Τα βιβλία-βιβλιοθήκες

Ο Σοπενχάουερ θεωρούσε πως είναι προτιμότερο να διαχειρίζεται κανείς μια μικρή βιβλιοθήκη με μείζονα έργα που έχει μελετήσει σε βάθος, παρά να κατέχει μια αχανή σειρά βιβλίων, τα περισσότερα από τα οποία είναι άνευ ουσίας.

Θα είχε προφανώς υπόψη του όλα εκείνα τα έργα που αποκαλούμε βιβλία-βιβλιοθήκες – τα εσαεί αναγνώσματα. Οι ιστορίες που μας αφορούν πραγματικά είναι εκείνες από τις οποίες δε λείπει τίποτε από όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ο δημιουργός τους φρόντισε να συμπεριλάβει σε αυτές ό,τι μας πονά, μας προβληματίζει, μας φοβίζει, μας χαροποιεί ή μας εμπνέει – κάθε γνώση μικρή ή μεγάλη του κόσμου που μας περιβάλλει.

Αυτή την αίσθηση πληρότητας έχει κανείς διαβάζοντας –και αναφέρω ενδεικτικά– τα Ομηρικά Έπη ή τις Ιστορίες του Ηροδότου, τα έργα των αρχαίων τραγικών, του Σαίξπηρ, του Γκαίτε, το Πόλεμος και Ειρήνη, τους Αδελφούς Καραμάζοφ, το Μοναστήρι της Πάρμας, το Μόμπι Ντικ, το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο ή τους Μπούντενμπροκ.

Η πλήρης γκάμα των χαρακτήρων, η ποικιλία των επεισοδίων, το φάσμα των σκέψεων και των συναισθημάτων, των παθών και των εσωτερικών συγκρούσεων, όλα αυτά μαζί δημιουργούν έναν κόσμο εξίσου άρτιο και τρισδιάστατο με αυτόν της πραγματικότητας – έναν ολόσωμο καθρέφτη μέσα στον οποίο μπορεί να καθρεφτιστεί ο καθένας από μας για να εξηγήσει το μυστήριο του εαυτού του.

Ζούμε την εποχή του εκδοτικού πληθωρισμού. Βομβαρδιζόμαστε κάθε χρόνο με μια πλούσια σοδειά από μέτρια ή ασήμαντα βιβλία τα οποία ποτέ δε θα προλάβουμε να διαβάσουμε στη διάρκεια μιας ζωής.

Τα μεγάλα βιβλία θα μας εμπνέουν πάντα με την ασίγαστη γοητεία του διαχρονικού. Θα μας φαίνονται φρέσκα και επίκαιρα, έργα που θα ξεπερνούν την εποχή μας και κάθε εποχή, γιατί ακριβώς επιβεβαιώνουν το Μπαλζακικό θέσφατο πως μόνο τα κοστούμια αλλάζουν – όχι οι άνθρωποι και οι εποχές.