.), από τα φύλλα της οποίας προήλθε η έμπνευση για τα κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού.

Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι: Η ζωγράφος που εκδικήθηκε για τον βιασμό της με έναν βιβλικό πίνακα

Καλλιεργείται ακόμη το κώνειο (Conium maculatum) με το οποίο θανατώθηκε ο φιλόσοφος Σωκράτης, η δάφνη (Laurus nobilis), η οποία ήταν αφιερωμένη στο θεό Απόλλωνα, ο αφιερωμένος στον Διόνυσο κισσός (Hedera helix), η "αλεξίκακος" σκιλλοκρεμμύδα (Urginea maritima), ο δίκταμος (Origanum dictamnus) που τις φαρμακευτικές του ιδιότητες εκθειάζουν πάνω από 20 συγγραφείς της αρχαιότητας και βέβαια το ιερό δένδρο της αρχαίας Αθήνας, η ελιά (Olea europaea subsp. europaea) αλλά και η αγριελιά (Olea europaea subsp. oleaster) με τους κλάδους της οποίας (τους κότινους) στεφάνωναν τους ολυμπιονίκες.

Συναντάμε επίσης τον κρίνο (Lilium candidum), ο οποίος ήταν σύμβολο αγνότητας, τον μανδραγόρα (Mandragora autumnalis), που ήταν γνωστός στην αρχαιότητα για τις φαρμακευτικές ιδιότητές του και την ανθρωπόμορφη ρίζα του, το σαπουνόχορτο (Saponaria officinalis), που το χρησιμοποιούσαν για το πλύσιμο των μάλλινων υφασμάτων και τη δρακοντιά (Dracunculus vulgaris) με την «άβρωτον και φαρμακώδη» ρίζα.

Στο Τμήμα αυτό ο επισκέπτης ενημερώνεται από τις πινακίδες των φυτών και για τα αρχαία ονόματα του κάθε είδους, μαζί με την πηγή κάθε τέτοιας πληροφορίας.