Γιώργος Ηλιόπουλος στο «ΦΩΣ»: «Γελοίες οι κυρώσεις, δεν βλάπτουν τη ρωσική οικονομία»!

Συνέντευξη στον ΘΕΜΗ ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ

Ο Γιώργος Ηλιόπουλος από το 1989 ασχολείται επαγγελματικά με το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών με την ιδιότητα του συμβούλου εισηγμένων εταιρειών και εξειδίκευση σε υπηρεσίες κεφαλαιαγοράς. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε ακαδημαϊκές εκδόσεις των Πανεπιστημίων Πατρών, Bελιγραδίου (Σερβία), Λέιντεν (Ολλανδία) και Institute of Archaeology UW - Βαρσοβία (Πολωνία), με θέματα του αρχαίου κόσμου. Από το 1986 μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευθεί κείμενά του σε πολλά περιοδικά. Έχει εκδώσει 22 βιβλία, μεταξύ αυτών «Η μάχη για τη λαφυραγώγηση της γερμανικής τεχνολογίας» (2001), «Καταπέλτες – Εφηρμοσμένη βλητική και μηχανική στον ελληνικό και ελληνορωμαϊκό κόσμο» (2002), «Ο άγνωστος Αλέξανδρος» (2003), «Τεχνολογίες του μέλλοντος» (2004), «Ο χρυσός του Ρήνου» (2005), «Υπερόπλα: Το σώμα μηχανικού του Αλέξανδρου» (2009), «Γαστρονομικόν: Η τέχνη της μαγειρικής στην αρχαία Ελλάδα» (2013), «Askalapios: The man, the disciples, the legacy» (LAP, Germany, 2014), «Συνωμότες: Μια αναδρομή στον κόσμο των σκοτεινών επιχειρήσεων» (2015), «Νομισματικός πόλεμος» (2017), «Επιχείρηση Paperclip» (2018), «Βιβλιόφιλοι, βιβλιοπώλες και Παιδεία στην αρχαιότητα» (2019) και «Οι χίμαιρες του πολέμου» (2019).

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο «ΦΩΣ» στις 10/6/2022

Το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία, με τα πιο έξυπνα στελέχη στις μυστικές υπηρεσίες, είναι δυνατόν να μην περίμεναν τα προηγούμενα χρόνια την επίθεση του Πούτιν στην Ουκρανία; Μήπως την ενθάρρυναν;

Επί σειρά ετών οι Αμερικανοί υποστηρίζουν σθεναρά την Ουκρανία δημιουργώντας εντυπώσεις για το γεγονός ότι εγγυώνται την ασφάλειά της και υπονομεύοντας συστηματικά τη συμφωνία Μινσκ 2, που επιτρέπει την αυτονομία των περιφερειών του Ντόνετσκ και του Λουγκάνσκ, υπό την επικυριαρχία του Κιέβου. Η αποτυχία οδηγεί τελικά σε απροκάλυπτη ρωσική επέμβαση και κατάρρευση των αμερικανικών εγγυήσεων, με μοναδική αντίδραση την επιβολή αυστηρών κυρώσεων εναντίον της Μόσχας. Επομένως οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους είχαν πλήρη επίγνωση του πώς επρόκειτο να αντιδράσει η Ρωσία και όπως το τοποθετεί η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και υπεύθυνη για το Τμήμα Πολιτικών Υποθέσεων Βικτόρια Νούλαντ στις 27 Ιανουαρίου του 2022, εάν η Ρωσία επιτεθεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στην Ουκρανία, τότε ο Νορντ Στριμ 2 θα αποτελέσει παρελθόν. Παράλληλα, στις 7 Φεβρουαρίου του 2022 ο Αμερικανός Πρόεδρος δηλώνει, παρόντος του Γερμανού καγκελαρίου, πως μία εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τερματίζει το πρόγραμμα Νορντ Στριμ 2, από τη στιγμή που οι ΗΠΑ θα ακυρώσουν το πρόγραμμα με τη βοήθεια των συμμάχων τους. Αναμφίβολα ο Όλαφ Σολτς αιφνιδιάζεται από τη στιγμή που η δήλωση του Τζο Μπάιντεν δεν συμπεριλαμβάνεται στο επίσημο κείμενό του και μάλλον αισθάνεται άσχημα από τη στιγμή που κάποιοι άλλοι ορίζουν την εξωτερική πολιτική της χώρας του... Έως εκείνη τη στιγμή η γερμανική κυβέρνηση δεν συμφωνεί στην ακύρωση του προγράμματος και μάλιστα φροντίζει να μην αναφέρεται με την επίσημη ονομασία του.

Για ποιον λόγο, λοιπόν, όλα αυτά;

Πρόκειται για μία επανάληψη Παλαιών Μεθόδων με βάση τα δεδομένα δύο και πλέον δεκαετιών, όταν τον Αύγουστο του 1998 η Ρωσία κήρυξε στάση πληρωμών στο δημόσιο χρέος της, πυροδοτώντας μία πολιτική κρίση που τερματίστηκε με τον Πούτιν να αντικαθιστά τον Γέλτσιν. Το 2014 επιχειρείται μετά την προσάρτηση της Κριμαίας μία ανάλογη απόπειρα των ΗΠΑ με στόχο την κατάρρευση του ρωσικού νομίσματος μέσω κυρώσεων, συνδυασμένη με τη βοήθεια τότε της Σαουδικής Αραβίας με έναν πόλεμο τιμών στο αργό πετρέλαιο. Η καθίζηση των τιμών στερεί τότε από τη Ρωσία σχεδόν το 50% των εσόδων της από τις εξαγωγές αργού επί ένα δεκαοκτάμηνο. Αναμφίβολα, όταν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοινώνει τα μέτρα εναντίον των ρωσικών τραπεζών, σε συνδυασμό με τη δέσμευση των αποθεματικών της Κεντρικής Τράπεζας Ρωσίας, αναμένει μία επανάληψη του 1998. Η κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας (κατά τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ) αναμένεται να προκαλέσει μαζική φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες και εκτόξευση του πληθωρισμού, με τον εκρηκτικό αυτόν συνδυασμό να πυροδοτεί πολιτική κρίση και τελικά απομάκρυνση του Προέδρου Πούτιν, κατά τα πρότυπα της απομάκρυνσης του Γέλτσιν.

Τι έγινε τελικά;

Η αποτυχία του αρχικού σχεδιασμού οδηγεί στην απόπειρα πρόκλησης τεχνητής παύσης πληρωμών, με την άρνηση αποδοχής της εξόφλησης των ρωσικών ομολόγων στο εξωτερικό, με πρόσχημα τις κυρώσεις κατά της Κεντρικής Τράπεζας Ρωσίας. Η Ρωσία όμως οφείλει μόλις 40 δισεκατομμύρια δολάρια σε ομόλογα που έχουν εκδοθεί στο αμερικανικό δολάριο και στο ευρωπαϊκό κοινό νόμισμα σε 15 διαφορετικές εκδόσεις λήξης σε χρονικό ορίζοντα από το 2023 έως το 2043. Τα ομόλογα αυτά έχουν υποχωρήσει ακόμα και στο 20% της ονομαστικής τους αξίας και πιθανότατα έχουν ήδη εξαγοραστεί κατά το μεγαλύτερο μέρος από την Κεντρική Τράπεζα Ρωσίας μέσω παρένθετων τραπεζικών σχημάτων.

Δεν «έμπλεξε», όμως, η Ρωσία από αυτόν τον πόλεμο;

Αποδεικνύεται πλέον πως οι πομπώδεις δηλώσεις του Τζο Μπάιντεν κατά τις πρώτες ημέρες της εμπόλεμης σύγκρουσης στην Ουκρανία, με επίκεντρο την επικείμενη κατάρρευση της Ρωσίας, αποτελούν ανόητα ευχολόγια. Το ρούβλι όντως υποχωρεί απότομα, με τον Αμερικανό Πρόεδρο να κομπορρημονεί για μία ενδοσυνεδριακή ισοτιμία της τάξεως του 1:150 προς το αμερικανικό δολάριο, αλλά το επόμενο τετράμηνο ανατιμάται στο ισχυρότερο επίπεδό του από τα μέσα του 2015 έναντι του ευρωπαϊκού κοινού νομίσματος, όπως και έναντι του αμερικανικού δολαρίου, όπου προσεγγίζει πλέον τα επίπεδα των αρχών του 2018! Οι περισσότεροι από τους πελάτες του ομίλου Gazprom συναλλάσσονται σε ρούβλια με το ρωσικό μεγαθήριο στην ενέργεια. Και μάλιστα, ενώ αρχικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφαίνεται πως οι συναλλαγές στην ενέργεια σε ρούβλια εμπίπτουν στο φάσμα των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί, ένα τρίμηνο μετά την έναρξη της κρίσης εξηγεί εντελώς γελοία πως αυτές οι συναλλαγές δεν εντάσσονται στο πλέγμα των κυρώσεων. Όμως δεν ανακάμπτει μόνο το ρωσικό νόμισμα, και ο έγκυρος Economist προειδοποιεί πως η Ρωσία βαδίζει προς τη διαμόρφωση ενός τερατώδους πλεονάσματος κατά το 2022. Και παρά το γεγονός ότι η Κεντρική Τράπεζα Ρωσίας αποφεύγει να δημοσιοποιεί λεπτομερείς μηνιαίες εκθέσεις εμπορικών συναλλαγών, τα μεγέθη αποκαλύπτονται χάρη στους εμπορικούς εταίρους της χώρας. Η Κίνα αναφέρει κάμψη μεγαλύτερη από 25% στις εξαγωγές της σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2021, αλλά οι εισαγωγές της από τη Ρωσία έχουν αυξηθεί κατά 65%. Η ομάδα των αναλυτών του Economist, που επεξεργάζεται τα δεδομένα των εμπορικών εταίρων της Ρωσίας, συμπεραίνει πως, ενώ οι εισαγωγές των Ρώσων μειώνονται κατά 45% κυρίως λόγω των κυρώσεων, οι εξαγωγές τους αυξάνονται κατά 8% στο πρώτο εξάμηνο το 2022.

Δώστε μου κι άλλα στοιχεία.

Το Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομίας αναμένει ένα πρωτοφανές πλεόνασμα στο ρωσικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στα επίπεδα των 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2022, μέγεθος υπερδιπλάσιο από τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια του 2021. Σε παράλληλη τροχιά το γνωστό οικονομικό ειδησεογραφικό πρακτορείο BLOMBERG ECONOMICS προβλέπει έσοδα της τάξεως των 321 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον ρωσικό ενεργειακό τομέα, αυξημένα σχεδόν κατά 35% σε σχέση με το 2021. Το γελοίο του πράγματος αφορά το γεγονός ότι οι κυρώσεις όχι μόνο δεν πλήττουν τη ρωσική οικονομία, όπως εξακολουθούν να υποστηρίζουν οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους, αλλά ακόμα και οι εξαγωγές των Ρώσων στον δυτικό κόσμο εξελίσσονται σχεδόν ομαλά, με περισσότερες από 1.000 ελβετικές εταιρείες να έχουν αναλάβει διαμεσολαβητικές εργασίες για τις ρωσικές πρώτες ύλες (περισσότερο από το 80% των διακινούμενων αγαθών). Σε μηνιαία βάση η Ρωσία έχει έσοδα της τάξεως των 25-27 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τον Economist που καταγράφει τις συναλλαγές των εμπορικών της εταίρων με τους ρωσικούς ομίλους, σε ευρύ φάσμα αγαθών και πρώτων υλών.

Δεν πολυλέγονται αυτά στη χώρα μας.

Τα μεγέθη πιστοποιούν πως ο ορυμαγδός των κυρώσεων ωφελεί αντί να τραυματίσει θανάσιμα τη Μόσχα, όπως διατείνονται οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ του δυτικού κόσμου, με αποτέλεσμα το Κρεμλίνο να διαθέτει πλέον την πολυτέλεια της αυτοχρηματοδότησης των πολεμικών του επιχειρήσεων στην Ουκρανία. Στο εσωτερικό του μέτωπο ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται αργά αλλά σταθερά και η νέα μείωση των επιτοκίων στο 11% (από το 20% στο 17%, στο 14% και στο 11%) προδικάζει ακόμα αποκλιμάκωση σε επίπεδα χαμηλότερα του 9,5%, δηλαδή σε προ κρίσης μεγέθη. Ούτως ή άλλως, από τη στιγμή που η Κεντρική Τράπεζα Ρωσίας ανακοινώνει επίσημα πως δεν επιθυμεί περαιτέρω ανατίμηση του ρωσικού νομίσματος και εκτιμά αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στη ζώνη του 5%-7% για το 2023 και 4% για το 2024, θα συνεχίσει τις μειώσεις. Η νέα μείωση των επιτοκίων στο 11% αποσκοπεί, όπως δηλώνει η κεντρική τραπεζίτης Ελβίρα Ναμπιουλίνα, στην αποτροπή της περαιτέρω ανατίμησης του ρωσικού νομίσματος, ώστε από τη ζώνη του 53-54:1 προς το αμερικανικό δολάριο πριν από τη μείωση να υποτιμηθεί προς τη ζώνη 61-63:1, που προφανώς επιδοκιμάζεται από τη Ναμπιουλίνα.

Πώς προβλέπετε ότι θα τελειώσει όλο αυτό; Και ποιοι είναι οι χαμένοι; Είναι οι πολίτες της ΕΕ, αφού αυξάνονται οι τιμές σε όλα, καθώς επίσης η Ευρώπη επαναστρατιωτικοποιείται θυσιάζοντας πόρους;

Όπως διαφαίνεται από τις εξελίξεις, η κυβέρνηση Μπάιντεν υλοποιεί έναν σχεδιασμό απομόνωσης της Ευρώπης από την Κίνα, τη Ρωσία και την ολοκλήρωση των αγορών της Ασίας. Όσον αφορά το υποτιθέμενο θύμα των κυρώσεων, εάν υποχωρήσει σε δεύτερη μοίρα το ουκρανικό δράμα, τότε θα αναδυθεί το πρόβλημα της εισόδου της ΕΕ σε ύφεση, οπότε το πολιτικό κόστος για τις Βρυξέλλες δεν πρόκειται να αντισταθμιστεί με εναλλακτικές λύσεις, που τουλάχιστον προς το παρόν δεν διαφαίνονται στον ορίζονται.

Η Ελλάδα καλά κάνει και παίρνει τόσο ενεργά το μέρος του ΝΑΤΟ, κρατώντας αντιρωσική στάση και στέλνοντας όπλα στην Ουκρανία; Μήπως η Ελλάδα ποντάρει στο χαρτί των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Μεγάλη Βρετανίας, για να δείξει ότι δεν έχει η Δύση ανάγκη την Τουρκία και μπορούν να υπολογίζουν σε εμάς;

Το ζητούμενο αφορά τη στάση των συμμάχων της Ελλάδας στην περιοχή, όπως το Ισραήλ, οι χώρες του Κόλπου και η Σαουδική Αραβία. Τον Ιούνιο του 2019 οι δημοτικές αρχές στη Χάιφα του Ισραήλ υπογράφουν μία εικοσιπενταετή σύμβαση διαχείρισης των υπό αναβάθμιση λιμενικών εγκαταστάσεων με τον κινεζικό όμιλο SANGHAI INTERNATIONAL PORT GROUP-SIPG. Η κίνηση των Ισραηλινών προκαλεί σφοδρές αντιδράσεις από την πλευρά των Αμερικανών, αλλά προφανώς η Ιερουσαλήμ έχει ήδη εκτιμήσει το πιθανό τους εύρος και απλώς αδιαφορεί. Πρόσφατα η Ιερουσαλήμ απαγορεύει στη Γερμανία να παραδώσει στην Ουκρανία υπερσύγχρονους αντιαρματικούς πυραύλους τύπου SPIKE, απορρίπτοντας σχετικό αίτημα των ΗΠΑ. Η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και τα υπόλοιπα κράτη του Κόλπου διαπραγματεύονται με την Κίνα για τη δημιουργία ζώνης ελευθέρων συναλλαγών, με τις συζητήσεις να εξελίσσονται σε προχωρημένο στάδιο. Η ελληνική πλευρά οφείλει να προσέξει ιδιαίτερα την απόκλιση ολόκληρης της γεωγραφικής ζώνης από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, όπως και την κατάρρευση των αμερικανικών εγγυήσεων για την ασφάλεια της Ουκρανίας.

Ο Πούτιν μπορεί να πέσει εκ των έσω;

Σύμφωνα με έρευνα του Απριλίου από το κέντρο RIWI του Τορόντο και τον οικονομολόγο David Woo, στο ερώτημα του εάν και κατά πόσον οι Αμερικανοί, οι Κινέζοι και Ρώσοι υποστηρίζουν τη χώρα τους, ακόμα και όταν οι ενέργειές της αποδεικνύονται πολιτικά εσφαλμένες και οι δραστηριότητές της επιζήμιες, απαντά θετικά το 32% των Αμερικανών, το 35% των Κινέζων και το 48% των Ρώσων. Στο ερώτημα του εάν ο συνασπισμός Κινέζων, Ρώσων και των συμμάχων τους ή ο ανάλογος των Αμερικανών και των δυτικών συμμάχων έχει τη δυναμική να επικρατήσει σε παγκόσμια αντιπαράθεση, το 80% των Ρώσων και το 64% των Κινέζων εκτιμά επικράτηση του πρώτου συνασπισμού. Ενώ μόλις το 28% των Αμερικανών εκτιμά επικράτηση του δεύτερου! Κατά συνέπεια, η ρωσική κοινή γνώμη έχει στραφεί προς την αντιπαράθεση συνασπισμών, υποβαθμίζοντας την κρίση της Ουκρανίας σε δευτερεύον επίπεδο. Το στατιστικό δείγμα αφορά 21.550 Αμερικανούς, 26.300 Κινέζους και 17.490 Ρώσους. Η μεθοδολογία βασίζεται στη χρήση ειδικών αλγορίθμων που επεξεργάζονται απαντήσεις χρηστών του διαδικτύου και συγκεντρώνουν τυχαίες απαντήσεις, αποκλείοντας χρήστες που δεν εμφανίζονται τουλάχιστον φαινομενικά ουδέτεροι, με συνέπεια το δείγμα να διαφέρει δραστικά από τα ανάλογα των συνηθισμένων δημοσκοπήσεων. Μία άλλη έρευνα από το ανεξάρτητο κέντρο LEVADA της Μόσχας στοιχειοθετεί πως, ενώ στις αρχές Φεβρουαρίου το 71% των Ρώσων υποστηρίζει τις κινήσεις του Προέδρου της χώρας, τον Απρίλιο το ποσοστό αυξάνεται στο 83%, οπότε οι Ρώσοι μάλλον αποδέχονται τις συνέπειες της κρίσης στην Ουκρανία. Από το 2016, πάντως, το κέντρο διώκεται με βάση τον Νόμο περί Κατασκοπίας του 2012.

Τον Ερντογάν τον φοβάστε;

Ο Τούρκος Πρόεδρος συμπεριφέρεται όπως και ο ομόλογός του στο Κίεβο, με καθημερινά διαγγέλματα, εξαγγελίες και συνεντεύξεις, επιχειρώντας να απομακρύνει από το εσωτερικό του ακροατήριο την ένταση των διεθνών χρηματοοικονομικών προβλημάτων της χώρας. Το εάν και κατά πόσο θα προσφύγει σε κινήσεις απελπισίας, για προεκλογικούς κυρίως λόγους, μένει να αποδειχθεί. Το πρόβλημά του έγκειται στο γεγονός ότι έχει εγκλωβιστεί στο αποκαλούμενο δίλημμα του αιχμαλώτου, προσπαθώντας να ωφεληθεί σε βάρος του αντιπάλου του. Σε αυτές τις περιπτώσεις και οι δύο πλευρές έχουν ζημίες, αλλά με δεδομένη τη χρηματοοικονομική θέση της Τουρκίας θα είναι παρασάγγας μεγαλύτερες και ο αντίκτυπος στο εσωτερικό της χώρας εξαιρετικά επικίνδυνος για το κόμμα του.

Γιατί «θυμήθηκαν» μετά από τόσες δεκαετίες οι Τούρκοι τη μη στρατιωτικοποίηση των νησιών, που οι παλιές Συνθήκες όντως λένε να μην είναι στρατιωτικοποιημένα;

Οι θεωρίες συνωμοσίας αποτελούν διαχρονικά ένα αγαπημένο θέμα της πολιτιστικής και πολιτικής ζωής στην Τουρκία, τουλάχιστον από την εποχή της κατάρρευσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά τον Μεγάλο Πόλεμο. Μάλιστα, με την άνοδό του στην εξουσία ο Ερντογάν φροντίζει να ανακινήσει υποθέσεις σκοτεινών μηχανορραφιών, ώστε να αναζωπυρώσει τις τουρκικές φοβίες με επίκεντρο την πολιορκία της χώρας από ξένες αντίπαλες δυνάμεις και σκοτεινούς μηχανισμούς που αδημονούν να καταστρέψουν την ισχύ της και να αποτρέψουν την επάνοδό της στο οθωμανικό μεγαλείο. Ένα παράδειγμα συνωμοσιολογίας αποτελεί η υφέρπουσα φημολογία που καλλιεργείται συστηματικά επί μία δεκαετία και αφορά το 2023, την υποτιθέμενη χρονολογία λήξης της Συνθήκης της Λωζάνης. Σύμφωνα με τους Τούρκους συνωμοσιολόγους, η εκπνοή της Συνθήκης πρόκειται να καταστήσει τα υπάρχοντα σύνορα της Τουρκίας απαρχαιωμένα και άνευ σημασίας. Κατά τους ίδιους, προβλέπεται η δημοσιοποίηση μίας σειράς μυστικών άρθρων της Συνθήκης που υπογράφονται από Βρετανούς και Τούρκους διπλωμάτες πριν από έναν αιώνα και προβλέπουν την ανακατάληψη οχυρών σημείων στον Βόσπορο από βρετανικές δυνάμεις, την αναβάθμιση του Πατριαρχείου σε αυτόνομο βυζαντινό κρατίδιο στα πρότυπα του Βατικανού, με αντάλλαγμα την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων του Αιγαίου από την Τουρκία και την απόδοση της Δυτικής Θράκης και των νήσων του Βορείου Αιγαίου στην Άγκυρα, όπως προβλέπει ο Εθνικός Όρκος του 1921 (αναγνωρισμένος επίσημα από Γαλλία και Ρωσία το 1922). Όμως, η Συνθήκη της Λωζάνης δεν έχει ούτε ημερομηνία λήξης ούτε μυστικά άρθρα, αν και η σχετική συνωμοσιολογία επιτρέπει να εξαχθούν κάποια συμπεράσματα για τις φήμες αυτού του τύπου που κυκλοφορούν επίμονα από περιθωριακά ειδησεογραφικά δίκτυα και αναμεταδίδονται από κάποιους περίεργους και σχετικά δυσεύρετους ιστότοπους. Τα βασικότερο συμπέρασμα αφορά την αποκάλυψη των βαθύτερων στοιχείων της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής του ισλαμικού εθνικισμού που καλλιεργούν ο Τούρκος Πρόεδρος και το κόμμα του. Η εμμονή στη λήξη της Λωζάνης στοιχειοθετεί παράλληλα τον βαθμό που η νέα Τουρκία έχει επηρεαστεί από την οθωμανική πολιτική ιδεολογία, με τους ισλαμιστές να έχουν αναμφίβολα κληρονομήσει τον συνωμοσιολογικό εθνικισμό του κάποτε κοσμικού οθωμανικού κράτους.

Και έχουν στραφεί εδώ και χρόνια εναντίον του Ισραήλ.

Ο εθνικισμός αυτού του τύπου διαπλέκεται με υποψίες μηχανορραφιών για εκδήλωση εισβολών Αμερικανών και Ευρωπαίων στη χώρα, όπως και με χριστιανικές και σιωνιστικές πλεκτάνες που εξυφαίνονται σε βάρος της Τουρκίας. Εξάλλου, όπως διαδίδουν, δεν αποτελεί απλή σύμπτωση το γεγονός ότι Λωζάνη συνιστά το αθέατο κέντρο του διεθνούς Σιωνισμού. Από την άλλη πλευρά κάποιοι περιθωριακοί οπαδοί του κοσμικού κράτους και αντίπαλοι του AKP και του Τούρκου Προέδρου διαδίδουν πως πρόκειται για έναν κρυπτο-Εβραίο με αποστολή να αξιοποιήσει το Ισλάμ για να εξασθενήσει μέχρι τελικής πτώσης την Τουρκία. Στο στρατόπεδο του Ερντογάν, πάντως, φαντασιώνονται πως όλα τα προβλήματα της χώρας οφείλονται σε διάφορες διεθνείς συνωμοσίες που αποβλέπουν στην ανακοπή της μετεωρικής ανόδου της Τουρκίας στο διεθνές στερέωμα, τάση που αναμφίβολα θα ενταθεί λόγω της προεκλογικής περιόδου.

Οικονομικά τι βλέπετε; Έρχεται καταιγίδα;

Κατά τον ελληνικής καταγωγής πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του γιγαντιαίου χρηματοοικονομικού ομίλου JP MORGAN CHASE, Τζέιμι Ντίμον, υπάρχουν δύο επικίνδυνοι αρνητικοί παράγοντες που προμηνύουν κυριολεκτικά έναν τυφώνα όχι απλώς χρηματοοικονομικής αλλά δραστικά ευρύτερης κρίσης. Ο πρώτος εδράζεται στην καθυστερημένη απόφαση της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να προχωρήσει σε πιστωτική συρρίκνωση διακόπτοντας κατά 95 δισεκατομμύρια δολάρια από τον Ιούνιο την ανανέωση του δημοσίου χρέους με νέες εκδόσεις ομολόγων. Ο άλλος πηγάζει από την κρίση της Ουκρανίας και τα τρομακτικά πλήγματα που προκαλεί στις αγορές αγαθών και φυσικών πόρων, όπου, κατά τον Ντίμον, μόνον οι τιμές του αργού πετρελαίου προβλέπεται να κινηθούν προς τα 150 δολάρια το βαρέλι κατά τη θερινή περίοδο και ίσως αναρριχηθούν στα ακραία επίπεδα των 175 δολαρίων. Η πιστωτική συρρίκνωση κατά την άποψη του Ντίμον, με μείωση από τον Ιούνιο κατά 95 δισεκατομμύρια της ανανέωσης των ομολογιακών εκδόσεων, αποτελεί από πλευράς μεγέθους μία ανεπανάληπτη ιστορικά κίνηση που θα καταγραφεί και θα μελετάται για τις επόμενες τουλάχιστον πέντε δεκαετίες από τους ιστορικούς της οικονομίας. Η προηγηθείσα πιστωτική επέκταση έχει ήδη πυροδοτήσει την κρίση, με πρώτο σύμπτωμα την ανάδυση των αρνητικών επιτοκίων, ένα τεράστιο σφάλμα κατά τον τραπεζίτη. Κατά την περίοδο 2020-2021, η ομοσπονδιακή κεντρική κυβέρνηση αποφασίζει μία πιστωτική επέκταση της τάξεως των 4,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που ισοδυναμεί με το 18% του ΑΕΠ του 2021, και ένα επιπλέον τεράστιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της τάξεως των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που αντιστοιχεί στο 21% του ΑΕΠ της ιδίας περιόδου! Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει, όπως εξηγεί ο Ντίμον, μία τεράστια ρευστότητα στο σύστημα, με αποτέλεσμα οι κεντρικές τράπεζες να στερούνται πλέον άλλων επιλογών, οπότε μέσω της πιστωτικής συρρίκνωσης επιχειρούν να περιορίσουν τη ρευστότητα, να ανακόψουν την κερδοσκοπία και μεταξύ των άλλων να αποσυμπιέσουν την απότομη άνοδο των τιμών στον χώρο της στέγασης. Παράλληλα, η κρίση στην Ουκρανία επηρεάζει τις αγορές των αγαθών, συμπεριλαμβανομένων της ενέργειας και των ειδών διατροφής, αφού πάντοτε οι πολεμικές συγκρούσεις επιτρέπουν την ανάδυση ασύμμετρων κινδύνων και οι ΗΠΑ, κατά τον τραπεζίτη, δεν έχουν λάβει τα κατάλληλα μέτρα προστασίας της Ευρώπης, η οποία αποτελεί και το μεγαλύτερο θύμα των έκρυθμων καταστάσεων. Όπως αποκαλύπτει, η JP MORGAN CHASE προετοιμάζεται για τον επερχόμενο τυφώνα με πρώτο βήμα να ωθεί τους πελάτες της να μετατοπιστούν από τις χαμηλότερης ποιότητας τρέχουσες καταθέσεις που κινούνται αυθημερόν, σε άλλα χρηματοοικονομικά εργαλεία, όπως τα επενδυτικά κεφάλαια των αγορών συναλλάγματος. Αυτή η τακτική επιτρέπει στην JP MORGAN CHASE να διαχειρίζεται τις κεφαλαιακές ανάγκες της σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές και τους σχετικούς κανονισμούς, διατηρώντας τη δυνατότητα να απορροφήσει μία έκρηξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην κεφαλαιαγορά απαιτεί, κατά τον Ντίμον, να αποβληθούν οι χαμηλότερης ποιότητας τρέχουσες καταθέσεις, ώστε να προστατευτούν οι τράπεζες και οι πελάτες τους να αντιμετωπίσουν δυσμενέστερες καταστάσεις. Ταυτόχρονα, επιβάλλεται να απομακρυνθούν οι τράπεζες από τη χορήγηση ενυπόθηκων δανείων με εγγύηση του δημοσίου, λόγω του ότι στον τομέα αυτόν ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναμένεται να κυμανθεί από 5% έως 10% του συνόλου...

* Η φωτογράφιση του Γιώργου Ηλιόπουλου έγινε στο βιβλιοκαφέ Έναστρον.