«Το μακρύ ταξίδια της μιας μέσα στην άλλη»

Γυναίκες σε εγκυμοσύνη και γυναίκες σε εμμηνόπαυση. Γυναίκες που είναι μάνες και κόρες μα και αδελφές ή γιαγιάδες. Γυναίκες ηθοποιοί, γυναίκες της ποίησης και της λογιοσύνης, γυναίκες φιλόσοφοι, αλλά και γυναίκες κακοποιημένες, συχνά έως θανάτου. Και γυναίκες, όμως, που είναι παιδοκτόνοι, ή γυναίκες με ανδρόγυνο κόσμο - και άλλες, πάλι, γυναίκες, που δεν πιστεύουν πως το φύλο τους ανήκει στη φύση, αποτελώντας μόνο προϊόν κοινωνικής κατασκευής. Αυτή είναι η γκάμα την οποία καλύπτουν τα γυναικεία πρόσωπα στο καινούργιο μυθιστόρημα της Αμάντας Μιχαλοπούλου, που μόλις κυκλοφόρησε υπό τον τίτλο «Το μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη» από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Τραβώντας τη γραμμή από μυθιστορήματα και νουβέλες της που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η συγγραφέας βάζει δίπλα στα ζητήματα της γυναίκας και του φύλου και θέματα, τα οποία έχουν να κάνουν με το αφηγηματικό είδος το οποίο διακονεί ή με τις τεχνικές και τη δομή της σύνθεσης που υιοθετεί. Η αυτομυθοπλασία, με άλλα λόγια η μυθοποιημένη αυτοβιογραφία, που βρίσκεται όλο και συχνότερα στην πρώτη θέση των συγγραφικών προτιμήσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στη διεθνή σφαίρα, συνιστά φιλόξενο γένος και για τη Μιχαλοπούλου. Η ίδια σπεύδει εκ παραλλήλου να ανοίξει το συγγραφικό της εργαστήριο προκειμένου να αποκαλύψει την εντατική έρευνα, η οποία διεξάγεται στο εσωτερικό του μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία που θα οδηγήσει στο τελικό προϊόν.

«Το μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη» είναι η ιστορία μιας γυναίκας σε εμμηνόπαυση που βλέπει κάθε τόσο τη Θεοτόκο στα όνειρά της. Η ηρωίδα ξεκινάει έτσι ένα μακρύ ταξίδι όχι μόνο στις πολλαπλές ορθόδοξες ονομασίες της Παναγίας, αλλά και σε έναν μεγάλο αριθμό γυναικείων τόπων τούς οποίους ένα τέτοιο ταξίδι ανασύρει πρισματικά στην επιφάνεια της αφήγησης. Με πλαίσιο μια εξαρχής ελλειπτική πλοκή, που δεν θέλει να περιοριστεί στον χώρο και στον χρόνο, η Μιχαλοπούλου θα διευρύνει το κάδρο της όσο το απαιτεί το γυναικείο πεδίο στο οποίο εστιάζει. Θα συναντήσει σε αυτή την τροχιά την Τζούντιθ Μπάτλερ, τη Σούζαν Σόνταγκ,την Τζούλια Κρίστεβα και τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, σύγχρονες και ιστορικές εκπροσώπους των φεμινιστικών ιδεών και της φεμινιστικής θεωρίας, θα δεξιωθεί τον Τζέιμς Τζόις, τον Καρλ Γιούνγκ, τον Φρόιντ, τον Σαρτρ και τον Τζορτζ Στάινερ, ψάχνοντας τις λογοτεχνικές τύχες της γυναίκας ή τις αρχετυπικές μορφές και τις ψυχαναλυτικές εκδοχές της, θα βρει τις γυναικείες αποτυπώσεις στην ιστορία του κινηματογράφου, των εικαστικών και του τραγουδιού, θα καταρτίσει καταλόγους (όπως και με τα ονόματα της Παναγίας) με τη λέξη «εγκυμοσύνη» στις πλέον διαφορετικές γλώσσες και δεν θα πάψει να επανέρχεται με σχεδόν εμπύρετο τρόπο στην ηρωίδα της: μια γυναίκα σε ρόλο μητέρας, κόρης, αδελφής και πιθανόν γιαγιάς, ένας χαρακτήρας που θα συνομιλήσει και με την κοινωνική ειδησεογραφία των χρόνων μας, εκκινώντας από την κακοποίηση, τον βιασμό και τη γυναικοκτονία και τη γυναικεία παιδοκτονία και φτάνοντας μέχρι τις ελλειμματικές και τις περιθωριακές θέσεις που επιφυλάσσονται μέχρι και σήμερα για τις γυναίκες σε ανατολή και δύση - συν τις γυναίκες που γράφουν για τους άλλους, για τον εαυτό και για τον κόσμο.

Ο κύκλος κλείνει, πλην αφήνοντας τον ορίζοντα ανοιχτό: από το αυτομυθιστόρημα, τους καταλόγους ονομάτων, την αφήγηση ευρέος φάσματος (χωρίς εξωτερικά σύνορα και εσωτερικές περιχαρακώσεις) και τη λειτουργία του συγγραφικού εργαστηρίου μέχρι τις τέχνες, τη δημοσιογραφία, τον νεότερο φεμινισμό, τη γενεαλογία των φύλων και την ίδια την τέχνη του μυθιστορήματος όταν δοκιμάζει (και το πετυχαίνει στο ακέραιο) να διασταυρωθεί με το δοκίμιο, με την ιστορία των ιδεών και με τη φιλοσοφία και όταν, το κυριότερο, στο σώμα και στις κινήσεις της χτυπάει η καρδιά μιας γυναίκας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ