Η «σιδηρά» δεκαετία: Οι εθνικοί πόλεμοι της Ελλάδας (1912-1922)
Με έναυσμα τη Μεγάλη Ιδέα ξετυλίγεται το κουβάρι μιας αιματηρής ιστορίας, που αναδιαμόρφωσε τη γεωπολιτική κατάσταση της χώρας μας. Το παρόν σύγγραμμα, αποτέλεσμα χρόνιων μελετών, αναλύει την ταραγμένη δεκαετία των εθνικών πολέμων επιβεβαιώνοντας τη λαϊκή ρήση ότι το παρελθόν δεν πρέπει ποτέ να ξεχνιέται.
«Η μάχη του Σαρανταπόρου ήτον μία από τας μάχας που θα ομιλήση η Ιστορία» έγραφε ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο αρχηγός πυροβολικού της Στρατιάς Θεσσαλίας, στη γυναίκα του το 1912.
Η Ελλάδα πράγματι ξεκίνησε την πολεμική της εξόρμηση στις αρχές του 20ού αιώνα με «σιδηρά» ορμή και ακαταμάχητο επιθετικό πνεύμα. Οι εκστρατείες του 1912-13 αποτέλεσαν την κορύφωση των πόθων και των προσπαθειών ενός ολόκληρου αιώνα. Αναμφισβήτητα, το τελικό αποτέλεσμα των πολεμικών αγώνων της δεκαετίας 1912-1922 δεν ικανοποίησε τους Έλληνες.
Ολυμπιακός: Οι λύσεις που δίνει η επιστροφή του Ορτέγκα
Η εκατονταετηρίδα από τη Μικρασιατική Καταστροφή αποτελεί αφορμή για αναστοχασμό και νέα «επίσκεψη» των σημαντικών αυτών γεγονότων. Όπως διαπίστωσε εύστοχα το 1934 ο Αριστοκλής Αιγίδης, ένας Μικρασιάτης στην καταγωγή δημοσιολόγος, το 1922 σήμανε τη λήξη ενός (διακεκομμένου) «εκατονταετούς πολέμου» μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, ο οποίος ξεκίνησε το 1821. Ωστόσο, ιδωμένο μέσα σε ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, το μέγεθος της Μικρασιατικής Καταστροφής μετριάζεται. Κι αυτό διότι η Ελλάδα, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, επιτέλεσε ένα τεράστιο ποιοτικό άλμα, και από απαξιωμένη δύναμη (1897) έφτασε να γίνει προσωρινά υπολογίσιμος γεωπολιτικός παράγοντας στην Εγγύς Ανατολή (1920).
Η ανάλυση των εξελίξεων αυτής της εμπόλεμης δεκαετίας βασίζεται κυρίως στα σχόλια των Times του Λονδίνου και της Revue des Deux Mondes (της γαλλικής επιθεώρησης των τεχνών, των γραμμάτων αλλά και της διεθνούς πολιτικής, που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και επιρροής εκείνη την εποχή στην Ευρώπη και την Αμερική). Τα απομνημονεύματα και οι αναλύσεις κορυφαίων Ελλήνων αξιωματικών (του Βίκτωρος Δούσμανη, του Λεωνίδα Παρασκευόπουλου, του Ιωάννη Μεταξά, του πρίγκιπα Ανδρέου, του Κλεάνθους Μπουλαλά κ.ά.) αποτελούν επίσης βασική πηγή για την ανά χείρας μελέτη.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1974. Το 1996 αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και το 2004 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια της Δυτικής Μακεδονίας, των Ιωαννίνων και του Ιονίου. Σήμερα υπηρετεί ως Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Έχει γράψει επίσης τα βιβλία: Εθνοτική συμβίωση στα Βαλκάνια. Έλληνες και Βούλγαροι στη Φιλιππούπολη 1878-1914, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2006. Έδαφος και μνήμη στα Βαλκάνια. Ο «γεωργικός εθνικισμός» στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία (1927-46), εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2011. Το καθεστώς Ιωάννη Μεταξά (1936-1941), εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2016. Τα μυστήρια της Αιγηΐδος: Το Μικρασιατικό Ζήτημα στην ελληνική πολιτική, 1891-1922, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2016. Μεταξύ επανάστασης και μεταρρύθμισης: Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος και βενιζελισμός (1909-1922), εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2020. «Ο ήχος των εν Ύδρα»: Ο Πόρος κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-1831), εκδ. Δημ. Ν. Παπαδήμα, Αθήνα 2020.
