Δέκα αναγνώσεις του Σεφέρη - Ανάγνωση 9η
Για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη...
Ο ποιητής γεννά νοήματα μες στον αιώνα, κι εμείς τρέχουμε ξωπίσω για να τα μαζέψουμε, σαν να ήταν χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας που αιωρούνται στον αέρα.
«Έζησα τη ζωή μου ακούγοντας ονόματα πρωτάκουστα», γράφει ο Σεφέρης στο ποίημά του, στην «Ελένη», δίνοντας στη γλώσσα την έννοια της αποκάλυψης σύμφωνα με τον Βιντγκενστάιν. Θα πουν κάποιοι πως ο ποιητής αναζητά νοήματα μες στις στάχτες του χρόνου, παραγνωρίζοντας το γεγονός πως η μυθολογία είναι άχρονη.
Οι στίχοι του είναι πικρά διδάγματα μιας αμετανόητης Ιστορίας που στο όνομά της οι άνθρωποι πάντοτε θα λαθεύουν και θα χάνονται αναίτια.
Τόσος πόνος τόση ζωή
πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη
Τόσοι πόλεμοι, τόσες καταστροφές, βασισμένες σε ασύδοτα ψεύδη, σε επινοήσεις όπως αυτή που καταγγέλει ο Ευριπίδης στην «Ελένη». Ο ιμπεριαλισμός δεν είναι εφεύρεση της εποχής μας. Οι οικονομικοί πόλεμοι είναι ο κανόνας της παγκόσμιας Ιστορίας, κι η ποίηση που κανείς δεν τη λογαριάζει θα βρίσκει πάντοτε τον τρόπο να στιγματίζει τους φαουστικούς τυράννους που ανάγουμε σε ήρωες.