«Δούλες» στο κέντρο της πόλης

Κατεβαίνει κανείς στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, στο κέντρο της Αθήνας και νιώθει να καταδύεται στα έγκατα της δραματικής τέχνης. Ειδικά όταν έρχεται να αναμετρηθεί ως θεατής με τις εμβληματικές «Δούλες» του Ζαν Ζενέ. Δεν είναι πολλά τα θεατρικά έργα του εικοστού αιώνα που συγκεφαλαιώνουν με τέτοιο τρόπο το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης. Ζούμε ωστόσο και στο θέατρο, την εποχή «του Μεγάλου Αδελφού». Κι είναι αλήθεια ότι οι σκηνοθέτες ενίοτε δεν φαίνεται να πιστεύουν στη δύναμη του κειμένου. Προτιμούν λοιπόν να παρεμβαίνουν στη ροή της παράστασης, υπενθυμίζοντας κάθε τόσο τη στιβαρή παρουσία τους. Αν αυτό είναι το «τέλος του παιχνιδιού» για το δράμα, θα το δούμε τα επόμενα χρόνια. Για την ώρα ανεχόμαστε σκηνές φροντιστηριακού χαρακτήρα, όπως αυτή με τη σκηνοθέτιδα-ηθοποιό να μας διαβάζει τις απόψεις του συγγραφέα για το ίδιο του το έργο, ή να απολογείται για την επιλογή της να κρατήσει τον τίτλο που έδωσε ο Ελύτης πριν από πενήντα χρόνια. Ανεχόμαστε επίσης τη συνήθη ανασφάλεια του μεταφραστή (εδώ ταυτίζεται με τον σκηνοθέτη), που εννοεί να ευθυγραμμίζει το πρωτότυπο με τη σύγχρονη εποχή, λες και το θέατρο οφείλει να είναι απολύτως επίκαιρο, για να συγκινεί. Κατά τα άλλα, τα κορίτσια της παράστασης έπαιξαν φιλότιμα το ρόλο τους, όποτε αφέθηκαν να το κάνουν. Ακόμα και η σκηνοθέτιδα στα υποκριτικά της καθήκοντα παρουσιάστηκε πιο φρέσκια και πειστική. Οι «δούλες» μπορούσαν να φωνάξουν και να χειρονομήσουν ελεύθερα μέσα στο μινιμαλιστικό σκηνικό, όπου κυριαρχούσε το μαύρο.

Το γυμνό κάδρο του παραλόγου στο έργο του Ζενέ παραπέμπει ευθέως στην αιώνια αναμονή που θέτει ο Μπέκετ όταν περιμένει μαζί με τους ήρωές του τον Γκοντό. Θα μπορούσε κανείς να τον ταυτίσει απόλυτα με την «κυρία» του σπιτιού, αν εκείνη δεν έκανε ένα γρήγορο πέρασμα από την σκηνή. Θα μπορούσε επίσης να φύγει από το Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης παίρνοντας μαζί του τη γοητεία ενός μεταπολεμικού κόσμου αν οι σκηνικές μεταβάσεις δεν πλαισιώνονταν από τον άγριο ήχο μουσικής ορθάδικου. Η επικριτική μας διάθεση δεν μας στέρησε εντούτοις την αίσθηση μιας ολοζώντανης παράστασης…