Ροΐδης, Καβάφης, Σεφέρης έξω από τα χωρικά ύδατα της ελληνικής διανόησης

Ροΐδης, Καβάφης και Σεφέρης ταξίδευαν ανέκαθεν έξω από τα χωρικά ύδατα της ελληνικής διανόησης. Ο πρώτος έγραψε ένα μυθιστόρημα-σταθμό που το βρίσκεις ακόμα και σήμερα στα ράφια της κλασικής λογοτεχνίας των γαλλικών βιβλιοπωλείων δίπλα στον Φλομπέρ και στον Ντοστογιέφσκι, αν λέει κάτι αυτό.

Ο δεύτερος είναι ένα ποιητικό σύμπαν που συνεχίζει να διαστέλλεται, όνομα συνώνυμο της νεοελληνικής λογοτεχνίας σε όλο τον κόσμο.

Ο τρίτος μας έφερε το πρώτο Νόμπελ λογοτεχνίας μαζί με την πολύτιμη γνώση της μοντέρνας ποίησης.

Και οι τρεις ίδρυσαν το δικό τους αντάρτικο μακριά από την ελληνική διανόηση που κινήθηκε στα ρηχά νερά μιας μονοδιάστατης ελληνικότητας. Οι εκφραστές αυτής της διανόησης, ο Παλαμάς, ο Σικελιανός και η πεζογραφική γενιά του τριάντα έγιναν το σήμα κατατεθέν μιας καθαρά σχολικής εκδοχής της λογοτεχνίας. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ενσάρκωσαν στα γράμματα το πρόσωπο μιας συντηρητικής κοινωνίας – συντηρητικής σε κάθε επίπεδο, ακόμα και πολιτικό.

Η μεγάλη νίκη του αντάρτικου έγκειται στο γεγονός ότι ενώ οι τρεις «αντάρτες» παραμένουν ολοζώντανοι και διαβάζονται συνεχώς, η εγχώρια διανόηση έχει αναλάβει το άχαρο χρέος να ξεσκονίζει τις αδιάφορες προτομές των αγαπημένων της.