Λι Γουενλιάνγκ: O φιμωμένος μάρτυρας (pics, vid)

Το απόγευμα της 30ής Δεκεμβρίου του 2019 ο γιατρός Λι Γουενλιάνγκ προειδοποιούσε συναδέλφους του μέσω του διαδικτύου για την ύπαρξη επτά κρουσμάτων του κορονοϊού SARS στο κεντρικό νοσοκομείο της Γουχάν, με όλους τους ασθενείς να έχουν επισκεφθεί πολύ πρόσφατα τη δημοφιλή ψαραγορά Χουανάν της κινεζικής πόλης. Ύστερα από τέσσερις μέρες, αστυνομικοί επίπληξαν τον Λι για την προσπάθειά του να «διασπείρει ψευδείς ειδήσεις» και τον υποχρέωσαν να υπογράψει ένα χαρτί, στο οποίο δήλωνε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι θα κρατούσε το στόμα του κλειστό.

Εννέα μέρες μετά, στις 8 Ιανουαρίου, ο 34χρονος οθφαλμολόγος προσβλήθηκε από τον ιό φροντίζοντας μια ηλικιωμένη κυρία που υπέφερε από γλαύκωμα. Ένα μήνα αργότερα, στις 7 Φεβρουαρίου, ο Λι Γουενλιάνγκ άφησε την τελευταία του πνοή σε κρεβάτι του νοσοκομείου της Γουχάν, ακριβώς αυτό στο οποίο ο ίδιος εργαζόταν, από επιπλοκές που προκλήθηκαν από τον κορονοϊό.

Πριν αφήσει τα εγκόσμια, ο νεαρός γιατρός πρόλαβε να πει τα εξής, χωρίς δικό μας σχολιασμό: «Αν οι αρχές είχαν αποκαλύψει τις πληροφορίες για την επιδημία νωρίτερα, όλα θα ήταν πολύ καλύτερα. Πρέπει να υπάρχει περισσότερη ειλικρίνεια και διαφάνεια. Πάντως όταν αναρρώσω, θα επιστρέψω στην πρώτη γραμμή της μάχης. Δεν θέλω να είμαι… λιποτάκτης!».

Έχουν πλέον περάσει σχεδόν δύο μήνες από τον καθ’ όλα άδικο και τραγικό θάνατο του γιατρού Λι και πλέον η κατάσταση έχει ξεφύγει όχι μόνο στην πατρίδα του την Κίνα, αλλά σε ολόκληρη την υφήλιο. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τον φονικό ιό παγκοσμίως, με την ασιατική χώρα να είναι πλέον τρίτη σε συνολικό αριθμό κρουσμάτων αλλά και σε θανάτους, καθώς τα δύο τρίτα των νεκρών προέρχονται από την Ευρώπη.

Κι όμως, τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ καλύτερα και ελεγχόμενα αν οι κινεζικές αρχές, αντί να φιμώσουν άμεσα τον δόκτορα Λι και να ξεκινήσουν μια συστηματική προσπάθεια λογοκρισίας γιατρών και ΜΜΕ, είχαν προτιμήσει να προειδοποιήσουν ανοιχτά τον λαό της χώρας τους και να δουλέψουν μαζί του για την έγκαιρη αντιμετώπισή του νέου ιού.

Το «ΦΩΣ» εξετάζει τον τελευταίο δραματικό μήνα στη ζωή του Λι Γουενλιάνγκ, την προσπάθεια των αρχών της Κίνας να καταπνίξουν κάθε προσπάθεια μαζικής ενημέρωσης, αλλά και τη λαϊκή κατακραυγή που προκάλεσε ο μαρτυρικός θάνατος του νεαρού γιατρού στην ασιατική χώρα.

«Είναι κορονοϊός, πείτε στους δικούς σας να προσέχουν»

Το πρώτο κρούσμα του νέου κορονοϊού Covid-19 σε άνθρωπο πιθανότατα προέκυψε στις αρχές Δεκεμβρίου του 2019, ήτοι αρκετά πριν ο Λι Γουενλιάνγκ επιχειρήσει να προειδοποιήσει τους συναδέλφους του για την ύπαρξή του. Οι πληροφορίες, βέβαια, για το συγκεκριμένο κρούσμα είναι συγκεχυμένες, έτσι το διαδικτυακό μήνυμα του Λι για τα επτά κρούσματα στη Γουχάν στις 30 Δεκεμβρίου είναι η πρώτη ξεκάθαρη τοποθέτηση γιατρού για τον ιό, η οποία είδε το φως της δημοσιότητας.

Στις 17.43, λοιπόν, της συγκεκριμένης μέρας, ο Λι Γουενλιάνγκ συνομίλησε με συναδέλφους του διαδικτυακά, μέσω ομαδικού τσατ (WeChat) που διατηρούν οι απόφοιτοι της κλάσης του 2004, μέλη του Πανεπιστημίου Κλινικής Ιατρικής της Γουχάν.

«Υπάρχουν επτά επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορονοϊού SARS στο νοσοκομείο, οι νοσούντες είχαν επισκεφθεί την ψαραγορά Χουανάν. Είναι ήδη απομονωμένοι στα επείγοντα και δέχονται φροντίδα. Έχει επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για μόλυνση από τον κορονοϊό SARS, αλλά το συγκεκριμένο στέλεχος του ιού ερευνάται ακόμα. Πείτε στις οικογένειες και στους αγαπημένους σας να προσέχουν», ανέφερε το μήνυμα του Λι.

«Σε προειδοποιούμε επίσημα, είναι κατανοητό;»

Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 3 Ιανουαρίου, ο γιατρός κλήθηκε στα γραφεία της υπηρεσίας κοινωνικής ασφάλειας, όπου κατηγορήθηκε για διασπορά ψευδών και έντονη διατάραξη της τάξης. Τον υποχρέωσαν να υπογράψει ένα χαρτί, στο οποίο τον προειδοποιούσαν γραπτώς: «Σε προειδοποιούμε επίσημα: Αν εξακολουθήσεις να είσαι πεισματάρης και συνεχίσεις αυτή την παράνομη δραστηριότητα με τέτοια αυθάδεια, θα κληθείς ενώπιον της δικαιοσύνης. Είναι κατανοητό αυτό;».

Ο Λι έγραψε στο χαρτί ότι το κατάλαβε. Ήταν ο ένας από τους οκτώ ανθρώπους που ερευνήθηκαν εκείνες τις μέρες από τις κινεζικές αρχές για «διασπορά φημών». Μετά την επίπληξη, ο 34χρονος οφθαλμολόγος επέστρεψε στα καθήκοντά του όπου και παρέμεινε μέχρι τις 13 Ιανουαρίου, καθώς τότε ανέβασε πυρετό και υπέφερε από δυνατό βήχα, με αποτέλεσμα να νοσηλευθεί ο ίδιος. Στις 30 του μήνα διαγνώστηκε κι επίσημα με τον νέο ιό και μια εβδομάδα αργότερα εξέπνευσε.

Πολιτική αδράνεια εναντίον επιστημονικής εγρήγορσης

Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του μηνύματος του γιατρού Λι, οι αρχές στην Κίνα εστίασαν τις προσπάθειές τους στον έλεγχο του αφηγήματος και στη λογοκρισία οποιουδήποτε επιχειρούσε να επαναλάβει αυτό που έπραξε ο 34χρονος οφθαλμολόγος. «Η ασθένεια είναι αποτρέψιμη και ιάσιμη», ανέφερε χαρακτηριστικά η επίσημη δήλωση της επιτροπής υγείας της Γουχάν, ενώ αξιωματούχοι υποχρέωναν τους γιατρούς της πόλης να μη χρησιμοποιούν τη φράση «επιδημική πνευμονία».

Παράλληλα, η αστυνομία της Γουχάν μετέδωσε ένα μήνυμα μέσω της τηλοεόρασης, στο οποίο τόνιζε: «Έχουμε πάρει δραστικά μέτρα εναντίον όσων διασπείρουν ψεύδη και διαταράσσουν την τάξη. Το ίντερνετ δεν είναι πάνω από το νόμο. Άτομα που καταφεύγουν σε τέτοιες πρακτικές θα αντιμετωπίζονται με μηδενική ανοχή και θα τιμωρούνται». Η επιτροπή υγείας της Γουχάν, δε, πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ότι ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο»

Ευτυχώς, στην πέρα ως πέρα εσφαλμένη αντίδραση και εγκληματική αδράνεια των κινεζικών αρχών, αντιπαρατέθηκε η υπεύθυνη αντιμετώπιση και εγρήγορση των γιατρών του νοσοκομείου της Γουχάν. Στις 7 Ιανουαρίου, οι γιατροί είχαν ήδη δώσει ταυτότητα στον νέο ιό και λίγες μέρες αργότερα μοιράστηκαν το γενετικό προφίλ του κορονοϊού σε δημόσια βάση δεδομένων, ώστε να μπορεί να μελετηθεί από επιστήμονες σε όλο τον πλανήτη και να βρεθεί έγκαιρα το κατάλληλο διαγνωστικό τεστ…

«Ο θάνατος ενός ήρωα»

Η είδηση του θανάτου του δόκτορα Λι Γουενλιάνγκ στις 7 Φεβρουρίου προκάλεσε λαϊκή κατακραυγή στην Κίνα, με πλήθος πολιτών να ζητούν περισσότερη ελευθερία λόγου, αλλά και κυβερνητική διαφάνεια. Πολιτικοί αναλυτές τονίζουν ότι είναι δύσκολο να θυμηθεί κανείς κάποιο άλλο γεγονός τα τελευταία χρόνια, το οποίο πυροδότησε τέτοια θύελλα αντιδράσεων, τόσο θρήνο -διαδικτυακά και όχι μόνο-, αλλά και τόση οργή στις τάξεις του λαού της χώρας ενάντια στην κινεζική κυβέρνηση.

Η ειδηση του θανάτου του Λι είχε πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο διαδικτυακές επισκέψεις. Τα hashtag «Η Γουχάν οφείλει μια συγνώμη στον Λι Γουενλιάνγκ» και «Απαιτούμε ελευθερία λόγου» ήταν στα πλέον δημοφιλή, παρότι λογοκρίθηκαν πολύ γρήγορα, μαζί με χιλιάδες σχετικά σχόλια στο ίντερνετ. Πέρα από το διαδίκτυο, όμως, οι αντιδράσεις ήταν πολλές και έντονες και στους δρόμους πολλών κινεζικών πόλεων, με απλούς πολίτες να στέλνουν ξεκάθαρα μηνύματα. Μερικά από αυτά:

«Αυτός δεν είναι ο θάνατος ενός πληροφοριοδότη, αλλά ο θάνατος ενός ήρωα», «για να είμαστε ασφαλείς, χρειαζόμαστε δεκάδες εκατομμύρια γιατρούς σαν τον Λι Γουενλιάνγκ», «είναι η πρώτη κηδεία του έθνους από τη γέννηση του ίντερνετ», «αυτή θα μείνει στην ιστορία ως μέρα κακοφημίας για την Κίνα» και «έδωσε τη ζωή του για εμάς τους απλούς πολίτες και γι’ αυτό θα είμαστε πάντα ευγνώμονες, πρέπει να μάθουμε από το παράδειγμά του».

Θα συμφωνήσουμε ότι ο κόσμος θα ήταν καλύτερος αν οι περισσότεροι έμοιαζαν στον Λι Γουενλιάνγκ, ο οποίος άφησε πίσω του έναν μικρό γιο αλλά και τη σύζυγό του, που είναι έγκυος με το δεύτερο παιδί τους. Το σίγουρο είναι ότι το όνομα του Λι Γουενλιάνγκ θα στοιχειώνει για πολλά χρόνια ακόμα τις κινεζικές αρχές, αλλά ταυτόχρονα θα θυμίζει ότι όσο υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, θα υπάρχει και ελπίδα…

Πηγές: nytimes.com, cnn.com, iflscience.com, businessinsider.com, dw.com, thestar.com, hk.on.cc, wjw.wuhan.gov.cn, wsj.com

YouTube Credits: Brut India