«Προμηθέας δεσμώτης»: Η τραγωδία του Αισχύλου σε καλοκαιρινή περιοδεία

Στην πέμπτη παρουσία του στο «Φεστιβάλ Επιδαύρου», ο Σταύρος Τσακίρης επιλέγει μια γυναίκα να ενσαρκώσει έναν αντρικό ρόλο, καθώς όπως σημειώνει «Ο Προμηθέας είναι άνθρωπος-Θεός. Ένας έκπτωτος άγγελος. Δεν είναι ούτε άντρας, ούτε γυναίκα. Είναι αυτός/αυτή που αρνήθηκε τον όποιον διαχωρισμό ανάμεσα στους ανθρώπους. Τους αγάπησε και τους υπερασπίστηκε. Θρηνεί για τη γήινη μοίρα τους, που είναι ο Θάνατος. Μια μοίρα κοινή για όλους».

Ο σκηνοθέτης τοποθετεί τους ήρωές του σ’ ένα παγωμένο τοπίο, όπου δεσπόζει ένας κόκκινος στύλος. Πάνω του είναι δεμένος ο Προμηθέας και γύρω του ένας δεκαοχταμελής θίασος, με προεξέχοντα έναν αφηγητή, αναβιώνει τα πάθη του ήρωα με ελπίδα να κρατήσει ζωντανό το μύθο του. Ακούγονται μουσικές λαϊκές από τον Καύκασο, την Ελλάδα, την Ανατολή, αλλά και σύγχρονες. Συντεθειμένες και αυτοσχεδιαστικές, μοιάζουν με μια κιβωτό, απόηχο ενός κόσμου που επιμένει να υμνεί τη ζωή.

Σύνοψη:

Ο αφηγητής αφού εξιστορήσει τη μάχη των θεών για την εξουσία των ουρανών και την επικράτηση του Δία, παρακολουθεί την πτώση του ανθρώπου και του μόνου υποστηρικτή του, του Προμηθέα, στη γη.

Στην κορυφή του Καυκάσου, ο Ήφαιστος και οι συνοδοί του στήνουν ένα ψηλό στύλο όπου δένουν τον τιμωρημένο Προμηθέα. Αυτός, μόνος πια, θρηνεί για την άδικη έκπτωσή του και μέμφεται την αχαριστία του Δία.

Μόνοι του συμπαραστάτες οι άνθρωποι που νίκησαν τον φόβο τους. Κάποια στιγμή φτάνει ο Ωκεανός. Πλάσμα της φαντασίας του Προμηθέα ή πραγματικός ευσπλαχνικός Θεός; Άγνωστο. Του προτείνει να συμβιβαστεί με τον Θεό και να ζητήσει συγνώμη. Ο Προμηθέας δεν τον εμπιστεύεται και τον διώχνει. Μόνος στα δεσμά του συνεχίζει.

Μετά φτάνει η Ιώ, που φέρνει την Άνοιξη στον έρημο τόπο. Ο Προμηθέας χαίρεται, αλλά γνωρίζει ότι σύντομα η Ιώ θα χαθεί μέσα στους μεγάλους δρόμους, όπως είναι η μοίρα που της έδωσε η κατάρα της Ήρας. Έτσι και θα συμβεί. Καταχνιά σκεπάζει τα πάντα και πάλι.

Ο Προμηθέας πιο απελπισμένος από ποτέ τριγυρνά, όσο του επιτρέπουν οι αλυσίδες του σαν φυλακισμένο θηρίο. Τότε εμφανίζεται ο τρισυπόστατος και ερμαφρόδιτος Ερμής που του ανακοινώνει την τελική καταδίκη του. Ο Προμηθέας χάνεται στο παντοτινό σκοτάδι.

“Γιατί εμένα Θεέ μου;”, αναρωτιέται για πολλοστή φορά.

Η Ιστορία εξελίσσεται σαν ένας παλιός λαϊκός μύθος με συνεχείς ανατροπές, όπου το πραγματικό και το υπερβατικό εναλλάσσονται διαρκώς. Οι μορφές των ονείρων μιλούν, άνθρωποι πουλιά τιμωρούν και ο Ουρανός με τ’ άστρα κατεβαίνει στη γη. Οι εποχές αλλάζουν και μόνο ο αλυσοδεμένος άνθρωπος (μέχρι και σήμερα) περιμένει τη σωτηρία του από κάθε σκλαβιά, κάθε προκατάληψη.

Γιατί όμως μια γυναίκα να ενσαρκώσει έναν ανδρικό ρόλο;

Ο Προμηθέας είναι ο άνθρωπος – Θεός. Ένας εκπεπτωκώς άγγελος. Δεν είναι ούτε άντρας, ούτε γυναίκα. Είναι αυτός/αυτή που αρνήθηκε τον όποιον διαχωρισμό ανάμεσα στους ανθρώπους. Τους αγάπησε και τους υπερασπίστηκε. Θρηνεί για τη γήινη μοίρα τους, που είναι ο Θάνατος. Μια μοίρα κοινή για όλους.

Ο Σκηνικός Χώρος:

Ένα έρημο, παγωμένο τοπίο όπου δεσπόζει ένας κόκκινος στύλος πάνω στον οποίο είναι δεμένος ο Προμηθέας. Γύρω του ένας δεκαοχταμελής θίασος με προεξάρχοντα έναν αφηγητή, αναβιώνει τα πάθη του ήρωα με ελπίδα να κρατήσει ζωντανό το μύθο του.

Μουσικές λαϊκές από τον Καύκασο, την Ελλάδα, την Ανατολή, αλλά και σύγχρονες. Συντεθειμένες και αυτοσχεδιαστικές, σταχυολογημένες σαν μια κιβωτός, απόηχος ενός κόσμου που επιμένει να υμνεί τη ζωή.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Σταύρος Σ.Τσακίρης
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνική εγκατάσταση: Κώστας Βαρώτσος
Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ
Κίνηση: Marcello Magni
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Βοηθοί σκηνοθέτη: Έφη Ρευματά, Μαρία Φλωράτου
Φωτογραφίες: Μαριλένα Αναστασιάδου
Αφίσα – Πρόγραμμα: Πέτρος Παράσχης

Παίζουν: Kathryn Hunter, Νικήτας Τσακίρογλου, Δημήτρης Πιατάς, Πέγκυ Τρικαλιώτη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Γεράσιμος Γεννατάς, Περικλής Βασιλόπουλος, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Αντιγόνη Φρυδά, Κώστας Νικούλι, Έφη Κιτσαντά, Μπέτυ Αποστόλου, Δημήτρης Παγώνης, Περικλής Σκορδίλης, Νίκος Μπακάλης, Αντώνης Βλάσσης.

Καλοκαιρινή περιοδεία:

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΠΑΡ. 09/08 ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ
ΣΑΒ. 10/08 ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ
ΔΕΥ. 12/08 ΠΑΤΡΑ / ΡΩΜΑΙΚΟ ΩΔΕΙΟ
ΤΡ. 13/08 ΠΑΤΡΑ / ΡΩΜΑΙΚΟ ΩΔΕΙΟ
ΠΑΡ. 16/08 ΔΕΛΦΟΙ /ΘΕΑΤΡΟ ΦΡΥΝΙΧΟΣ
ΣΑΒ. 17/08 ΒΟΛΟΣ /ΘΕΡ. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
ΚΥΡ. 18/08 ΦΙΛΙΠΠΟΙ /ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΟΛΥΜΠΟΥ ΚΑΙ ΘΑΣΟΥ /ΑΡΧ. ΘΕΑΤΡΟ ΦΙΛΙΠΠΟΥ
ΔΕΥ. 19/08 ΜΟΥΔΑΝΙΑ /ΑΝΟΙΧΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΝΕΩΝ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ
ΤΡ. 20/08 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ / ΘΕΑΤΡΟ ΔΑΣΟΥΣ
ΤΕΤ. 21/08 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ / ΘΕΑΤΡΟ ΔΑΣΟΥΣ
ΠΕΜ. 22/08 ΛΑΡΙΣΑ / ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ ΑΛΚΑΖΑΡ
ΠΑΡ. 23/08 ΔΙΟΝ /ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΟΛΥΜΠΟΥ / ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝ
ΣΑΒ.24/08 ΔΩΔΩΝΗ ή Ε.Η.Μ
ΠΕΜ. 29/08 ΗΡΩΔΕΙΟ
ΠΑΡ. 30/08 ΗΡΩΔΕΙΟ
ΣΑΒ. 31/08 ΠΑΠΑΓΟΥ / ΚΗΠΟΘΕΑΤΡΟ ΠΑΠΑΓΟΥ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ΔΕΥ. 02/09 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ / ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΣΟΥΣ Δ. ΚΙΝΤΗΣ
ΤΡ. 03/09 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ / ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΤΡΑΣ
ΠΕΜ. 05/09 ΒΥΡΩΝΑΣ / ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ
ΣΑΒ. 07/09 ΘΕΑΤΡΟ ΒΕΑΚΕΙΟ

Πηγή: CultureNow