Η κριτική της θεατρικής παράστασης «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε»

Το έχει κάνει ο Σοφοκλής, το έχει κάνει ο Σαίξπηρ, το έκανε κι ο Πιραντέλο στο «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε». Ενενήντα χρόνια πριν ο δαιμόνιος Σικελός διέβλεψε τον τυραννικό ναρκισσισμό του σκηνοθέτη που έμελλε να ποδηγετήσει το σύγχρονο θέατρο κι αποφάσισε να παίξει ένα κακόγουστο αστείο εις βάρος των συντελεστών μιας παράστασης. Με τον τρόπο που μόνο εκείνος ξέρει ξεμπρόστιασε τον ανυποψίαστο σκηνοθέτη ενώπιον του κοινού αλλά και τους αφελείς και χαριτόβρυτους ηθοποιούς που παίζουν με την αύρα του επιτηδευμένου.

Στη φετινή παράσταση του Εθνικού υπήρχε ο συμπαθής, πλην σκηνοθέτης, Δημήτρης Μαυρίκιος, που δεν κατάφερε να μην πέσει σ’ αυτή την παγίδα. Κι ενώ η σκηνοθεσία του άψυχου κόσμου μπορεί να θεωρηθεί υποδειγματική, η καθοδήγηση των προσώπων είχε εξαρχής την αλαζονεία του ανθρώπου που θεωρεί μια ολόκληρη παράσταση προσωπική του υπόθεση. Από το σιδερένιο χέρι του ξέφυγαν μόνο όσοι δεν θέλησαν να τον ευχαριστήσουν. Η Ράνια Οικονομίδου, για παράδειγμα, έμοιαζε ηθοποιός από άλλο έργο με το αβίαστο παίξιμό της. Εξίσου αυτεξούσιος και αυτόφωτος έμοιαζε ο σχεδόν αιωνόβιος Γιάννης Βογιατζής και θα ήταν απορίας άξιον αν συνέβαινε το αντίθετο. Η Γιούλικα Σκαφιδά, αντίθετα, επέδειξε υπερβάλλοντα ζήλο στην προσπάθειά της να είναι η καλύτερη μαθήτρια της τάξης. Κι όσο για τη Λυδία Φωτοπούλου πήρε μάλλον πολύ στα σοβαρά τον εαυτό της πασχίζοντας να δείξει σε όλους μας τι σημαίνει να υποκρίνεσαι επί σκηνής.

Κατά παράδοξο τρόπο το τελικό αποτέλεσμα δεν ήταν κακό ακόμα και αν δεν μπορείς να το αποδώσεις σε καθένα ξεχωριστό. Ίσως φταίει η ζαβολιά του Πιραντέλο, που δεν αφήνει κανένα σε ησυχία, που βασανίζει ηθοποιούς και κοινό στην προσπάθεια του να κατανοήσει πρώτα ο ίδιος πώς είναι δυνατόν θεατές σε κατάσταση έκστασης να παρακολουθούν ένα ολοφάνερο ψέμα που εκτυλίσσεται πάνω στο σανίδι.

Την ελληνικότητα της παράστασης υπερτονίζει η συγκινητική μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.