Πάπισσα Ιωάννα: Το «βλάσφημο» αριστούργημα του Εμμανουήλ Ροϊδή από την ΕΛΣ

Μια νέα όπερα, η Πάπισσα Ιωάννα, παραγγελία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον συνθέτη Γιώργο Βασιλαντωνάκη για τα 80 χρόνια του οργανισμού, έρχεται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος 154 χρόνια μετά την κυκλοφορία του «αντιχριστιανικού και κακοήθους» μυθιστορήματος του Εμμανουήλ Ροΐδη.

Το ποιητικό κείμενο που υπογράφει ο συγγραφέας Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης βασίζεται στο πολύκροτο μυθιστόρημα του Ροΐδη, το οποίο λόγω της δριμείας κριτικής που ασκούσε στους εκπροσώπους και τις πρακτικές της εκκλησίας κατακρίθηκε σφόδρα στην εποχή του. Η νέα όπερα, την οποία ο Βασιλαντωνάκης συνέθεσε μέσα σε διάστημα περίπου δύο ετών, είναι δίπρακτη και χωρίζεται σε 15 σκηνές.

Ο βραβευμένος συνθέτης και καθηγητής πανεπιστημίου, ο οποίος έχει γράψει μουσική για ορχήστρα, σύνολα δωματίου, φωνή και χορωδία, ηλεκτρονικά και πολυμέσα, όπερα, καθώς και πολλαπλά έργα για σινεμά και θέατρο στις ΗΠΑ, σημειώνει: «Σκοπός μου ήταν να σκιαγραφήσω ένα ατίθασο και ασυμβίβαστο πνεύμα, μια φιγούρα τραγική και ρομαντική συνάμα, που συνεχώς μεταλλάσσεται, φθείρεται και επαναπροσδιορίζεται ενάντια σε όλα, μέχρι τελικής πτώσεως. Η ηρωίδα ελίσσεται σε δυο μουσικά σύμπαντα.

Το πρώτο αφουγκράζεται το ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο του έργου, λειτουργώντας «περιγραφικά». Το δεύτερο επεμβαίνει με τρόπο ψυχολογικό, συναισθηματικό, πνευματικό αλλά και υπόγειο, αφαιρετικό και υπερβατικό, αντηχώντας ενίοτε και τη φωνή του Ροΐδη. Οι δύο αυτοί μουσικοί κόσμοι άλλοτε λειτουργούν αυτόνομα, άλλοτε συνυπάρχουν, ή συγκρούονται.

Η συνθετική προσέγγιση είναι σύγχρονη, ελεύθερη και ανοιχτή σε μουσικά στοιχεία, τεχνικές και διαδικασίες που δεν περιορίζονται χρονικά ή τεχνοτροπικά. Ξεκινάει από ήχους που λειτουργούν αφηγηματικά και στη συνέχεια αποκτούν μουσικά δομική υπόσταση ως πηγές αρμονικού και ηχοχρωματικού υλικού, χτίζοντας μια παράλληλη μουσική αφήγηση που υπηρετεί και εξελίσσεται μαζί με τον εσωτερικό κόσμο των χαρακτήρων και τη δραματική δομή».

Η σκηνοθεσία της νέας όπερας έχει ανατεθεί σε έναν από τους πιο σημαντικούς θεατρικούς σκηνοθέτες της νέας γενιάς, τον Δημήτρη Καραντζά. Ο σκηνοθέτης σημειώνει: «Η παράσταση, βασισμένη στο πολύ συμπυκνωμένο λιμπρέτο του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη που διατηρεί αναλλοίωτο το ύφος του Ροΐδη, παρακολουθεί τη διαδρομή της Πάπισσας Ιωάννας μέσα από πολύ σύντομες αποσπασματικές ποιητικές εικόνες. Από την άγνοια στη γνώση, από την αθωότητα στην ωριμότητα και στην εξουσία. Όλα κάτω από έναν ουρανό που θα τους παγιδεύσει και θα τους ρουφήξει. Η σύνθεση του Γιώργου Βασιλαντωνάκη αποτελεί μια αναπάντεχη σύγχρονη πρόταση».

Ποιητικό κείμενο
Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Εμμανουήλ Ροΐδη

Μουσική διεύθυνση
Στάθης Σούλης

Σκηνοθεσία
Δημήτρης Καραντζάς

Σκηνικά
Εύα Μανιδάκη

Κοστούμια
Ιωάννα Τσάμη

Φωτισμοί
Αλέκος Αναστασίου

Κίνηση
Τάσος Καραχάλιος

Διεύθυνση χορωδίας
Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Γιούθα / Ηγουμένη
Ειρήνη Τσιρακίδου

Αγία Λιόβα
Μαργαρίτα Συγγενιώτου

Ιωάννα
Χρύσα Μαλιαμάνη

Φρουμέντιος / Φλώρος
Διονύσης Σούρμπης

Κορβίνος
Κωστής Ρασιδάκις

Νικήτας
Γιάννης Χριστόπουλος

Πάπας Λέων Δ'
Νίκος Σπανάτης

Γκαβός
Μάριος Σαραντίδης

Κουλός
Νίκος Στεφάνου

'Aγγελος Κυρίου
Πέτρος Μαγουλάς

Με την Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΛΣ

08, 15, 22 Μαρτίου 2020

Τιμές εισιτηρίων: 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 60 ευρώ
Φοιτητικό, παιδικό: 12 ευρώ
Περιορισμένης ορατότητας: 10 ευρώ