«Φαίδρα» του Μπρίτεν

Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών (ΦΟΑ) σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Ζιάβρα, ερμηνεύει στις 15/11, στην αίθουσα «Ιωάννης Δεσποτόπουλος» του Ωδείου Αθηνών, έργα Μπερνστάιν και Μπραμς, και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τη «Φαίδρα» του Μπέντζαμιν Μπρίτεν - μια δραματική καντάτα για μεσόφωνο και μικρή ορχήστρα.

Στη συναυλία συμμετέχει η σολίστ στο βιολί, Κατερίνα Χατζηνικολάου και η μεσόφωνος Έλενα Μαραγκού.

Η ΦΟΑ θα πλαισιώσει τις δύο διακεκριμένες σολίστ σε μια βραδιά αφιερωμένη στον «Δαιμόνιο Έρωτα» και τη Σωκρατική φιλοσοφία.

«Ο δαιμόνιος έρωτας κινείται στο ενδιάμεσο, καταλύει αντιστάσεις και χτίζει γέφυρες με το μη αισθητό. Κονιορτοποιεί την απόσταση μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίωσης, δημιουργώντας ένα ενδιάμεσο, υπερβατικό σύμπαν. Ο δαιμόνιος έρως, κατά τη Διοτίμα, είναι ένας αιώνιος φιλόσοφος» εξηγεί σε σημείωμα του ο αρχιμουσικός Γιώργος Ζιάβρας, που επέλεξε να στρέψει το βλέμμα του στην καινοτόμα μουσική του 20ου αιώνα, μέσα από δύο έργα σπουδαίων συνθετών:

Στη δραματική καντάτα «Φαίδρα» για μεσόφωνο και ορχήστρα, του Βρετανού Μπέντζαμιν Μπρίτεν, η οποία αντλεί τη θεματολογία της από τo μυθικό κύκλο του Θησέα και το τραγικό έργο «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη, και στη περίφημη Σερενάτα για σόλο βιολί, άρπα, κρουστά και έγχορδα του Λέοναρντ Μπερνστάιν, που βασίζεται στους χαρακτήρες του «Συμποσίου» του Πλάτωνα.

Στη Φαίδρα (1976), ο Μπρίτεν δημιουργεί μια μπαρόκ καντάτα βασισμένη σε αποσπάσματα από τη Φαίδρα του Ρακίνα. Η ηρωίδα στις τελευταίες της στιγμές, οριακά παραληρεί, οργίζεται, απελπίζεται, εκδικείται, μετανοεί και εξιλεώνεται με τον θάνατο της. Ένα συμπυκνωμένο αριστούργημα, παρά την στερεοτυπική επιτελεστικότητα της «μαινόμενης γυναίκας» που χαρακτηρίζει έργα της γραμματείας του 17ου αιώνα, εδώ συγκινεί βαθιά και αποτυπώνει με ευαισθησία αντιφατικές πτυχώσεις του πολύπλοκου χαρακτήρα της.

Η Έλενα Μαραγκού θα ερμηνεύσει τον ρόλο της Φαίδρας.

Στη συνέχεια, ακολουθεί η Σερενάτα (1954) του Λέοναρντ Μπέρνστάιν, με ένα νωχελικό σόλο βιολιού που υμνεί το θεό Έρωτα (Μονόλογος του Φαίδρου).

«Ο έρωτας, που πήρε από τα χείλη των φιλοσόφων μορφή, παίρνει τώρα πνοή απ'τό βιολί * γεννιέται αγνός, χορεύει μεθυσμένος, θεριεύει έξαλλος, απελπίζεται, ώσπου πέφτει καταγής, χορτασμένος και κάθυγρος. Η πενταμερής σύνθεση του Μπέρνσταιν ακροπατεί πάνω στο αρχαίο κείμενο του Πλάτωνα και υμνεί τους συμμετέχοντες στο 'Συμπόσιο' φιλοσόφους», αναφέρει για το έργο η βιολονίστρια Κατερίνα Χατζηνικολάου.

Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, η ΦΟΑ ερμηνεύει την αριστουργηματική 4η Συμφωνία του Μπραμς (1885), ένα μνημειακό κατασκεύασμα μιας καλλιτεχνικής μεγαλοφυΐας, έναν ύμνο στην αξία του ανθρώπου και στην νομοτελειακά ασταμάτητη πνευματική του ανύψωση. Η μουσική εκφράζει όλη την ανθρώπινη υπόσταση, τα περικλείει όλα, γκρεμίζει τα τείχη του ασυνείδητου. Ο αιώνιος φιλόσοφος, ο δαίμων που ενώνει και χωρίζει, παίρνει εδώ σάρκα και οστά.

Ειδικά για την 4η Συμφωνία, η Κατερίνα Χατζηνικολάου θα συμπράξει ξανά με την ΦΟΑ, αυτή τη φορά σαν μέλος του σώματος των πρώτων βιολιών της ορχήστρας, σε μια συμβολική κίνηση και πρακτική: μια γιορτή της ζωής και του ανθρώπου, στην οποία κανείς δεν περισσεύει.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ