«Σαν Νορμάλ» - Πώς γράφεται η λογοτεχνία σήμερα

Ο Διονύσης Μαρίνος ανήκει στη γενιά των λογοτεχνών που βρίσκεται στα πράγματα, ανάμεσα σε μια γενιά που έρχεται και σε μια άλλη που απέρχεται, επομένως κάθε βιβλίο του είναι ένα γεγονός. Οι συγγραφείς με τους οποίους συνοδοιπορεί έχουν βγει από το Ντοστογιεφσκικό «Υπόγειο», διεκτραγωδώντας το συγγραφικό τους εγώ. Τούτο σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να επινοήσεις ένα κόσμο με τις διαστάσεις του πραγματικού.

Αρκεί μόνο να κατατεμαχίσεις το εγώ σου σε όσα κομμάτια επιθυμείς και να δημιουργήσεις μια σειρά από ετερώνυμα καθώς και την ελάχιστη αναγκαία ψευδαίσθηση του ρεαλισμού. Ο Μαρίνος προχώρησε λίγο παρακάτω, επινοώντας τη δική του Γιοκναπατάφα, που την βαφτίζει Σαν Νορμάλ.

Η αφηγηματική λογική που ακολουθεί είναι εντέλει πιο απαιτητική από την παραδοσιακή φόρμα, στο βαθμό που ένα διαρκές εγώ καλείται να υποκαταστήσει κάθε τριτοπρόσωπη άποψη για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Ο Έλληνας συγγραφέας επιστρατεύει τις λογοτεχνικές του συγγένειες από τον Κορτάσαρ μέχρι τον Προυστ αλλά και ζυγισμένες ατάκες όπως: «Τι άλλο είναι η λογοτεχνία; Παραμύθια για μεγάλους. Το κρυφό υστέρημα της πραγματικότητας» ή «Όταν είσαι ευτυχισμένος, πιστεύεις πως όλα γίνονται».

Ο Διονύσης Μαρίνος ακολουθεί ασφαλώς τον δύσκολο δρόμο, καθώς ο αφηγητής στις άπειρες μεταμορφώσεις του πρέπει να δικαιολογεί και την ανάσα που παίρνει κάθε φορά. Σε αυτό το σπονδυλωτό μυθιστόρημα που στην ουσία αποτελεί μια επέκταση της συντομίας, το ζητούμενο παραμένει η απόλαυση του κειμένου, ένα στοίχημα που φαίνεται να το κερδίζει ο Σανορμαλίστας δημιουργός. Λαξευμένη γλώσσα, καλογραμμένο κείμενο, ίσως υπερβολικά καλογραμμένο, διαθέτει μια φυσικότητα που δύσκολα κατακτούν συγγενικές με τον Μαρίνο λογοτεχνικές φωνές. Υπάρχουν αγαπημένα μέρη όπως τα «99 εκατοστά», αλλά και συναρπαστικές ενότητες όπως η πρώτη που φέρει τον τίτλο: «Για τα μάτια σου μόνο». Αν υποθέσουμε ότι η πορεία ενός συγγραφέα είναι μια σειρά από σωστά και λανθασμένα βήματα, το «Σαν Νορμάλ», το νέο μυθιστόρημα του Διονύση Μαρίνου από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο συγκαταλέγεται σίγουρα στα πρώτα.