Οστεοπόρωση, μια «σιωπηλή» νόσος; Όχι πια

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα εμφανίζονται κατά κανόνα στη σπονδυλική στήλη, στον καρπό ή στο ισχίο, μπορούν εντούτοις να αφορούν και άλλα σημεία του ανθρώπινου σκελετού.

H οστεοπόρωση και οι αντίστοιχες διαταραχές της οστικής, μυϊκής και αρθρικής υγείας αποτελούν καταστροφικές παθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιο πόνο, βαριάς μορφής αναπηρία με δραματική επιδείνωση της ποιότητας ζωής και πρόωρο θάνατο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 άνδρες πάνω από την ηλικία των 50 ετών θα παρουσιάσουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας WHO, 1.600.000 κατάγματα ισχίου ετησίως προσμετρώνται στον απολογισμό της οστεοπορωτικής νόσου σε παγκόσμιο επίπεδο, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί κατά 200% μέχρι το έτος 2050.

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα εμφανίζονται κατά κανόνα στη σπονδυλική στήλη, στον καρπό ή στο ισχίο, μπορούν εντούτοις να αφορούν και άλλα σημεία του ανθρώπινου σκελετού. Ενώ τα κατάγματα των άκρων, όπως του καρπού και του ισχίου, γίνονται εύκολα αντιληπτά, τα σπονδυλικά κατάγματα συνήθως συγκαλύπτονται από άλλες, πιο κοινές αιτίες οσφυαλγίας.

Ποια «έμμεσα» σημεία υποδηλώνουν την παρουσία σπονδυλικού κατάγματος;
Απώλεια ύψους (>4 εκ. σε 1 χρόνο)

Εμφάνιση «καμπούρας»

Αιφνίδιος πόνος σε κάποιο σημείο της σπονδυλικής στήλης με τοπική ευαισθησία
Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν ότι πάσχουν από οστεοπόρωση, μέχρι να εμφανίσουν κάποιο κάταγμα και καθώς η απώλεια οστικής μάζας είναι σταδιακή και ανώδυνη, απουσιάζουν κατά κανόνα προειδοποιητικά συμπτώματα. Αυτός είναι και ο λόγος που η οστεοπόρωση αναφέρεται συχνά ως «σιωπηλή νόσος».

Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης;
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες παραγόντων κινδύνου για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης:

-Σταθεροί παράγοντες κινδύνου που δεν επιδέχονται κάποια παρέμβαση ή τροποποίηση, πρέπει όμως να ληφθούν υπ’ όψιν, ώστε ο ασθενής με την κατάλληλη ιατρική συμβουλευτική και παρακολούθηση να τροποποιήσει τον τρόπο ζωής του, έτσι ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω απώλεια οστικής μάζας:

Γυναικείο φύλο
Ηλικία
Οικογενειακό ιστορικό με γνωστή οστεοπόρωση ή κάταγμα χαμηλής βίας σε συγγενείς πρώτου βαθμού
Προηγηθέν κάταγμα χαμηλής βίας
Εθνικότητα
(Πρώιμη) εμμηνόπαυση/υστερεκτομή
Μακροχρόνια αγωγή με κορτικοστεροειδή
Διάφορα συνοδά νοσήματα (ρευματοειδής αρθρίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1, υπερθυρεοειδισμός κτλ.)
Υπογοναδισμός
-Τροποποιήσιμοι παράγοντες:

Συστηματική κατανάλωση αλκοόλ (40% αυξημένος καταγματικός κίνδυνος)
Κάπνισμα
Κακή διατροφή
Ανεπάρκεια βιταμίνης D
Ανεπαρκής σωματική άσκηση
Συχνές πτώσεις
Πώς μπορώ να μάθω αν ανήκω σε κάποια από τις ομάδες «υψηλού κινδύνου»;
Μπορείτε να κάνετε το τεστ ενός λεπτού για την εκτίμηση του κινδύνου οστεοπόρωσης του Διεθνούς Οργανισμού Οστεοπόρωσης-International Osteoporosis Foundation (IOF One Minute Osteoporosis Awareness Test): https://riskcheck.osteoporosis.foundation/el

Συζητήστε τα αποτελέσματα με τον ιατρό σας, ο οποίος θα σας κατευθύνει κατάλληλα, ώστε να αναγνωρίσετε και να εξαλείψετε τους τροποποιήσιμους και να μειώσετε στο ελάχιστο την επιρροή των σταθερών παραγόντων κινδύνου, προκειμένου να διασφαλίσετε τη διατήρηση της οστικής υγείας και να αποφύγετε κατάγματα και τις δραματικές συνέπειες αυτών.

Μπορώ να προλάβω ή να καθυστερήσω την εμφάνιση της οστεοπόρωσης;
Μπορείτε να προλάβετε την εμφάνιση της οστεοπόρωσης, μεριμνώντας έγκαιρα για τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η ενεργητική πρόληψη της οστεοπόρωσης ξεκινά ήδη από την παιδική ηλικία, κατά την οποία η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου και η σωματική άσκηση εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή οστική μάζα «κορυφής» (peak bone mass), η οποία επιτυγχάνεται κατά κανόνα λίγο πριν το 30ό έτος της ηλικίας.

Τα οστά αποτελούν έναν ζωντανό οργανισμό, υπόκεινται στις διεργασίες εκφύλισης-απόπτωσης-αναγέννησης του ανθρώπινου σώματος και ανταποκρίνονται στις ανάγκες και απαιτήσεις της καθημερινότητάς μας. Αύξηση των απαιτήσεων σε οστική αντοχή και δύναμη, για παράδειγμα κατά τη σωματική άσκηση, οδηγεί σε μετάθεση της ισορροπίας της αποδόμησης-αναδόμησης των οστών στην κατεύθυνση της αναγέννησης, ενισχύοντας έτσι την παραγωγή οστίτη ιστού και την ενίσχυση της οστικής αντοχής.

Περισσότερα εδώ, στο healthmore.gr