Δέκα μυστικά για να γράψεις... ιστορία!
Ο Δημήτρης Στεφανάκης σας παραθέτει τον δεκάλογο της καλής γραφής.
Η μυθοπλασία είναι μια μεγάλη τέχνη που φτιάχνεται από μικρά μυστικά! Αξίζει κανείς να γνωρίζει εξαρχής τι να επιδιώξει ή τι να αποφύγει. Ο δεκάλογος που ακολουθεί είναι ενδεικτικός, απόσταγμα της πείρας των μεγάλων δασκάλων
1. Δεν τα λέμε όλα σε μια ιστορία. Ό,τι αποσιωπάται είναι συχνά το πιο σημαντικό και φωνάζει «παρών» με την απουσία του. Ο Χεμινγουέι ως εισηγητής της «θεωρίας του παγόβουνου», θεωρούσε ότι η ουσία μιας ιστορίας βρίσκεται πάντα κάτω από την επιφάνεια, κι ο ίδιος μνημόνευε ένα διήγημα του στο οποίο είχε παραλείψει το «ζουμί» της υπόθεσης, δηλαδή την σκηνή ενός απαγχονισμού.
Ολυμπιακός: Ο Φουρνιέ κάνει τη διαφορά
2. Ποτέ δεν ξέρεις πού θα σε πάει μια ιστορία. Αν γνωρίζεις εξαρχής είναι ύποπτο και στο τέλος βγαίνει κάτι ψεύτικο. Το λέει ρητά ο Ζιντ στους Κιβδηλοποιούς και το επιβεβαιώνει και ο Χεμινγουέι στην αλληλογραφία του. Ακούστε τους!
3. Οι ήρωες δεν είναι μαριονέτες. Αν ο συγγραφέας δεν τους αντιμετωπίσει με σεβασμό ως αυθύπαρκτα πλάσματα, θα δημιουργήσει στο τέλος άψυχες κούκλες.
4.Ενώ σ’ ένα διήγημα η βασική ιδέα είναι συνήθως κομβικής σημασίας, στο μυθιστόρημα συχνά μας είναι αδιάφορη. Οι εκτενείς αφηγήσεις άλλωστε είναι ένας ολόκληρος κόσμος, μια παράλληλη πραγματικότητα και τα ευρήματα συχνά είναι φτηνή επίδειξη πνεύματος που δεν πείθει κανένα.
5. Ο Καμύ έλεγε ότι δημιουργεί τα έργα του περισσότερο σβήνοντας παρά γράφοντας προκειμένου να πετύχει την γεωμετρική αρμονία μιας αφήγησης. Μην διστάζετε λοιπόν να σβήνετε και να πετάτε ακόμα και τα καλύτερα κομμάτια εφόσον «κλωτσάνε» στην συνολική εικόνα της ιστορίας σας.
6. Πίσω από τα καλά βιβλία υπάρχουν πάντα καλοί συγγραφείς, όπερ σημαίνει ότι προέχει να κατακτήσει κανείς ένα πνευματικό επίπεδο ώστε να είναι σε θέση να διαχειριστεί μια ιδέα.
7. Ο κακός συγγραφέας γράφει πάντα περισσότερα από όσα σκέφτεται και η «μεγαλοφυΐα» του δεν λέει ποτέ όχι στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή. Ο καλός συγγραφέας γράφει μόνο όσα σκέφτεται ή μάλλον λιγότερα από όσα σκέφτεται προσέχοντας να μην χάσει τη σαφήνεια που οφείλει να έχει.
8. Γράφουμε με το χαρακτήρα μας κι αυτό δεν γίνεται να αλλάξει. Με τα χρόνια γινόμαστε πιο προσεκτικοί απαλείφοντας από τη γραφή μας ό,τι μπορεί να κάνει ζημιά στο κείμενο. Για παράδειγμα, ένας απολογητικός άνθρωπος συνήθως εξηγεί περισσότερα από όσα πρέπει κι αυτό είναι καταστροφικό. Ο αναγνώστης δεν συγχωρεί όσους τον θεωρούν βλάκα.
9. Αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, σε ένα μυθιστόρημα μια καλή αρχή είναι πιο σημαντική από ένα καλό τέλος. Έτσι κι αλλιώς έχουμε καταλήξει ότι οι ιστορίες μας δεν τελειώνουν αλλά συνεχίζονται όπως και η ίδια η ζωή.
10. Δεν πρέπει κανείς να πτοείται από τις δυσκολίες της αρχής. Το καλό κείμενο κατά κανόνα σού αντιστέκεται κι αυτό μπορεί να σε απογοητεύσει. Τίποτε σπουδαίο δεν γίνεται εύκολα. Καλή αρχή, λοιπόν!