Συγγένειες γλυπτών με "ζωή"
Με τη σμίλη, "περνά κανείς στην αθανασία". Έτσι λένε. Ήρωες και τύραννοι, ποιητές και κυβερνήτες, ναύαρχοι και στρατηλάτες. Αρκετά -συνήθως πολύ- μεγαλύτεροι από το φυσικό μέγεθός τους, σμιλεύονται, "για να περάσουν στην αθανασία".
Υπάρχει ένας μικρός ορειχάλκινος Κανάρης στο λιμάνι του Ναυπλίου. Μικρούλης μπουρλοτιέρης, δεν ξεπερνά το ένα μέτρο ύψος. Ένα ασυνήθιστο άγαλμα που δεν επιβάλλεται με το μπόι. Δεν γίνεται να μην τον προσέξεις. Ο Ψαριανός αυτός -δυο βήματα από το σχολείο της πόλης- είναι ένας Αναπλιώτης.
Ο ήρωας μινιατούρα είναι ένα αλλιώτικο γλυπτό, μέσα στο πληθος των αδριάντων της ιστορικής πόλης του Ναυπλίου. Ίσως επειδή δεν είναι υπερφυσικό. Μάλλον επειδή δεν ξεπερνά το ανθρώπινο μέτρο.
Ολυμπιακός: Να μη «βλέπει» τους άλλους
Τα περισσότερα κλασικά αστικά γλυπτά, είναι θεόρατα και απρόσιτα. Με κάποιες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, στην αθηναϊκή συνοικία της Κυψέλης, υπάρχει ο υπέροχος μαρμάρινος άσπρος σκύλος. Ένας κανονικός, οικείος σκύλος, σε σχεδόν φυσικό, φυσιολογικότατο μέγεθος. Κανένα παιδί της συνοικίας, από τη δεκαετία του '40 έως σήμερα, δεν πήρε το μάρμαρο στα σοβαρά. Όλα καβαλίκεψαν το σκύλο, του μίλησαν κι έπαιξαν τριγύρω του, σαν να είναι ολοζώντανος.
Καμιά φορά τα αγάλματα "ζωντανεύουν". Έτυχε να ακούσω κάποτε πως το βραχύσωμο άγαλμα του Κανάρη στην Ακτή Μιαούλη του Ναυπλίου, "είχε ζωή" για μια παρέα από κοριτσάκια στη δεκαετία του '50. Οι μαθήτριες, με τις ποδιές τους, περνούσαν μπροστά από τον αδριάντα μετά το μάθημά τους και άφηναν ένα μπουκάλι γάλα στη βάση του. "Για να μεγαλώσει το "νινί". Έτσι ονόμαζαν μεταξύ τους τον δικό τους μικρό Κανάρη, τρυφερά· και σίγουρα χωρίς ίχνος ασέβειας για τον μπουρλοτιέρη.
Δεν είναι το υλικό. Ο χαλκός ή το μάρμαρο δεν αποτελούν εμπόδιο. Ίσως είναι η ύλη της παιδικής ψυχής -στο Ναύπλιο ή στην Κυψέλη- που δεν χάνει εύκολα το ανθρώπινο μέτρο.