Για την 25η Μαρτίου: O κρίνος και το ...κρίμα

Τι ωραία σύμπτωσις μια μεγάλη εθνική εορτή να συμπίπτει με μια εξίσου μεγάλη χριστιανική. Μόνο που τα πράγματα, για όποιον θέλει να τα δει όχι σε εθνικο- θρησκευτική συναισθηματική βάση, αλλά σε ιστορική, δεν είναι έτσι. Η Επανάσταση ξεκίνησε στην Πελοπόννησο, μέσα στον Μάρτη, όχι στις 25 του μήνα, αλλά δύο μέρες νωρίτερα. Όσο για τον κρίνο και τον άγγελο, σε κανένα θρησκευτικό κείμενο, δεν υπάρχει αποτύπωση μιας τέτοιας σκηνής. Πρόκειται για λαϊκή δοξασία.

Ασφαλώς, για τον χριστιανισμό, υπήρξε η στιγμή που η Παρθένος συνειδητοποίησε ότι έχει επιλεγεί για να γεννήσει τον Σωτήρα Χριστό, ασφαλώς παρά τον τρόμο που της δημιούργησε μια τέτοια τιμή και ευθύνη, είπε το μεγάλο ναι -χωρίς την δική της συγκατάθεση τίποτα δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί- αλλά με ποιον θεϊκό, ή ανθρώπινο τρόπο έγιναν όλ’ αυτά ούτε ξέρουμε, ούτε και ποτέ θα μάθουμε.

Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η 25^η Μαρτίου καθιερώθηκε ως ημέρα εορτασμού εθνικο-θρησκευτικού χαρακτήρα με βασιλικό διάταγμα το 1838, από τον Βαυαρό Όθωνα.

Αυτή είναι η αλήθεια που σε καμία περίπτωση δεν μειώνει την σημασία και την αξία αυτής της διπλής γιορτής, τόσο σε εθνικό, όσο και σε θρησκευτικό επίπεδο. Σε ό,τι αφορά στον συνδυασμό και στον συγκερασμό εθνικού και θρησκευτικού φρονήματος, την χρονική στιγμή που έγινε είχε νόημα· ήταν απολύτως εύστοχος, για την ακρίβεια. Τότε που η ιστορική σχέση μεταξύ σύστασης νεοελληνικού κράτους και θρησκευτικής πίστης -οι οπλαρχηγοί της Επανάστασης του ’21, ορκίζονταν υπέρ Πίστεως και Πατρίδας- ήταν αδιαμφισβήτητη. Τι συμβαίνει όμως σήμερα;

Με αφορμή και την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ , που θεωρεί ότι η αντικατάσταση του μαθήματος των θρησκευτικών, με εκείνο της θρησκειολογίας «κλονίζει την θρησκευτική χριστιανική συνείδηση και υπονομεύει την επιβαλλόμενη από το Σύνταγμα βασική αποστολή της παιδείας, δηλαδή την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης», ήθελα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις.

Ειλικρινά, δεν μπορώ να καταλάβω μια εκκλησία που μάχεται για την αλήθειά της, όχι με πνευματικούς, αλλά με κοσμικούς και νομικούς όρους, προσπαθώντας να αντιπαρατεθεί στο κράτος.

Ειλικρινά, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το Σύνταγμα είναι εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αγνοούμε παντελώς τι μπορεί αυτό να σημαίνει.

Το σύνταγμα προασπίζει ατομικές ελευθερίες και δικαιώματα. Το ζητούμενο όμως στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη δεν είναι το άτομο, αλλά το πρόσωπο. Και ναι, υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις δύο λέξεις. Η πρώτη είναι έννοια περίκλειστη και «προστατευμένη». Η δεύτερη προϋποθέτει σχέση. Σχέση ουσίας που δεν θα επιβληθεί από τα δικαστήρια και διαμέσου δικαστικών αποφάσεων. Τον Θεό τον βρίσκει, όποιος λαχταρά να τον βρει, στο πρόσωπο του άλλου, του συνανθρώπου, μέσα από την αγάπη και την «αγία κατανόηση». Δεν τον βρίσκει στη νομική ερμηνεία, κανενός συντάγματος. Ούτε Τον διεκδικεί σε αίθουσες δικαστηρίων. Ας θυμηθούμε απλά ότι στο Ευαγγέλιο ο Χριστός λέει «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ».

Υπάρχει πια ένα μεγάλο κομμάτι μέσα στην ίδια την εκκλησία που πιστεύει ότι ο εναγκαλισμός της με το κράτος, μόνο προβλήματα δημιουργεί. Και στις δύο πλευρές· επί της ουσίας.

Κι αν η λέξη εξουσία είναι λογικό να προσδιορίζεται από τον επιθετικό προσδιορισμό κρατική - λογικό, αλλά και συνάμα απωθητικό-, είναι εντελώς παράλογο μπροστά από την ίδια λέξη να μπαίνει το επίθετο εκκλησιαστική. Είμαστε εντελώς «φάουλ», ακόμη κι όταν μιλάμε για εξουσία του Θεού. Τι σημαίνει η λέξη εξουσία; Έξω από την ουσία. Είναι δυνατόν ο Θεός να βρίσκεται έξω από την ουσία; Αυτό, μόνο σε εμάς του ανθρώπους συμβαίνει, και μάλιστα, πολύ συχνά.

Συγκεκριμένα στην εκκλησία, δυστυχώς, όλο και συχνότερα. Λες και δεν μπορεί να καταλάβει η εκκλησία, το αυτονόητο: Όποτε γίνεται εξουσία, απλά, αυτοαναιρείται. Καταντάει να κραδαίνει αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, αντί να κομίζει χαράς ευαγγέλια. Δεν είναι κρίμα;