Το τραγούδι του Προφήτη –Περιγράφοντας υπέροχα τη Φρίκη

Το μυθιστόρημα του Πολ Λιντς με το βραβείο booker 2023 από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Άγγελου και Μαρίας Αγγελίδου

Το τραγούδι του Προφήτη –Περιγράφοντας υπέροχα τη Φρίκη

Χρειάζεται κότσια για να γράψει κανείς ένα βιβλίο σαν «Το τραγούδι του Προφήτη» - και δεν αναφέρομαι απαραίτητα στην αφηγηματική δεξιοτεχνία. Χρειάζεται οπωσδήποτε μια κάποια διαχείριση της οργής και της απόγνωσης που προκαλεί όλος αυτός ο σύγχρονος παραλογισμός, χρειάζεται μια συνειδητή στράτευση που να μην φτάνει τα όρια της εμμονής, χρειάζεται όμως και μια κοινωνική ευαισθησία που προσφέρει η θέαση από την αριστερή όχθη του κόσμου.

Ο Πολ Λιντς εμφανίζεται μέσα από την αχλή της ρωμαλέας Ιρλανδικής παράδοσης. Είναι μια εξεγερμένη συγγραφική συνείδηση αλλά κι ένας πειστικός εκπρόσωπος του αγγλοσαξονικού φλέγματος. Είναι επίσης αρκούντως ποιητικός, με ζηλευτή αίσθηση της σκηνικής και γλωσσικής οικονομίας. Στήνει μαστορικά μια μονοσήμαντη ατμόσφαιρα που θα συνοδέψει τον αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα. Γράφει ένα μυθιστόρημα που δεν μπορείς εύκολα να το κατατεμαχίσεις, να το αναλύσεις κατά σημεία, να εντοπίσεις αυξομειώσεις και εναλλαγές της αφήγησης. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που θα πρέπει να το διαβάσεις κρατώντας την ανάσα σου με την ίδια ένταση από την αρχή ως το τέλος.

Λέμε συχνά πως η εποχή μας είναι πρωτίστως αντιμυθιστορηματική, ωστόσο μυθιστορήματα σαν αυτό του Πολ Λιντς τυλίγουν την περιβόητη αυτή εποχή σε μια κόλα χαρτί και την σερβίρουν στους αναγνώστες τους. Ακόμα και αν δεν το καταλαβαίνουμε, έχουμε να κάνουμε εδώ με τη μονομαχία λογοτεχνίας και επικαιρότητας και το τραγικό είναι ότι δεν υπάρχει νικητής. Το παρήγορο είναι όμως ότι με τον τρόπο του ο Λιντς απαγορεύει εκείνη την στάση της απαθούς μακαριότητας με την οποία αντιμετωπίζουμε τον βιβλικό κατακλυσμό των ημερών μας. Κι αυτό, και ας με συμπαθάνε οι φιλόσοφοι και οι ιστορικοί, μόνο η καλή λογοτεχνία μπορεί να το καταφέρει.

Η Άιλις Στακ αποτελεί μια σπάνια περίπτωση μυθιστορηματικού χαρακτήρα που μπορεί να συνοψίσει μέσα της, όλα όσα είμαστε κι όλα όσα η εποχή μάς αναγκάζει να γίνουμε. Συνοψίζει και το μεγαλείο του ανθρώπου μέσα στη συμφορά, τη δύναμη της απόγνωσης, το απαράμιλλο κουράγιο της γυναίκας, στο σύνθετο ρόλο της συζύγου, της μητέρας, της κόρης.

Υπάρχει μνήμη στον καιρό, στις αλλαγές του, μας υπενθυμίζει ο Λιντς. Είναι βαριά η ανίσχυρη οργή, η κοροϊδία του κόσμου, αυτό το σπίτι που πια δεν είναι σπίτι. Στις πιο άγριες στιγμές της Ιστορίας ο χρόνος δεν είναι οριζόντιο επίπεδο, όχι, είναι κάθετη κατρακύλα, πτώση κατακόρυφη στην άβυσσο.

«Το τραγούδι του Προφήτη» είναι το χρονικό της κατάλυσης κάθε λογικής και νομιμότητας που αναδεικνύει την βαρβαρότητα των νέων ιδεολογιών βγαλμένων από τον πιο σκοτεινό Μεσαίωνα της ανθρωπότητας. Η αφέλεια της Άιλις αλλά και ο ηρωισμός της, ο φόβος αλλά και η γενναιότητά της, η αποφασιστικότητα και η απελπισία της δεν είναι απλά γοητευτικές αντιφάσεις συγκεντρωμένες σ’ έναν ήρωα μυθιστορήματος. Σηματοδοτούν με κάθε τρόπο την στάση του σύγχρονου Προμηθέα, ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος ή φύλου, που πρέπει να αντέξει το μαρτύριο για να διασώσει ένα και μοναδικό πράγμα: την ελπίδα. Την στιγμή που ο Λάρι, ο κάθε Λάρι, ο Μαρκ, ο κάθε Μαρκ είναι άφαντοι κι είναι σαφές πως οι απώλειες θα είναι μεγαλύτερες σε κάθε περαιτέρω στιγμή δισταγμού και αναβολής. «Το τραγούδι του Προφήτη» είναι η σειρήνα του συναγερμού που πρέπει να ακούσουμε όλοι και να κατανοήσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα προτού είναι αργά.

Η μετάφραση του Άγγελου και της Μαρίας Αγγελίδου αναπαράγει πλήρως το ποιητικό και συνταρακτικό χαρακτήρα αυτού του βιβλίου.