Λωτός: Το «μήλο της Ανατολής» που δυναμώνει την καρδιά

Το σχήμα του μοιάζει με καρδιά και το χαρακτηρίζει η στυφάδα που οφείλεται στις τανίνες που περιέχει και προσδίνουν μια ξηρή και πικρή γεύση στο άγουρο φρούτο, για αυτό και χρειάζεται να ωριμάσει καλά πριν καταναλωθεί.

Ο λωτός φέρεται να ήταν γνωστός στους αρχαίους Ινδούς από τους οποίους και διαδόθηκε αρχικά στο Θιβέτ και την Κίνα και αργότερα στην Αίγυπτο και την αρχαία Ελλάδα. Τον ονόμασαν «τροφή των θεών» αλλά και «µήλο της Ανατολής». Για τους Αιγύπτιους ο λωτός ήταν σύμβολο των τεσσάρων στοιχείων της φύσης, ιερό σύμβολο του Νείλου και του Γάγγη. Το ωραίο άνθος του αρχικά διαδραμάτισε σπουδαίο θρησκευτικό σύμβολο αγνότητας και συμπεριελήφθη στην αρχιτεκτονική, ζωγραφική και ποίηση των παραπάνω λαών.

Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν «λωτούς» πολλά είδη φυτών, που κατά τον Θεόφραστο δεν είχαν σχέση με το πραγματικό λωτό. Ο Διοσκουρίδης αναφέρει τέσσερα είδη: «λωτός ο ήμερος», «λωτός ο άγριος», «λωτός ο Αιγύπτιος» και «λωτός το δένδρο ή λωτός κυρηναϊκός» του οποίου ο καρπός ονομάζεται τζίτζυφος, φύεται στην Αφρική και την Ελλάδα. Οι Άραβες το θεωρούσαν φρούτο του Παραδείσου ίσως για αυτό ο Όμηρος τον χρησιμοποίησε στην Οδύσσεια.

Το πορτοκαλί φρούτο ξεχωρίζει για την γλυκιά σαν του μελιού, γεύση ενώ είναι τόσο γευστικός όσο και πλούσιος σε βασικά θρεπτικά συστατικά που προάγουν την υγεία για αυτό και τον καθιστούν μια ιδανική επιλογή για τη διατροφή. Αναλυτικά:

• Είναι καλή πηγή θειαμίνης, μαγνησίου, χαλκού και φωσφόρου. Είναι χαμηλός σε θερμίδες (μόλις 118 θερμίδες) και υδατάνθρακες (31γρ) και μπορεί να βοηθήσει την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Ένας λωτός περιέχει την μισή ποσότητα από τις απαραίτητες βιταμίνες για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, την καλή όραση και την ανάπτυξη του εμβρύου.
• Τα φύλλα του λωτού όπως και ο λωτός είναι πλούσια σε βιταμίνη C, τανίνες και φυτικές ίνες και είναι εξαιρετικά σε αφέψημα. Η αντιοξειδωτική βιταμίνη C βοηθά τη μείωση της φλεγμονής και οι φυτικές ίνες βοηθούν τον οργανισμό να αποβάλει χοληστερόλη, προάγει την καλή λειτουργία του εντέρου και τη μείωση του σακχάρου στο αίμα. Οι λωτοί περιέχουν το 20% της βιταμίνης C που χρειάζεται ο οργανισμός.
• Τα αντιοξειδωτικά προλαμβάνουν ή καθυστερούν την κυτταρική ζημιά αντιμετωπίζοντας το οξειδωτικό στρες που ενεργοποιείται από τα ασταθή μόρια που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες. Το οξειδωτικό στρες σχετίζεται με συγκεκριμένες χρόνιες καταστάσεις όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, καρκίνο και νευρολογικές καταστάσεις όπως το Αλτσχάιμερ. Ο λωτός αποτελεί πλούσια πηγή των βασικότερων αντιοξειδωτικών όπως:

α) Φλαβονοειδή. Σε αυτές τις ενώσεις οφείλει το χρυσοκόκκινο χρώμα του. Βρίσκονται σε υψηλή συγκέντρωση στο δέρμα και τη σάρκα του λωτού, η κατανάλωσή τους σχετίζεται με χαμηλό κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, πνευματικής κόπωσης, καρκίνο του πνεύμονα όπως και με τη μείωση της φλεγμονής. Στα φλαβονοειδή που περιέχει ο λωτός περιλαμβάνονται η κερσετίνη και η καεμπφερόλη που ενισχύουν την υγεία της καρδιάς.

β) Πολυφαινόλες, κατεχίνες οι οποίες είναι γνωστές για την αντιφλεγμονώδη δράση τους.

γ) Καροτενοειδή. Μελέτες συνδέουν το β-καροτένιο με το χαμηλό κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα, καρκίνο του παχέος εντέρου και μεταβολικές παθήσεις. Η διατροφή πλούσια σε τέτοιες ενώσεις σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων όπως καρδιακών παθήσεων και διαβήτη.

• Έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, από τα οποία τα περισσότερα είναι πολυακόρεστα. Επιπλέον, ο φρέσκος λωτός είναι καλή πηγή καλίου, βασικού ηλεκτρολύτη του οργανισμού μαζί με το νάτριο, εξαιρετική πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β και βιταμίνης Α κυρίως β-καροτίνης και ζεαξανθίνης. Τέλος, ο λωτός δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη.
• Ο λωτός ενισχύει την καλή όραση. Η ιδιότητα αυτή οφείλεται στη βιταμίνη Α, τη β-καροτίνη και τη ζεαξανθίνη που μειώνουν τον κίνδυνο για συγκεκριμένες παθήσεις της όρασης.

Είναι θαυμάσιο φρούτο, έχει υπέροχη γεύση και μπορεί να εμπλουτίσει τη διατροφή σας τόσο ωμός όσο και ψητός σε πιάτα με κρέας ή ψάρι και λαχανικά, προσθέστε μέλι και μπαχαρικά όπως κανέλα, μοσχοκάρυδο και απολαύστε το!

Ασλανίδη Αναστασία
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος