Η ελευθερία του ποιητή και η ευθύνη του μυθιστοριογράφου

Ο ποιητής είναι παιδί, το παιδί του αιώνα, που με τα εργαλεία του, τις λέξεις καταφέρνει να μεταμορφώσει πρόσωπα και πράγματα και να κουρδίσει το μεγάλο ρολόι του χρόνου. Πρέπει να σεβαστούμε την ελευθερία του και να του επιτρέψουμε να κινηθεί ανεμπόδιστα στον ιδανικό δρόμο του.

Ο μυθιστοριογράφος, όμως, δεν είναι πια παιδί. Είναι ο άνθρωπος της εποχής του, που έχει την ιερή αποστολή να σχεδιάσει το αποτύπωμά της. Το μυθιστόρημα, όσο κι αν επιζητεί να σπάσει τα δεσμά της πραγματικότητας, υποχρεούται να κάνει ένα σχόλιο για τον κόσμο μέσα στον οποίο γράφεται. Είναι ένα κάστρο που περιβάλλεται από την τάφρο του ρεαλισμού. Πολλοί μπαίνουν μέσα σε αυτό, κανείς δεν καταφέρνει να ξαναβγεί. Συγγραφείς και αναγνώστες γίνονται δέσμιοι της εικόνας. Τα αφηρημένα σχήματα είναι για τους ποιητές, κακά τα ψέματα! Το μυθιστόρημα έχει ύφος αλλά έχει και πλοκή έχει και χαρακτήρες κι ο μυθιστοριογράφος πρέπει να τηρήσει τους κανόνες του παιχνιδιού. Στις μεγάλες αφηγήσεις οι μόνοι που είναι ελεύθεροι είναι οι χαρακτήρες αλλά κι αυτοί δρουν με βάση ένα αόρατο σενάριο.

Έτσι το μυθιστόρημα είναι η ενηλικίωση της λογοτεχνίας και ο πεζογράφος είναι ένας ενήλικας που σε αντίθεση με τον ποιητή, παλεύει με τις συμβάσεις, με τις δυσκολίες αλλά και με τη φθορά. Στις ρυτίδες του μυθιστοριογράφου ανακαλύπτει κανείς μια σοφία κερδισμένη με μόχθο και εμπειρίες όχι πάντα ευχάριστες. Οι διανοούμενοι πρέπει να ξαναγαπήσουν το μυθιστόρημα και να πάψουν να γοητεύονται μόνο από την κοκεταρία της ποίησης.

Χωρίς τους ποιητές αυτός ο κόσμος θα ήταν μονότονος, χωρίς τους μυθιστοριογράφους θα ήταν επικίνδυνος.