Το Ιράν «φλέγεται»: 9 νεκροί, μαζικές διαδηλώσεις και μπλακ άουτ στα social media
Κομμένες κοτσίδες, καμένα χιτζάμπ, τεράστιες διαδηλώσεις, επεισόδια και νεκροί, είναι η εικόνα στο Ιράν μερικές ημέρες μετά τον θάνατο μιας 22χρονης Ιρανής που είχε συλληφθεί από τη λεγόμενη Αστυνομία Ηθών της Τεχεράνης, επειδή δεν συμμορφώθηκε με την εντολή να κρύψει καλά το μαλλί της.
Εννέα άνθρωποι, ανάμεσά τους τρία μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, έχουν ήδη σκοτωθεί από την έναρξη -πριν έξι ημέρες- των διαδηλώσεων, σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο επίσημο απολογισμό.
Ολυμπιακός: Οι λύσεις που δίνει η επιστροφή του Ορτέγκα
Δύο αστυνομικοί «που είχαν κινητοποιηθεί για να αντιμετωπίσουν τους ταραξίες» στην Ταμπρίζ, στο βορειοδυτικό Ιράν, και τη Μασχάντ (βορειοανατολικά) σκοτώθηκαν την Τετάρτη με μαχαίρι, μετέδωσαν ιρανικά μέσα ενημέρωσης. Ένα μέλος των δυνάμεων ασφαλείας είχε σκοτωθεί την Τρίτη στη Σιράζ, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Την Πέμπτη το πρωί διαδηλωτές στην Τεχεράνη και σε άλλες πόλεις του Ιράν έκαψαν αστυνομικά τμήματα και οχήματα.
Τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας έχουν κλείσει σε μεγάλο βαθμό και η πρόσβαση στο Instagram και στο Whatsapp έχει περιοριστεί, σύμφωνα με Δυτικά μέσα ενημέρωσης. Υπήρξε σχεδόν ολοκληρωτική διακοπή της πρόσβασης στο Διαδίκτυο σε περιοχές της επαρχίας του δυτικού Κουρδιστάν του Ιράν από το απόγευμα της Δευτέρας, και περιφερειακές διακοπές ρεύματος σε άλλες περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης και της Τεχεράνης.
Διαδηλώσεις κατά του ιρανικού καθεστώτος καταγράφηκαν και σε άλλες χώρες, όπως στη Βηρυτό και στην Κωνσταντινούπολη, με γυναίκες να κόβουν μπροστά στις κάμερες τις κοτσίδες τους για να δείξουν ότι τα μαλλιά τους ανήκουν σε αυτές και τα κάνουν οι ίδιες ό,τι θέλουν.
Η 22χρονη Μαχσά πέθανε την περασμένη εβδομάδα αφού συνελήφθη στην Τεχεράνη επειδή φορούσε «ακατάλληλη ενδυμασία». Έπεσε σε κώμα ενώ βρισκόταν υπό κράτηση. Οι ιρανικές αρχές είπαν ότι θα ξεκινήσουν έρευνα για τα αίτια του θανάτου της, ενώ αρχικά έκαναν λόγο για καρδιακή προσβολή που την έριξε σε κώμα. Ο πατέρας της καταγγέλλει ότι δεν τον αφήνουν να πάει τη σορό της κόρης του σε ιατροδικαστή.
Το περιστατικό προκάλεσε τεράστια οργή στον πληθυσμό και τις χειρότερες διαδηλώσεις στη χώρα από το 2019. Η Μαχσά είχε κουρδική καταγωγή κι έτσι οι περισσότερες ταραχές έχουν καταγραφεί στα βορειοδυτικά του Ιράν, όπου κατοικούν Κούρδοι, αλλά έχουν εξαπλωθεί στην πρωτεύουσα και σε τουλάχιστον 50 πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη τη χώρα, με την αστυνομία να χρησιμοποιεί βία για να διαλύσει διαδηλωτές.
Στα βορειοανατολικά, οι διαδηλωτές φώναζαν «Θα πεθάνουμε, θα πεθάνουμε αλλά θα πάρουμε πίσω το Ιράν» κοντά σε ένα αστυνομικό τμήμα που επίσης πυρπολήθηκε.
Ακραίες πρακτικές
Η σημερινή κυβέρνηση του Ιράν έχει επεκτείνει τις αρμοδιότητες της θρησκευτικής αστυνομίας, επιτρέποντας και τη σκλήρυνση της στάσης της που πολύ συχνά φέρεται να ξεπερνά τα όρια ακόμη και των αυστηρών εντολών της μετά την εκλογή του σκληροπυρηνικού Ιμπραήμ Ραϊσί στην προεδρία της χώρας τον Αύγουστο του 2021.
Όπως επισημαίνουν πάντως διεθνείς παρατηρητές στην Τεχεράνη, πέρα από τις ακραίες θεοκρατικές πρακτικές του καθεστώτος, τον κόσμο στους δρόμους έχουν βγάλει και τα οικονομικά προβλήματα στο Ιράν, που οξύνονται μήνα με τον μήνα και κάνουν τους Ιρανούς πιο επικριτικούς απέναντι στην κυβέρνηση.
Ο εκρηκτικός αυτός συνδυασμός φαίνεται να δημιουργεί ένα μεγάλο αντικυβερνητικό έως και αντι-ισλαμιστικό μέτωπο στους δρόμους και στο Διαδίκτυο, αντίστοιχο εκείνου πριν 13 έτη, μετά τον θάνατο της Νέντα Αγκά Σολτάν, γυναίκας σύμβολο της αντίστασης στο θεοκρατικό καθεστώς αφού έπεσε νεκρή από πυρά ελεύθερου σκοπευτή στη διάρκεια διαδήλωσης.
Μένει να φανεί πού μπορεί να φτάσει η αναταραχή στο Ιράν, καθώς δεν φαίνεται να πρόκειται για ένα απλό κύμα διαδηλώσεων αλλά ίσως για μια διαδικασία ενδοσκόπησης του λαού για το τι χώρα θέλει να έχει και πώς να κυβερνάται.
Με πληροφορίες από Reuters, CNN, The New York Times
