Περιμένοντας τον Γκοντό

Έχει και ο εικοστός αιώνας τον δικό του Σαίξπηρ κι αν ο Ιρλανδός Σάμιουελ Μπέκετ δεν είναι εξίσου ποιητικός με τον δημιουργό του Άμλετ είναι ωστόσο εξίσου στοχαστικός και περιεκτικός στα κρίσιμα ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Έχει επίσης την ίδια μεταφορική δεινότητα κι αυτό θα έπρεπε να το λαμβάνει υπόψη του κάθε σκηνοθέτης που αποφασίζει να καταπιαστεί μαζί του. Τα έργα του Μπέκετ με πρώτο και καλύτερο το «Περιμένοντας τον Γκοντό» είναι αρκούντως πρωτοποριακά στα όρια ενός ακραίου πειραματισμού έτσι ώστε συμβολισμοί και μεταφορές που προστίθενται καθ’ υπερβολήν στην ουσία αφαιρούν κάτι από το κείμενο.

Προτάσσω αυτές τις σκέψεις με την πεποίθηση ότι είναι καλό να αφήνουμε τα μεγάλα έργα στην ησυχία τους και να μην μεταφέρουμε τη δράση και τους ήρωές τους με κριτήρια σχεδόν δημοσιογραφικά για τις ανάγκες της επικαιρότητας. Η ομάδα ΑΤΤΙΣ υπό την καθοδήγηση του Σάββα Στρούμπου επιχείρησε στην ουσία να φέρει στα μέτρα της ένα τοτέμ του μοντέρνου θεάτρου.

Πρόκειται για μια επιλογή που συνήθως τιμωρείται. Ο σκηνοθέτης θεώρησε μάλλον ότι οι ηθοποιοί του δεν ήταν υποκριτικά επαρκείς για να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων ή ότι ο Μπέκετ είναι ελαφρώς παρωχημένος οπότε μια επικαιροποίηση θα τον ξανάκανε συμβατό με τα γούστα του σύγχρονου θεατή. Δεν είναι ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που αποτολμά κάτι ανάλογο. Η σημερινή θεατρική παραγωγή σχεδόν στο σύνολό της βασίζεται στην ιδέα ότι το θέατρο υπάρχει για να θριαμβεύουν οι σκηνοθέτες.

Τα κείμενα δεν έχουν μεγάλη σημασία οπότε μπορεί ο καθένας να τους αλλάζει τον αδόξαστο ή να τα εγκαταλείπει σε χέρια αδύναμων ηθοποιών που ολοκληρώνουν το σκηνοθετικό ανοσιούργημα. Το «Περιμένοντας τον Γκοντό» από την ομάδα ΑΤΤΙΣ είναι μια υπερπαραγωγή κίνησης και ήχων με ελάχιστα υποκριτικά στοιχεία.

Δεν ξέρω αν αυτό είναι πιστή εφαρμογή της περίφημης «μεθόδου Τερζόπουλου». Ξέρω ότι είναι μακριά από τις προθέσεις του Μπέκετ και όσων αγαπούν το έργο του. Ας φρόντιζαν τουλάχιστον οι ιθύνοντες σε μια τόσο παγερή μέρα όσο η φετινή Κυριακή των Φώτων, να μας στάβλιζαν σε μια αίθουσα στοιχειωδώς θερμαινόμενη.

Ένας κατακρεουργημένος Μπέκετ μες στην παγωνιά δεν αντέχεται με τίποτα!