Το καρέ του άσου: Βιβλία για ένα καλοκαίρι

Υπάρχουν πάντοτε καλά νέα από τη βιβλιαγορά. Κάποιο σημαντικό βιβλίο της παγκόσμιας λογοτεχνίας μας επισκέπτεται κάθε χρόνο μεταφρασμένο με τη φροντίδα και τη φιλοτιμία των Ελλήνων εκδοτών που συνήθως δεν κάνουν εκπτώσεις προκειμένου να προσφέρουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό βιβλία από το «πάνω ράφι».

Καλοκαίρι 2021 λοιπόν και την τελευταία στιγμή μπορείτε ακόμα να δώσετε άλλο χρώμα στις καλοκαιρινές σας διακοπές επιλέγοντας ένα από τα τέσσερα παρακάτω βιβλία:

«Όλοι οι άνθρωποι του βασιλιά» Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν, εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Αθηνά Δημητριάδου

Οι κριτικοί το χαρακτήρισαν ως ένα αριστουργηματικό υπαρξιακό μυθιστόρημα. Προσωπικά δεν πιστεύω πως υπάρχει σημαντικό μυθιστόρημα ή αν θέλετε μυθιστόρημα που να μην αρχίζει και να μην τελειώνει στον άνθρωπο. Το βιβλίο του Γουόρεν είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Προοικονομεί και με τον τρόπο αυτό σκιαγραφεί πλήρως τα τεχνάσματα του κοινωνικού αναρριχητισμού, κοντολογίς μας δίνει στο πιάτο όλο το επικοινωνιακό παιχνίδι που δημιουργεί ως τις μέρες χάρτινους μύθους. Με αυτό τον τρόπο αποδεικνύεται προφητικό, ένα ακόμα γνώρισμα μεγάλου μυθιστορήματος, και φτάνει ως την στρατηγική της κατασυκοφάντησης, προαναγγέλλοντας έστω και έμμεσα τα ρυπαρά fake news στα όρια μιας γκαιμπελικής τακτικής. Στο τρίγωνο που σχηματίζει η παρουσία και η δράση του αδίστακτου κυβερνήτη Σταρκ, του αποπροσανατολισμένου Μπέρντεν και του δικαστή Μόνταγκιου Ίρβιν διαγράφονται και τα όρια του σύγχρονου κόσμου που μας αφορά. Ο Ρόμπερτ Πεν Γουόρεν κατεξοχήν ποιητής, απέδειξε, όπως και ο Προυστ άλλωστε, πως στην πεζογραφία όλοι οι καλοί χωράνε.

«Αβεσσαλώμ Αβεσσαλώμ» Γουίλιαμ Φώκνερ, εκδόσεις Gutenberg, μετάφραση Μαργαρίτα Ζαχαριάδου

Αξίζει κανείς να επανέρχεται σε ένα βιβλίο που θεωρείται το magnum opus της Αμερικανικής λογοτεχνίας στον 20ο αιώνα. Και σίγουρα αξίζει κανείς να το διαβάσει, ακόμα κι αν υπάρχει υψηλός βαθμός δυσκολίας, ακόμα κι αν χρειάζεται να μελετήσει εκ των προτέρων τους εσωτερικούς δεσμούς του βιβλίου με άλλα έργα του συγγραφέα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1936, όταν τα «μαθήματα αμερικανικής Ιστορίας» δεν είχαν ακόμα αρχίσει να παραδίδονται στον Χολιγουντιανό κινηματογράφο. Ο Τόμας Σάτπεν και η παρέα του στην πολίχνη Τζέφερσον της φανταστικής κομητείας Γιοκναπατόφα πλέκουν το μύθο ενός ομόσπονδου κράτους που εθνολογικά δεν είναι παρά ένα «παιδί του σωλήνα», άλλο που προσπαθούν σήμερα να μας πείσουν ότι η ανθρώπινη Ιστορία ξεκίνησε από τις απαρχές του Αμερικανικού Εμφυλίου.

«Αισθηματική αγωγή» Γκιστάβ Φλομπέρ, εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Αριστέα Κομνηνέλη

Αποτελεί ένα λογοτεχνικό ορόσημο όχι γιατί είναι το πιο πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα του Φλομπέρ μετά την Μαντάμ Μποβαρύ αλλά γιατί κόβει στα δύο την Ιστορία του Μυθιστορήματος. Πριν από την «Αισθηματική αγωγή» το χορό του μυθιστορήματος έσερναν οι καινοτόμες αντιλήψεις του Μπαλζάκ και του Σταντάλ. Ο Φλομπέρ σκοτώνοντας το μυθιστόρημα όπως το γνωρίσαμε από αυτούς τους δύο, αναγέννησε το είδος οδηγώντας το στην στυλιστική τελειότητα του Προυστ και του Τζόις. Ο Φρεντερίκ Μορό είναι ο Οδυσσέας της σύγχρονης εποχής που περιπλανιέται στους δρόμους ενός διαρκώς ανήσυχου Παρισιού σε κοσμοϊστορικές στιγμές. Ο αθεράπευτος έρωτάς του για την κυρία Αρνού είναι απλά ένα αναγνωστικό άλλοθι.

«Έτσι αρχίζει το κακό» Χαβιέρ Μαρίας, εκδόσεις Πατάκης, μετάφραση Έφη Γιαννοπούλου

Ύστερα από τριάντα χρόνια όσοι από μας θα ζουν ακόμα, θα αναθυμούνται πως στις αρχές αυτής της χιλιετίας έγινε γνωστός ένας μεγάλος Ισπανός συγγραφέας ονόματι Χαβιέρ Μαρίας. Ασχέτως αν θα του έχει απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ, ο Μαρίας θα είναι σημείο αναφοράς στο βαθμό που η ίδια η λογοτεχνία και το μυθιστόρημα αποτελούν σημείο αναφοράς για κάθε εποχή. Στο πιο πρόσφατο έργο του με τίτλο «Έτσι αρχίζει το κακό» ο Χαβιέρ Μαρίας βγάζει από την ντουλάπα της αφήγησης τους αραχνιασμένους σκελετούς της Φρανκικής εποχής κάνοντας σπουδή πάνω στο κακό - στις ενοχές και στις αμφιβολίες που προκαλεί στον άνθρωπο, αλλά και στις υπόγειες διαδρομές που ακολουθεί τόσο στην ψυχή του όσο και στην πραγματικότητα. Απολαυστικός, με τη στοχαστική φλυαρία του ο Μαρίας πετυχαίνει όσα όλοι οι άλλοι συγγραφείς σήμερα.