Μεγαλώσαμε με την «Ερμηνεία των ονείρων» του Σίγκμουντ Φρόιντ

Μεγαλώσαμε διαβάζοντας την «Ερμηνεία των Ονείρων» του Φρόιντ σαν ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, δίπλα σε κείμενα επαναστατικά όπως το «Κεφάλαιο» του Μαρξ ή ο «Μονοδιάστατος Άνθρωπος» του Μαρκούζε. Ο ίδιος ο Φρόιντ δεν φανταζόταν βέβαια τον εαυτό του επαναστάτη με την πολιτική έννοια του όρου. Τα βιβλία του ωστόσο μύριζαν κοινωνικές ανατροπές και εξεγέρσεις κι όσο για την αγαπημένη «Ερμηνεία των Ονείρων» ήταν μια Δαντικού τύπου περιπλάνηση στα εσώψυχα του ανθρώπου.

Ο Φρόιντ ήταν φανατικός αναγνώστης της λογοτεχνίας. Θεωρούσε ορθώς ότι ο Ντοστογιέφσκι ήταν ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών, λάτρευε και τον Στέφαν Τσβάιχ, που επίσης θεωρούσε μεγάλο και τρανό αλλά ο Φρόιντ δεν ήταν και ο πιο ειδικός στη λογοτεχνία. Ο ίδιος πάντως ήταν ένας πραγαμτικά σπουδαίος αφηγητής και έχει δίκιο ο Μπλουμ που τον τοποθετεί στο άρμα της λογοτεχνικής νεωτερικότητας και τον βάζει από την πίσω πόρτα στον «Δυτικό Κανόνα». Ο Φρόιντ είναι πράγματι ένας τεράστιος αφηγητής, πολύ πιο μοντέρνος από πολλούς μυθιστοριογράφους της εποχής του.

Το «Όνειρο της 23ης-24ης Ιουλίου 1895» με πρωταγωνίστρια την Φροϋδική «ηρωίδα» Ίρμα είναι ένα πραγματικό μνημείο λόγου με απίστευτο ρυθμό και οικονομία λέξεων. Εξίσου ενδιαφέρον είναι το «Ένα όμορφο όνειρο» που ξεκινά ως εξής: «Περπατάμε μεγάλη παρέα στην οδό Χ, όπου βρίσκεται ένα ταπεινό πανδοχείο για περαστικούς (πράγμα όχι ακριβές).

Η «Ερμηνεία των Ονείρων» είναι ένα βιβλίο που διέψευσε με επιστημονικούς όρους όσα πιστεύαμε μέχρι τότε για τα όνειρα αλλά μας αποζημίωσε με τη μαγεία της γραφής του. Όπως όλα τα σημαντικά έργα μας υπνώτισε με ένα μείγμα αφήγησης και επιστημονικού δοκιμίου που μας εισάγει στον πιο δικό μας κόσμο, αυτόν των ονείρων, και το κάνει με ένα τρόπο που κανείς πριν ή μετά από τον Φρόιντ δεν το έκανε.