Ίγκορ Στραβίνσκι: «Συνθέτω με τη γόμα»

Η μουσική δεν εκφράζει τίποτα. Αυτό πιστεύω. Με ρωτάνε τι εκφράζει η μουσική. Τίποτα, απαντώ. Η μουσική εκφράζει μόνο τον εαυτό της και εκφράζεται με μεγάλη ευγλωττία. Εκφράζοντας τον εαυτό της η μουσική δημιουργεί σχήματα και μορφές.

Μιλώντας τώρα με γνώμονα τη μουσική να επισημάνω ότι υπάρχουν κανόνες, υπάρχουν κανόνες όπως συμβαίνει σε κάθε παιχνίδι. Κάθε παιχνίδι πρέπει να έχει κανόνες, διαφορετικά μιλάμε για αναρχία, κι αυτό δεν οδηγεί πουθενά.

Μιλά για όλα αυτά ένας ακάματος πειραματιστής, το έργο του οποίου μοιάζει να μην υπακούει σε κανόνες. Η αλήθεια όμως είναι ότι οι πραγματικοί πειραματιστές σε κάθε μορφή τέχνης είναι απόλυτα πειθαρχημένοι. Η ελευθερία στην τέχνη προκύπτει από την απόλυτη πειθαρχία. Πρέπει να γνωρίζεις καλά τους κανόνες του παιχνιδιού, για να μπορέσεις να τους καταστρατηγήσεις. Αν δει κανείς τις πρωτότυπες παρτιτούρες του Στραβίνσκι, θα αντιληφθεί την τάξη, τον κόπο, την αμφιβολία αλλά και την αποφασιστικότητα του δημιουργού. Η τελευταία αποτυπώνεται κυρίως στο γεγονός ότι ο Στραβίνσκι ποτέ δεν δίστασε να σβήσει κομμάτια από το έργο του. Γι' αυτό λένε πως το πιο χρήσιμο εργαλείο του ύστερα από το μολύβι στάθηκε σε όλη τη ζωή του η γομολάστιχα. Ο ίδιος άλλωστε είχε δηλώσει: «Συνθέτω με τη γόμα».