Ελλάδα, μια πορτογαλική… παροικία προπονητών!

Μέχρι πριν από αρκετές δεκαετίες η ιδέα ενός Πορτογάλου προπονητή δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα, γι’ αυτό άλλωστε και τα παραδείγματα που υπάρχουν στη χώρα μας στο διάστημα 1960-2000 είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Στις αρχές της νέας χιλιετίας, ωστόσο, η έλευση του Φερνάντο Σάντος και ο αντίκτυπος που είχε η δουλειά του εδώ, κατέστησε τις ελληνικές ομάδες πιο «ζεστές» στο ενδεχόμενο και έκανε την ιδέα ενός τεχνικού ηγέτη από τη χώρα της Ιβηρικής περισσότερο ελκυστική.

Έκτοτε οι ομάδες στην Ελλάδα άρχισαν να εμπιστεύονται συχνά κόουτς από την Πορτογαλία, με βασικότερο θιασώτη τον Ολυμπιακό, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ έχει προσλάβει πέντε διαφορετικούς προπονητές από τη συγκεκριμένη χώρα! Πιο πρόσφατη περίπτωση φυσικά αυτή του νυν τεχνικού ηγέτη των «ερυθρόλευκων», του Πέδρο Μαρτίνς, ενώ παρόμοιες λύσεις για τον πάγκο τους έχουν υιοθετήσει αρκετές φορές και οι ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Άρης και Αστέρας Τρίπολης.

Το «ΦΩΣ» συγκέντρωσε όλες τις περιπτώσεις Πορτογάλων προπονητών που εργάστηκαν ή εργάζονται ακόμα στη μεγάλη κατηγορία της Ελλάδας και σας τις παραθέτει, αναφέροντας παράλληλα τα επιτεύγματα του καθενός τόσο σε επίπεδο τίτλων και διακρίσεων, όσο και σε επίπεδο επίδρασης στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Ας δούμε την κάθε περίπτωση ξεχωριστά!

Ο… πιονιέρος Σεβεριάνο Κορέια

(Άρης 1967-1969, Προοδευτική 1969-1970, Απόλλων Καλαμαριάς 1973-1974)

Αρχικά ποδοσφαιριστής, στη συνέχεια δημοσιογράφος και τελικά προπονητής. Ο Σεβεριάνο Κορέια (ή Κορέιρα όπως έγινε γνωστός στα μέρη μας) ήρθε στην Ελλάδα το 1967 σε ηλικία 54 ετών κι αμέσως άφησε το στίγμα του, οδηγώντας τον Άρη αρχικά στην 4η θέση της Α’ Εθνικής και την αμέσως επόμενη χρονιά στην 3η.

Επίτευγμα μοναδικό για την εποχή, καθώς για πρώτη φορά από καταβολής της μεγάλης κατηγορίας κατάφερε ομάδα εκτός Αθηνών να καταλάβει κάποια από τις τρεις πρώτες θέσεις. Την ίδια χρονιά, ο Άρης απέκλεισε τη Χιμπέρνιανς από τη Μάλτα, κερδίζοντας για πρώτη φορά την πρόκρισή του στην επόμενη φάση ευρωπαϊκής διοργάνωσης.

Το 1969 ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Προοδευτικής, με τους «βυσσινί» να πετυχαίνουν τη μεγαλύτερη εντός έδρας νίκη στην ιστορία τους με 9-0 επί του Ολυμπιακού Λευκωσίας, ένα ρεκόρ που κρατάει μέχρι σήμερα. Τελευταία του θητεία στην Ελλάδα ήταν αυτή της σεζόν 1973-74 στον Απόλλωνα Καλαμαριάς, πετυχαίνοντας μόλις 5 νίκες σε 34 αγώνες. Άφησε την τελευταία του πνοή στις 14 Σεπτεμβρίου του 1978, όντας ο… πιονιέρος των Πορτογάλων τεχνικών στη χώρα μας.

Ντε Φαρία, ο «αρχιτέκτονας» του μεγάλου ΠΑΣ

(ΠΑΣ Γιάννινα 1971-1973)

Ο δεύτερος Πορτογάλος που ήρθε στην Ελλάδα για να δουλέψει σε ομάδα της μεγάλης κατηγορίας ήταν ο Γκόμεζ Ντε Φαρία. Ιδιαίτερη περίπτωση και ιδιαίτερη και η σχέση του με τη χώρα μας, καθώς γεννήθηκε μεν στην Πορτογαλία, όμως μεγάλωσε και ανδρώθηκε στην Αργεντινή, ενώ εκεί παντρεύτηκε και την Ελληνίδα Μαριάνθη. Το Μάρτιο του 1971 σε ηλικία 34 χρονών ήρθε στην Ελλάδα με τη σύζυγό του και ακολούθως του έγινε πρόταση να αναλάβει τον ΠΑΣ Γιάννινα.

Τα υπόλοιπα είναι ιστορία, καθώς ο Ντε Φαρία αντί να σπαταλήσει χρήματα για την απόκτηση «ονομάτων» από την ελληνική αγορά, προτίμησε να μετατρέψει την ομάδα σε… αργεντίνικη παροικία, φέρνοντας τους ελληνοποιημένους Κοντογιώργακη (Ριγκάνι), Γκλασμάνη (Γκλάσμαν), Παστερνάκη (Πάστερνακ), Λίσα, Μόντες και Άλβαρες.

Αποτέλεσμα; Εκείνη η ομάδα του ΠΑΣ κατέπληξε με το ελκυστικό ποδόσφαιρο που έπαιξε και έμεινε στην ιστορία ως «Άγιαξ της Ηπείρου», από το ομώνυμο δημοτικό τραγούδι-ύμνο που έγραψε ο Αλέκος Κιτσάκης. Αργότερα, ο αποκαλούμενος και «στρατηγός» από τους φίλους του ΠΑΣ, είχε στενές σχέσεις με τον Παναθηναϊκό, όντας μάλιστα εκείνος που έφερε στη χώρα μας τον Χουάν Ραμόν Ρότσα για λογαριασμό των «πρασίνων», όπου πρωτόπαιξε ως ομογενής με το επώνυμο Μπουμπλής.

Σάντος, ο πρώτος της νέας… χιλιετίας

(ΑΕΚ 2001-2002, 2004-2006, Παναθηναϊκός 2002-2003, ΠΑΟΚ 2007-2010, Εθνική Ελλάδας 2010-2014)

Ο Σεβεριάνο Κορέια ήταν μεν ο πρώτος Πορτογάλος προπονητής στη μεγάλη κατηγορίας του ελληνικού φουτμπόλ, ωστόσο ο Φερνάντο Σάντος ήταν ο πρώτος της σύγχρονης φουρνιάς τεχνικών από την Ιβηρική και αυτός που άνοιξε τον δρόμο για όσους ακολούθησαν, αυξάνοντας τη δημοφιλία της συγκεκριμένης «αγοράς» προπονητών στην Ελλάδα. Προερχόμενος από την άσημη Εστορίλ, ο Σάντος έκανε το πρώτο μεγάλο προπονητικό του βήμα το 1998, όταν ανέλαβε τα ηνία της Πόρτο και στην πρώτη του σεζόν κατέκτησε πρωτάθλημα και Σούπερ Καπ.

Τρία χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 2001, έκανε το δεύτερο μεγάλο βήμα της προπονητικής του καριέρας ερχόμενος στην Ελλάδα για λογαριασμό της ΑΕΚ. Κατέκτησε αμέσως το Κύπελλο Ελλάδας (που ήταν περιέργως η μοναδική του κούπα σε συλλογικό επίπεδο στην Ελλάδα), για να ακολουθήσουν θητείες στον Παναθηναϊκό και τον ΠΑΟΚ, πριν ο Σάντος αναλάβει την Εθνική Ομάδα τον Ιούλιο του 2010.

Εκεί έγραψε τις πιο λαμπρές του σελίδες ως προπονητής στην Ελλάδα, καθώς οδήγησε την Εθνική αρχικά στους «8» του Γιούρο 2012 και ακολούθως σε τελικά Μουντιάλ (του 2014 στη Βραζιλία) για πρώτη φορά στην ιστορία της, όπου έφτασε μέχρι τους «16» και μια ανάσα από τα προημιτελικά. Η πιο μεγάλη του προπονητική στιγμή βεβαίως -η κατάκτηση του Γιούρο του 2016 ως τεχνικός της ευρωπαϊκής «Σελεσάο»-, ήρθε μετά την αποχώρησή του από τη χώρα μας, ωστόσο παραμένει ο πιο σημαντικός Πορτογαλος κόουτς της σύγχρονης ποδοσφαιρικής ιστορίας στην Ελλάδα.

Ο… Ζέτερμπεργκ της προπονητικής, Πέδρο Μαρτίνς

(Ολυμπιακός 2018-σήμερα)

Η περίπτωση του Πέδρο Μαρτίνς παρουσιάζει ομοιότητες με αυτή του παλιού άσου του Ολυμπιακού, Παρ Ζέτερμπεργκ, εξ ου και ο τίτλος που επιλέξαμε. Ο 49χρονος πλέον Σουηδός είχε έρθει με περγαμηνές στον Πειραιά από την Άντερλεχτ το καλοκαίρι του 2000, ωστόσο στην πρώτη του σεζόν με τα ερυθρόλευκα περισσότερο απογοήτευσε παρά έθελξε με τις επιδόσεις του στο γήπεδο. Στη δεύτερή του χρονιά όμως «κέρδισε» τους φίλους της ομάδας, κάτι που ισχύει και για τον νυν τεχνικό του Ολυμπιακού.

Ο Μαρτίνς αμφισβητήθηκε σε μεγάλο βαθμό από οπαδούς αλλά και αθλητικά Μέσα στο ξεκίνημά του στον «ερυθρόλευκο» πάγκο, ωστόσο πιστώνεται τόσο τα φετινά κατορθώματα της ομάδας σε Ελλάδα (είναι γκραν φαβορί για τον τίτλο και μέσα στον στόχο του Κυπέλλου) και Ευρώπη (μάχεται για τους «8» του Γιουρόπα κόντρα στη Γουλβς έχοντας αποκλείσει την Άρσεναλ με διπλό στο Λονδίνο), όσο και το γεγονός ότι αυτή παίζει όμορφο, επιθετικό ποδόσφαιρο, έχοντας με στη σειρά του «ζεστάνει» τους φίλους του Ολυμπιακού.

Μάρκο Σίλβα, ο Πορτογάλος Βαλβέρδε

(Ολυμπιακός 2015-2016)

Ήταν 8 Ιουλίου του 2015 όταν ο Μάρκο Σίλβα έπαιρνε τη… σκυτάλη από τον συμπατριώτη του Βίτορ Περέιρα στον πάγκο του Ολυμπιακού. Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, στις 23 Ιουνίου του 2016, παραιτήθηκε για προσωπικούς λόγους, έχοντας γράψει ιστορία τόσο με τον τρόπο που κατέκτησε το πρωτάθλημα με τους Πειραιώτες, όσο και για το ότι έγινε ο πρώτος Πορτογάλος προπονητής που ολοκλήρωσε μία σεζόν στην τεχνική ηγεσία των «ερυθρόλευκων».

Έχουμε και λέμε: Ρεκόρ πιο γρήγορης κατάκτησης πρωταθλήματος στην Ελλάδα (ο Ολυμπιακός το κατέκτησε και μαθηματικά στις 28 Φεβρουαρίου) με 28 νίκες σε 30 ματς, ρεκόρ συνεχόμενων νικών από την έναρξη της σεζόν με 17 νίκες σε 17 αγώνες, πρώτη νίκη του Ολυμπιακού και γενικότερα ελληνικής ομάδας στα χρονικά του Τσάμπιονς Λιγκ στην Αγγλία (3-2 την Άρσεναλ), αλλά και παρουσία στον τελικό του Κυπέλλου με την ΑΕΚ. Μάλλον δίκαια χαρακτηρίστηκε από κάποιους ως «μικρός Βαλβέρδε», ενώ ακολούθως δούλεψε για τρεις σερί σεζόν στην Αγγλία σε Χαλ, Γουότφορντ και Έβερτον, έχοντας «φτιάξει» φυσικά το όνομά του στον Ολυμπιακό.

Ο αδικημένος Λεονάρντο Ζαρντίμ

(Ολυμπιακός 2012-2013)

Μια από τις πιο παρεξηγημένες περιπτώσεις Πορτογάλων κόουτς που έχουν δουλέψει εδώ είναι αυτή του Λεονάρντο Ζαρντίμ. Ο Ολυμπιακός είχε «ψαχτεί» στην αγορά της Ιβηρικής στη μετά-Βαλβέρδε εποχή, καταλήγοντας στον μόλις 38χρονο τότε Ζαρντίμ που προερχόταν από εκπληκτική σεζόν στον πάγκο της Μπράγκα, την οποία οδήγησε στην 3η θέση της Πριμέιρα Λίγκα κάτω μόνο από Πόρτο, Μπενφίκα και πάνω από τη Σπόρτινγκ.

Ο Ζαρντίμ ανέλαβε τον Ιούνιο του 2012 και παρότι είχε τον Ολυμπιακό πρώτο με +10 από τον δεύτερο ΠΑΟΚ αλλά και στους «32» του Γιουρόπα Λιγκ, ήρθε η αποχώρησή του στις 19 Ιανουαρίου του 2013 εξαιτίας της μέτριας αγωνιστικής εικόνας των «ερυθρόλευκων». Από πλευράς αποτελεσμάτων ο 45χρονος σήμερα Ζαρντίμ έχει να λέει ότι αδικήθηκε, όμως το αγωνιστικό πρόσωπο της ομάδας δεν τον δικαίωσε…

Βίτορ Περέιρα
(Ολυμπιακός 2015)

Παρότι σχετικά σύντομη, η θητεία του Βίτορ Περέιρα στην Ελλάδα και τον Ολυμπιακό στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Ο 46χρονος τότε Περέιρα αντικατέστησε τον Μίτσελ τον Γενάρη του 2015 και πέτυχε αυτό για το οποίο προσλήφθηκε, κατακτώντας πρωτάθλημα και Κύπελλο ως τεχνικός των Πειραιωτών. Αποχώρησε τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, έχοντας πλέον στο παλμαρέ του νταμπλ με τον Ολυμπιακό, αλλά και δύο πρωταθλήματα με την Πόρτο.

Πάουλο Μπέντο
(Ολυμπιακός 2016-2017)

Ύστερα από μια λαμπρή καριέρα ως ποδοσφαιριστής, ο Πάουλο Μπέντο ξεχώρισε στον προπονητικό χάρτη της Πορτογαλίας κατακτώντας δύο Κύπελλα με τη Σπόρτινγκ, ενώ οδήγησε σε σημαντικές διακρίσεις και την εθνική της χώρας του την τετρετία 2010-2014. Τον Αύγουστο του 2016 ανέλαβε τον πάγκο του Ολυμπιακού, όμως η θητεία του έληξε απότομα τον Μάρτιο του επόμενου έτους, ύστερα από τρεις σερί ήττες στο πρωτάθλημα με μηδέν ενεργητικό, αλλά και δημόσιες τοποθετήσεις που στοχοποιούσαν παίκτες της ομάδας…

Ζοσέ Πεσέιρο
(Παναθηναϊκός 2007-08)

Θήτευσε για μία σεζόν στον Παναθηναϊκό, ωστόσο αυτή στέφθηκε με παταγώδη αποτυχία τόσο στο πρωτάθλημα, όπου οι «πράσινοι» τερμάτισαν τρίτοι πίσω από Ολυμπιακό και ΠΑΟΚ, όσο και στο Κύπελλο. Ιδίως στον δεύτερο τη τάξει θεσμό, ο ΠΑΟ με τον Πεσέιρο στον πάγκο αποκλείστηκε με μια από τις πιο βαριές ήττες της ιστορίας του, χάνοντας από τον Ολυμπιακό με 4-0 στο Φάληρο, στη φάση των «16».

Ζεσουάλδο Φερέιρα
(Παναθηναϊκός 2010-2012)

Έμεινε στον «πράσινο» πάγκο για δύο ολόκληρα χρόνια. Στο διάστημα αυτό κατάφερε μεν να τερματίσει δύο φορές δεύτερος στο πρωτάθλημα πίσω από τον Ολυμπιακό και ισάριθμες φορές πρώτος στα πλέι οφ που ακολούθησαν, ωστόσο στην Ευρώπη αποκλείστηκε από τους… πάντες, ενώ φεύγοντας άφησε την ομάδα σε κακή κατάσταση…

Ρικάρντο Σα Πίντο
(ΟΦΗ 2013-14, Ατρόμητος 2014-2015, 2016-2017)

Συμπλήρωσε τρεις αξιόλογες σεζόν σε ελληνικούς πάγκους, μία φορά με τον ΟΦΗ και δύο με τον Ατρόμητο. Τερμάτισε 6ός με τους κρητικούς (2014) και 8ος με τους Περιστεριώτες (2017) στο πρωτάθλημα, ενώ στην πρώτη του σεζόν στον Ατρόμητο τον οδήγησε στην έξοδο στην Ευρώπη φτάνοντας μέχρι τα πλέι οφ του Γιουρόπα Λιγκ, όπου αποκλείστηκε από τη Φενέρμπαχτσε.

Αμπέλ Φερέιρα
(ΠΑΟΚ 2019-σήμερα)

Από τις 30 Ιουνίου του 2019 μέχρι σήμερα βρίσκεται στα ηνία του ΠΑΟΚ. Αρχικά προσπάθησε να περάσει τη δική του φιλοσοφία, στη συνέχεια επιχείρησε να εφαρμόσει τακτική Λουτσέσκου, όμως μέχρι στιγμής δεν του… βγαίνει και δεν δικαιώνει τα χρήματα που διέθεσε ο «δικέφαλος του Βορρά» για να τον φέρει στη Θεσσαλονίκη.

Πέρασαν και δεν (πολύ)ακούμπησαν…

Αουγκούστο Ινάσιο: Προπόνησε τον Ιωνικό για μόλις οκτώ αγωνιστικές από τον Νοέμβριο του 2006 ως τον Γενάρη του 2007.

Κάρλος Καρβαλιάλ: Παρά τις προσδοκίες, «χαιρέτισε» τον Αστέρα Τρίπολης τον Νοέμβριο του 2008 ύστερα από ένα εξάμηνο, χωρίς να καταφέρει να πετύχει νίκη εντός έδρας!

Οράσιο Γκονσάλβες: Έχοντας θητεύσει για λίγες μέρες ως υπηρεσικός την προηγούμενη σεζόν αλλά και στην ομάδα νέων του συλλόγου, ο Οράσιο Γκονσάλβες… πρόλαβε να κοουτσάρει τον Αστέρα Τρίπολης για τρία παιχνίδια στο διάστημα Σεπτέμβριος-Νοέμβριος του 2011.

Μανουέλ Μασάδο: Πήγε στον Άρη μεσούσης της σεζόν 2011-2012, μετρώντας έξι νίκες, τέσσερις ισοπαλίες και τρεις ήττες σε 13 ματς, πριν αποχωρήσει τον Απρίλιο του ’12.

Λιονέλ Πόντες: Στον πάγκο του Παναιτωλικού από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 2015, εργάστηκε για μόλις πέντε παιχνίδια…

Ζοζέ Μοράις: Αντικατέστησε τον Τιμούρ Κετσπάγια στον πάγκο της ΑΕΚ στα μέσα Οκτωβρίου του 2016, όμως… άντεξε μέχρι τα μέσα Γενάρη του ’17, όταν και παραιτήθηκε με πενιχρό απολογισμό μόλις τρεις νίκες σε 14 ματς!

Λουίς Κάστρο: Το δεύτερο αποτυχημένο εγχείρημα του Παναιτωλικού από την πορτογαλική αγορά, αποχώρησε στις 11 Οκτωβρίου του ’19 έχοντας συγκεντρώσει μόλις έναν πόντο σε έξι παιχνίδια…

Μιγκέλ Καρντόσο: Ήρθε στην Αθήνα για λογαρισμό της ΑΕΚ στα τέλη Μαΐου του 2019, με προσδοκίες για αλλαγή φιλοσοφίας και έμφαση στο επιθετικό ποδόσφαιρο. Έφυγε «νύχτα» στα τέλη Αυγούστου αμέσως μετά την εντός έδρας ήττα από την Ξάνθη στην πρεμιέρα (!),με την «Ενωση» να έχει πρωτύτερα αποκλειστεί και από τα πλέι οφ του Γιουρόπα Λιγκ…