Γκενάντι Λιτόφτσενκο: «Κόουτς» από την εποχή που «κεντούσε» στον Ολυμπιακό (pics+vid)

Μετά το αφιέρωμα σε Μπεντ Κρίστενσεν και Φαμπιάν Εστάι, έφτασε η στιγμή ενός ακόμη παιχταρά να περάσει από τη στήλη “Πού είσαι εσύ;” του “ΦΩΤΟΣ”. Ο σημερινός μας “καλεσμένος” είναι ο Γκενάντι Λιτόφτσενκο. Για τους νεότερους ίσως να μην λέει τίποτα. Για τους 35άρηδες και... βάλε όμως αποτελεί έναν από τους κορυφαίους χαφ που πέρασαν ποτέ από τον Ολυμπιακό.

Μπορεί να έπιασε λιμάνι σε μία περίοδο που ο Ολυμπιακός είχε ένα σωρό διοικητικές “ανορθογραφίες” (επί εποχής Σαλιαρέλη), ωστόσο, ήταν και μία περίοδος που ο σύλλογος κυνηγήθηκε από αντιπάλους και διαιτητές. Ο Λιτόφτσενκο είναι πλέον 55 ετών. Γεννημένος στις 11 Σεπτεμβρίου 1963 στην πόλη Ντιπροντζέρζινσκ της πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ (ουκρανικές ρίζες έχει ο “Λίτο”), ντύθηκε στα ερυθρόλευκα σε ηλικία 28 ετών τον Ιανουάριο του 1991, με αποτέλεσμα να γίνει το τελευταίο από τα τρία “Μιγκ” (Προτάσοφ, Σάβιτσεφ οι άλλοι δύο) που έπαιξαν στον Ολυμπιακό στις αρχές της δεκαετίας του '90.

Το “μηχανάκι” της ΕΣΣΔ

Ο Λιτόφτσενκο αγωνιζόταν στην Ντιναμό Κιέβου και πήρε μεταγραφή στον Ολυμπιακό τον Ιανουάριο του 1991. Ως όνομα ήταν γνωστό παρόλο που δεν υπήρχε τότε η δυνατότητα παρακολούθησης πολλών αγώνων ομάδων του εξωτερικού. Η παρουσία του στην Εθνική ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης και το γεγονός ότι είχε αποκαλεστεί από πολλούς δημοσιογράφους ως το “μηχανάκι” της πάλαι ποτέ εξαιρετικής ΕΣΣΔ, είχε σκορπίσει ενθουσιασμό στις τάξεις του κόσμου. Η θέση του ήταν “8άρι”. Επρόκειτο για έναν ποδοσφαιριστή που για πλάκα αμυνόταν και για πλάκα έβγαζε την μπάλα μπροστά, δίνοντας πολύτιμες βοήθειες στο δημιουργικό κομμάτι. Μπορεί να μην ήταν ο ορισμός του χαφ – εκτελεστή, αλλά είχε ως στοιχείο του παιχνιδιού του ότι μπορούσε και δημιουργούσε αρκετές προϋποθέσεις για γκολ. Κάτι η υψηλή του τεχνική κατάρτιση, κάτι το εγκεφαλικό παιχνίδι που έκανε, κάτι και οι καλές του μεταβιβάσεις, είχαν ως αποτέλεσμα να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους αντίπαλους προπονητές, οι οποίοι κατέστρωναν ειδικά πλάνα εξουδετέρωσής του. Επίσης ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του ήταν το γεγονός ότι είχε ένα αρκετά δυνατό σουτ που προκαλούσε “πονοκεφάλους” στους τερματοφύλακες.

Σε Μουντιάλ, Ολυμπιακούς Αγώνες και Euro

Για να καταλάβετε την υψηλή ποιότητα του Λιτόφτσενκο, απλώς θα πρέπει να σας παραθέσουμε δύο – τρία στοιχεία. Όπως αναφέραμε και στο ξεκίνημα του αφιερώματος, ο “Λίτο” αποτέλεσε βασικό στέλεχος της Εθνικής ΕΣΣΔ. Έπαιξε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας το 1980, ενώ συνολικά είχε 54 διεθνείς εμφανίσεις με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της χώρας του. Είχε συμμετοχές σε δύο Παγκόσμια Κύπελλα, το 1986 στο Μεξικό και το 1990 στην Ιταλία. Επίσης, έφτασε μέχρι και τον τελικό του Euro 1988 με τη φανέλα της Σοβιετικής Ένωσης. Όλα αυτά λοιπόν ήταν αρκετά για να καταλάβουν άπαντες ότι ο Ολυμπιακός έφερνε έναν ποδοσφαιριστή από το “πάνω ράφι” για εκείνη την εποχή.

Το πρώτο με ΑΕΚ, το τελευταίο με Παναθηναϊκό

Ενώ είχε προσφέρει στο πιάτο αρκετά γκολ στους συμπαίκτες του, τελικά κατάφερε να βρει δίχτυα μετά από περίπου πέντε μήνες παρουσίας του στον Ολυμπιακό. Συγκεκριμένα στις 19 Μαΐου 1991 σε ένα 3-0 επί της ΑΕΚ. Σε γενικές γραμμές δεν σημείωσε πολλά τέρματα με τη φανέλα των Πειραιωτών. Σε σύνολο 86 αγώνων, κατάφερε να βρει το δρόμο προς τα δίχτυα 15 φορές. Το δε τελευταίο του γκολ το πέτυχε κόντρα στον Παναθηναϊκό, σε ένα διπλό στο ΟΑΚΑ με 3-2 στις 2 Μαϊου 1993, που ήταν ουσιαστικά και ένα από τα τελευταία του παιχνίδια με τα ερυθρόλευκα.

Τα “τσούγκρησε” με Πέτροβιτς

O Λιτόφτσενκο είχε την τύχη να τελεί υπό τις οδηγίες του Όλεγκ Μπλαχίν στον Ολυμπιακό. Μόλις όμως αποχώρησε τον Γενάρη του 1993, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για την παρουσία του στον Ολυμπιακό. Ο ερχομός του Πέτροβιτς και ένας τραυματισμός που τον ταλαιπώρησε στο δεύτερο μισό της σεζόν 1992-93, είχε ως αποτέλεσμα να περιορίσει τον χρόνο του στην ομάδα, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι του 1993 να αποχωρήσει από το λιμάνι. Ήταν μία εξέλιξη που δεν στενοχώρησε και ιδιαίτερα τον Γιουγκοσλάβο τότε τεχνικό των “ερυθρολεύκων”. Ο αστικός μύθος λέει ότι παρότι ο Λιτόφτσενκο στόμα είχε και μιλιά δεν έβγαζε, ο Πέτροβιτς θεωρούσε ότι του έσκαβε τον λάκκο, κάτι το οποίο πάντως δεν ίσχυε σε καμία περίπτωση, καθώς ο “Λίτο” ουδέποτε είχε παρουσιάσει δείγματα ίντριγκας ή προπονητοφαγίας.

Ακόμα τον κυνηγάει ο... Καλιτζάκης

Στο 3-2 επί του Παναθηναϊκού στο ΟΑΚΑ τον Μάιο του 1993, ο Λιτόφτσενκο είχε σημειώσει το 3-1 κι ενώ ο Ολυμπιακός έπαιζε με δέκα παίκτες. Τι θυμάται από εκείνο το παιχνίδι ο Ουκρανός; Ότι ένιωθε από πίσω του το τρέξιμο του Καλιτζάκη. Ο Λιτόφτσενκο είχε πάρει την μπάλα από τη μεσαία γραμμή και βρέθηκε απέναντι από τον Βάντσικ. Ο Καλιτζάκης έτρεξε για να τον προλάβει, αλλά μάταια. Δεν μπορούσε να τον προλάβει με τίποτα. Ακόμα τον... κυνηγάει ο στόπερ - “νίντζα” του Παναθηναϊκού.

Σε Ουκρανία, Αυστρία και Κύπρο

Ο “Λίτο” αποχώρησε το καλοκαίρι του 1993 και επέστρεψε στην πατρίδα του φορώντας τη φανέλα της Μπόρισεφεν Μπόρισπιλ (σημερινή ΤΣΣΚΑ Κιέβου), με την οποία είχε 17 συμμετοχές και 3 γκολ. Έναν χρόνο αργότερα αποφάσισε να μετακομίσει στην Αντμίρα Βάκερ της Αυστρίας, αλλά και εκεί έμεινε για μόλις μία σεζόν. Επέστρεψε στην Μπόρισεφεν, κάθισε και εκεί για μισή σεζόν μέχρι που ήρθε η πρόταση από την Κύπρο (ΑΕ Λεμεσού) τον Ιανουάριο του 1995 για να πάρει το πρώτο αεροπλάνο για την Μεγαλόνησο. Εκεί κάθισε μόλις για έξι μήνες και αποφάσισε τον Ιούλιο του 1995 να γυρίσει στην Τσερνομόρετς, την οποία παρεμπιπτόντως είχε αποκλείσει με τον Ολυμπιακό στην Ευρώπη τρία χρόνια νωρίτερα.

Προπονητής στα 33 του!

Εγκεφαλικός παίκτης ήταν ο Λιτόφτσενκο. Κι όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις με τέτοιους ποδοσφαιριστές, η πορεία τους στο άθλημα είναι προδιαγεγραμμένη όταν αποφασίζουν να σταματήσουν την ενεργό δράση. Ο Λιτόφτσενκο κρέμασε τα παπούτσια του το καλοκαίρι του 1996 σε ηλικία 33 ετών. Στην τελευταία του σεζόν με την Τσερνομόρετς πάντως είχε γραφτεί ήδη σε σχολή προπονητή για να γίνει ο νέος... Όλεγκ Μπλαχίν ή Βαλερί Λομπανόφσκι, μιας και οι δύο του αποτέλεσαν τα ινδάλματά του ως προς τις προπονητικές τους αρετές και ως προς την προπονητική τους φιλοσοφία. Πρώτη του δουλειά λοιπόν ήταν στην ομάδα που πήγε μετά τον Ολυμπιακό! Ο λόγος για την ΤΣΣΚΑ Κιέβου που τότε αγωνιζόταν στην πρώτη κατηγορία του ουκρανικού πρωταθλήματος και ήταν βοηθός προπονητή για μία σεζόν (1996-97).

Κόουτς σε Μέταλιστ και Εθνική Ουκρανίας!

Όσοι δεν τον θυμούνται, είχε έρθει το 2005 ως μέλος του τεχνικού τιμ της Εθνικής Ουκρανίας για ένα παιχνίδι με την Εθνική μας ομάδα στο Καραϊσκάκη. Ο Λιτόφτσενκο αποτέλεσε για πάνω από μία δεκαετία, από το 2000 και έπειτα, ένας από τους ανερχόμενους προπονητές στην πατρίδα του. Κατάφερε να βρεθεί στην Εθνική Ελπίδων ως πρώτος προπονητής (2011-12) και ως βοηθός στην Εθνική ανδρών σε τρεις διαφορετικές περιόδους (2005, 2008-09, 2010-11). Κάθισε στον πάγκο μίας ανερχόμενης δύναμης στο ουκρανικό ποδόσφαιρο, όπως η Μέταλιστ Χάρκοβο (2003-04). Επίσης, ήταν στον πάγκο της Κρίβμπας (2000-01, 2012-13), της ΦΚ Χάρκοβο (2005-06), της Ντιναμό Κιέβου Β (2007-10) αλλά και σε ομάδες της Ρωσίας. Συγκεκριμένα ήταν βοηθός προπονητή στην Νίζνι Βόλγκογκραντ (2013-14), αλλά και στην Ντιναμό Μόσχας (2016-17).

Κάτοχος του UEFA Pro

Ο Λιτόφτσενκο αυτή τη στιγμή δεν έχει ομάδα. Για την ακρίβεια, από τότε που αποχώρησε από το τεχνικό τιμ της Ντιναμό Μόσχας (ήταν στο πλευρό του Γιούρι Καλίνιντσεφ) το καλοκαίρι του 2017, δεν έχει καταφέρει να κάτσει σε κάποιον πάγκο. Ο 55χρονος “Λίτο” είναι κάτοχος του διπλώματος “UEFA Pro”, όπερ σημαίνει ότι μπορεί να καθίσει ως πρώτος προπονητής σε πάγκο ομάδων που συμμετέχουν ακόμη και στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Από τα 30 του το είχε αποφασίσει

Σε διάφορες συνεντεύξεις του και συγκεκριμένα την περίοδο που ήταν ποδοσφαιριστής, είχε ερωτηθεί για το τι θα έκανε όταν θα σταματούσε το ποδόσφαιρο. “Προπονητής θα γίνω”, είχε πει το 1993, όταν έφυγε από τον Ολυμπιακό! Από τα 30 του υποστήριζε πώς δεν υπήρχε άλλος δρόμος για τον ίδιο πέρα από το να γίνει προπονητής. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και οι συμπαίκτες του στον Ολυμπιακό τον αποκαλούσαν ορισμένες φορές και “κόουτς”, μιας και ήταν εκείνος που πολλές φορές κατηύθυνε την ομάδα του με τις φωνές που έβαζε στον αγωνιστικό χώρο.

Είπε “όχι” για τεχνικός διευθυντής

Πριν από τρία χρόνια τού είχε γίνει πρόταση από την Τσερνομόρετς, ομάδα στην οποία έκλεισε την καριέρα του, να αναλάβει το πόστο του τεχνικού διευθυντή. Επειδή είναι ένα πρόσωπο που το σέβονται άπαντες στην Ουκρανία και φυσικά η Οδησσός δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση, όταν η Τσερνομόρετς έψαχνε έναν άνθρωπο για να αναλάβει το μεταγραφικό κομμάτι, αμέσως στράφηκε στον Λιτόφτσενκο. Ωστόσο, ο “Λίτο” προτίμησε να μείνει άνεργος για μία ολόκληρη αγωνιστική περίοδο (η πρόταση από την Ντιναμό Μόσχας ως βοηθός προπονητής ήρθε έναν χρόνο αργότερα) παρά να αλλάξει πόστα και να μετακομίσει στο πόστο του τεχνικού διευθυντή.

Είπαν για αυτόν το 1996...

Έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τα όσα είχαν δηλώσει το καλοκαίρι του 1996 διάφοροι ποδοσφαιράνθρωποι του ουκρανικού ποδοσφαίρου, όταν ο Λιτόφτσενκο είπε “αντίο” στα γήπεδα.

Βαλερί Λομπανόφσκι: “Θα γίνει καλός προπονητής, αρκεί να τον αφήσουν να κάνει τη δουλειά του και να μην έχει παρεμβάσεις από τις διοικήσεις. Ο “Λίτο” είναι από τα μεγαλύτερα “μυαλά” του ουκρανικού ποδοσφαίρου. Δείχνει ότι θα γίνει καλός προπονητής”.

Σεργκέι Ρεμπρόφ: “Ο “Λίτο” μας ενέπνευσε εμάς τους νεότερους και θεωρώ ότι θα κάνει λαμπρή καριέρα ως προπονητής αν και εφόσον το αποφασίσει”.

Γιούρι Σάβιτσεφ: “Από τα πιο ήρεμα παιδιά που γνώρισα στην ποδοσφαιρική μου καριέρα. Δεν μίλαγε πολύ με λόγια, αλλά μίλαγε πολύ με την μπάλα στα πόδια. Έχει όλα τα φόντα να γίνει ένας καλός προπονητής και πιστεύω ότι θα πετύχει, αφού αυτό ήταν το όνειρό του”.

Όλεγκ Μπλαχίν: “Ένας ποδοσφαιριστής που έπαιζε πολύ με το μυαλό και ήταν πάντοτε χρήσιμος για κάθε προπονητή. Ήταν ένα πολυεργαλείο. Ο Λιτόφτσενκο έχει τις παραστάσεις και τις γνώσεις για να ακολουθήσει ένα δύσκολο επάγγελμα. Όμως τα δύσκολα είναι για τους δυνατούς και ο Λιτόφτσενκο είναι ένας δυνατός χαρακτήρας, πέρα από ένας άνθρωπος που γνωρίζει άριστα το ποδόσφαιρο”.

Ενδιαφέρουν και αυτά...

* Στα 17 του πρωτόπαιξε στην Εθνική ΕΣΣΔ. Κι η πρώτη του συμμετοχή ήταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας το 1980. “Έτρεμα όταν άκουσα τον Εθνικό μας ύμνο σε μία τόσο μεγάλη διοργάνωση”, είχε πει αρκετά χρόνια αργότερα.

* Ο Λιτόφτσενκο δεν αγωνίστηκε μόνο στην Εθνική Σοβιετικής Ένωσης. Έπαιξε και στην Εθνική Ουκρανίας το 1993 και το 1994. Συνολικά έχει 4 συμμετοχές.

* Στα 18 του είχε πρωτοϋπογράψει το πρώτο του επαγγελματικό πρωτάθλημα στη Ντνίπρο.

* Με τον Ολυμπιακό πανηγύρισε την κατάκτηση ενός Κυπέλλου το 1992. Ο ίδιος σε διάφορες συνεντεύξεις του προσπαθούσε να βρει έναν λόγο που η συγκεκριμένη ομάδα δεν κατέκτησε έστω ένα πρωτάθλημα και δεν έβρισκε. Φυσικά αναφερόταν πάντοτε στα διαιτητικά λάθη που γίνονταν εις βάρος του Ολυμπιακού. Μέχρι και τη διακοπή του αγώνα με την ΑΕΚ θυμάται ακόμη...

* Στην ΕΣΣΔ κατέκτησε δύο πρωταθλήματα με την Ντνίπρο (1983) και την Ντιναμό Κιέβου (1990). Επίσης με την Ντιναμό Κιέβου έχει και ένα νταμπλ (1990).

* Οι διακρίσεις του δεν σταματούν μόνο στα τρόπαια με τις ομάδες του, αλλά και σε ατομικό επίπεδο. Το 1984 σε ηλικία 21 ετών αναδείχθηκε ο κορυφαίος Σοβιετικός ποδοσφαιριστής με τη φανέλα της Ντνίπρο.

* Τον Δεκέμβριο του 2006 πήρε στα χέρια του την κάρτα μέλους του Ολυμπιακού και σε μία βόλτα που έκανε στο Μουσείο, είδε το Κύπελλο του 1992 και ξέσπασε σε κλάματα...