Ο Μπελογιάννης είχε το μπόι των ονείρων του

"Ο Νίκος το θεωρούσε αυτό μεγάλο έπαινο και έτσι το θεώρησα κι εγώ όταν μου το είπε. Έπρεπε να περάσω από πολλούς κύκλους της κολάσεως για να δω την ωμή αλήθεια. Ένα τέτοιο πουλί της καταιγίδας χρειαζόταν ο αρχηγός, ένα πουλί που θα ριχνόταν μέσα στην καταιγίδα και θα έπεφτε κεραυνοβολημένο για τη δόξα του κόμματος που είχε ακολουθήσει τυφλά τον αρχηγό του στα λάθη του για τη δόξα του ίδιου του αρχηγού».

Με τα λόγια αυτά καταλήγει ένα από τα κείμενα της «πολιτικής διαθήκης» που άφησε η Έλλη Παππά, σύντροφος στη ζωή και στον αγώνα μιας ηρωικής μορφής του κομμουνιστικού κινήματος της χώρας, του Νίκου Μπελογιάννη. Του Νίκου Μπελογιάννη που γεννήθηκε στις 22/12/1915 στην Αμαλιάδα.
Τριάντα εφτά χρόνια αργότερα, το 1952, καταδικάζεται από ένα δικαστήριο αποτελούμενο από τακτικούς στρατοδίκες, μαζί με τους συναγωνιστές του, Έλλη Παππά, Νίκο Καλούμενο, Δημήτρη Μπάτση, Ηλία Αργυριάδη και Τάκη Λαζαρίδη ομόφωνα σε θάνατο. Για ποιο λόγο τον καταδίκασαν; Γιατί ήταν λέει κατάσκοπος.

Στην ιστορική του απολογία ο ίδιος εξηγεί: «Ο λόγος που δικάζομαι είναι η ιδιότητα μου ως μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Έχω λοιπόν να πω ότι οι κομμουνιστές που τους καταδικάζουν ως προδότες δώσανε το αίμα τους για το ψωμί και τις ελευθερίες του λαού. Αγωνιστήκαμε δίχως να γνωρίσουμε ύπνο για να προφτάσουμε την αυγή και το αύριο. Για να δημιουργήσουμε νέους χρόνους και εποχές στο μπόι των ονείρων μας στο μπόι των ανθρώπων».

Όπως και να έχει στις 30 Μαρτίου 1952, ημέρα Κυριακή και ώρα 4.10΄ τη νύχτα, οι τέσσερις μελλοθάνατοι, Μπελογιάννης, Νίκος Καλούμενος, Δημήτρης Μπάτσης και Ηλίας Αργυριάδης, μεταφέρθηκαν από τις φυλακές της Καλλιθέας στο στρατόπεδο του Γουδή και εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού. Δεν εκτελέστηκαν η Έλλη Παππά, λόγω το ότι ήταν έγκυος στο παιδί του Μπελογιάννη- ένα παιδί που γέννησε στη φυλακή- και ο Τάκης Λαζαρίδης λόγω του νεαρού της ηλικίας του.

Η ώρα και η ημέρα της εκτέλεσης ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστη (οι εκτελέσεις γινόταν πάντα με το πρώτο φως του ήλιου και ποτέ μέρα Κυριακή ακόμα και από τους Γερμανούς Ναζί κατακτητές). Λέγεται ότι έγινε τότε για να προλάβουν οι υπέρμαχοι της εκτέλεσης τυχόν απονομή χάριτος. Βλέπετε παρέμβαση υπέρ του Μπελογιάννη είχε κάνει ακόμη και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Σπυρίδων λέγοντας: «Έχω συγκλονιστεί από το ηθικό του μεγαλείο. Το θεωρώ ανώτερο και από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει μέλλουσα ζωή».

Και το θέμα ήταν ότι η δίκη του Μπελογιάννη είχε πάρει μεγάλη δημοσιότητα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο. Σε πολλές πόλεις της Ευρώπης είχαν γίνει εκδηλώσεις συμπαράστασης. Είναι ενδεικτικό ότι μέσα σε χρονικό διάστημα μίας εβδομάδας, η κυβέρνηση Πλαστήρα είχε λάβει περίπου 250.000 τηλεγραφήματα από όλο τον κόσμο, με τα οποία πολλοί επώνυμοι και μη ζητούσαν τη σωτηρία του Μπελογιάννη. Ανάμεσά τους ο Σαρλ Ντε Γκολ και σχεδόν όλες οι προσωπικότητες της γαλλικής πολιτικής ζωής, καθώς και 159 βουλευτές των δύο μεγάλων κομμάτων της Μεγάλης Βρετανίας. Πωλ Ελυάρ, Ζαν Κοκτώ, Ναζίμ Χικμέτ, Τσάρλι Τσάπλιν, είναι μερικά μόνο από τα ονόματα διανοούμενων και καλλιτεχνών που προσπάθησαν να σώσουν τον «άνθρωπο με το γαρίφαλο». Στην Ουγγαρία μάλιστα υπάρχει χωριό στο όνομα του, όπου φιλοξενήθηκαν και ζουν ακόμη πολιτικοί πρόσφυγες και τα παιδιά τους.

Τον αποκαλούσαν έτσι εξαιτίας ενός κόκκινου γαρίφαλου που κρατούσε καθημερινά, κατά την διάρκεια της δίκης. Από αυτήν την εικόνα εμπνεύστηκε το περίφημο ομώνυμο σκίτσο του και ο Πάμπλο Πικάσο.

Και αυτόν τον τίτλο έδωσε στην ταινία του ο Νίκος Τζήμας. Στην ταινία εκείνη που βγαίνοντας στις αίθουσες των κινηματογράφων το 1980, έβγαλε από τα συρτάρια της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, πολύ σκοτεινά πλάνα μιας εποχής που εύστοχα η Διδώ Σωτηρίου στο βιβλίο της «Εντολή» - απόλυτα κι αυτό εμπνευσμένο από την «υπόθεση Μπελογιάννη»- χαρακτηρίζει «εποχή αντικομουνιστικής υστερίας».

Κλείνω με μια κατάθεση προσωπική. Αυτή την ταινία του Νίκου Τζήμα, την είδα 11 χρονών, καλοκαίρι, στο νησί της μητέρας μου, όπου πηγαίναμε σινεμά μέρα παρά μέρα ό,τι κι αν παιζόταν. Παρακολουθώντας την τότε δεν κατάλαβα Χριστό ! Μέχρι εκείνη τη στιγμή νόμιζα ότι μόνο οι Γερμανοί εκτελούσαν. Την επόμενη μέρα θυμάμαι πήγα στο πρακτορείο των εφημερίδων που πουλούσε και κάποια βιβλία και ζήτησα από τον Αντώνη που ήταν φίλος μου “ένα βιβλίο που να γράφει για τους κομμουνιστές”. Εκείνος είχε γελάσει και με είχε ρωτήσει “πώς μου ήρθε αυτό”. “Είδα χθες στον κινηματογράφο το Νίκο Μπελογιάννη και θέλω να μάθω γιατί τον σκότωσαν”. Ο Αντώνης αν και αρχικά μου είχε πει ότι ήμουν μικρή γι' αυτά τα πράγματα, τελικά μου έκανε δώρο ένα βιβλίο που είχε τίτλο τον τίτλο της ταινίας και στο εξώφυλλο έδειχνε τον πρωταγωνιστή με το κόκκινο γαρίφαλο. “Δεν είναι πρωταγωνιστής, αγωνιστής είναι”, με είχε διορθώσει ο Αντώνης.

«Αγωνιστής που μ’ ένα γαρίφαλο από φλόγα, άναβε το κουράγιο του κόσμου και την ελπίδα στην καρδιά των λαών», όπως έγραψε και ο Γιάννης Ρίτσος.