Όρια ταχύτητας - H Ευρώπη βάζει φρένο στους ... ραλίστες των δρόμων

«Μπαμπά, αφού στους αυτοκινητόδρομους υπάρχουν όρια ταχύτητας, γιατί οι εταιρείες φτιάχνουν αυτοκίνητα που πιάνουν πάνω από 200;» Παιδική η ερώτηση, στην κυριολεξία. Ωστόσο, κάποιος αφελής θα μπορούσε να ισχυριστεί πως, από τη στιγμή που ένα αυτοκίνητο έχει υψηλότερη ταχύτητα από οποιοδήποτε όριο (ταχύτητας), αυτόματα δίνει το δικαίωμα στον οδηγό να παρανομεί συνεχώς. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Έχετε σκεφτεί τον λόγο που τα κοντέρ πάνε πολύ πάνω από τα όρια; Η απάντηση είναι σχετικά απλή και περιλαμβάνει δύο λέξεις: ατομική ελευθερία. Ένα δικαίωμα που στην αυτοκίνηση εξακολουθεί να υπάρχει πολύ πριν μπουν τα πρώτα όρια ταχύτητας.

Εύλογα, για λόγους ασφάλειας ισχύουν όρια ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους, που διαφέρουν σε κάθε μέρος του κόσμου. Στις ΗΠΑ τα όρια διαφέρουν ανά πολιτεία (από 97 έως 121 χλμ./ώρα), στην Ιαπωνία είναι έως 100 χλμ./ώρα, στην Ελλάδα έως 130 χλμ./ώρα κ.ά. Αν δεν το γνωρίζετε, ο μοναδικός αυτοκινητόδρομος στον κόσμο που στα δύο τρίτα του (κάπου στα 13.000 χιλιόμετρα) δεν έχει όριο ταχύτητας, βρίσκεται στη Γερμανία και ονομάζεται Autobahn. Μάλιστα, αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς Αμερικανούς που κλείνουν τουριστικά πακέτα για να απολαύσουν την ελευθερία της οδήγησης δίχως όρια ταχύτητας. Υπάρχουν πολλοί διάσημοι φανατικοί αυτής της εμπειρίας, όπως ο Tομ Χανκς.

Το οχυρό της Γερμανίας
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια υπάρχουν έντονες αντιδράσεις σχετικά με τη θέσπιση ορίου μέγιστης ταχύτητας στην Autobahn, με την επίκληση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Μελέτες έδειξαν πως ένα όριο στα 130 χλμ./ώρα θα μειώσει περαιτέρω την εκπομπή ρύπων, αφού οι οδηγοί δεν θα πιέζουν τα αυτοκίνητά τους για υψηλότερες ταχύτητες. Ακόμη και ο παγκόσμιος πρωταθλητής στην F1, Σεμπάστιαν Φέτελ, είχε δηλώσει πρόσφατα σε συνέντευξή του ότι θα έβλεπε με καλό μάτι την εφαρμογή ορίων ταχύτητας. Οι λόγοι δεν είναι μόνο για να μειωθούν τα ατυχήματα, αλλά και για να περιοριστούν οι εκπομπές CO2, που υπολογίζονται σε πάνω από δύο εκατομμύρια τόνους ετησίως, όπως ο ίδιος είπε. Παρά ταύτα, αυτές οι προτάσεις έρχονται κόντρα στην εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία αλλά και στις συνήθειες των Γερμανών οδηγών. Και όχι μόνο, αφού μέχρι και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία συμπεριλαμβάνουν την οδήγηση δίχως όρια ταχύτητας, στις ατραξιόν μιας επίσκεψης στη Γερμανία.

Δεν θα πρέπει, όμως, ποτέ να ξεχνάμε πως η υπερβολική ταχύτητα είναι το βασικό αίτιο του μεγαλύτερου ποσοστού των τροχαίων και ειδικότερα των θανατηφόρων. Από αυτό τον μήνα όλα τα νέα μοντέλα που θα παίρνουν έγκριση τύπου για να κυκλοφορήσουν στην ΕΕ θα έχουν υποχρεωτικά έναν περιοριστή ταχύτητας. Με άλλα λόγια, τα νέα αυτοκίνητα που θα βγαίνουν από τις γραμμές παραγωγής θα εξοπλίζονται με έναν έξυπνο περιοριστή ταχύτητας που ονομάζεται ISA (Intelligent Speed Assistance). Αυτός ο έξυπνος περιοριστής θα λειτουργεί διαφορετικά και θα βάζει κόφτη ανάλογα με την περιοχή και τα όρια που κινείται το αυτοκίνητο. Για να γίνει κάτι τέτοιο, θα υπάρχει ειδικό λογισμικό που θα λαμβάνει πληροφορίες για τα όρια ταχύτητας (π.χ. από την αναγνώριση των πινακίδων ή το navi), τη θέση του αυτοκινήτου (μέσω του GPS ή της κάρτας eCall) και ανάλογα θα περιορίζει τη μέγιστη ταχύτητα. Και επειδή υπάρχει πάντοτε το δικαίωμα της επιλογής της ατομικής ελευθερίας και της υπευθυνότητας κάθε πολίτη, θα υπάρχει η δυνατότητα επιλογής απενεργοποίησης του ISA. Αλλά κανείς δεν ξέρει αν κάποια στιγμή στο μέλλον θα σταματήσει να υπάρχει η επιλογή off.

Η συμμόρφωση με τα όρια ταχύτητας και γενικότερα με τον ΚΟΚ δεν είναι μόνο θέμα αυστηρής επιτήρησης από την τροχαία, αλλά και ένα γενικότερο θέμα παιδείας.

Μάρκετινγκ, πόλεμος, ατομική ευθύνη
Πάντως, ακόμη και αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, οι ίδιοι οι κατασκευαστές έχουν αρχίσει να μειώνουν τις τελικές ταχύτητες των αυτοκινήτων τους. Ήδη η Volvo διαθέτει τα νέα της αυτοκίνητα με μέγιστη τελική ταχύτητα στα 180 χλμ./ώρα. Η εταιρεία ισχυρίζεται πως το πρόβλημα με την υπερβολική ταχύτητα είναι πως ακόμη και τα πιο προηγμένα συστήματα ασφάλειας δεν είναι ικανά για να αποφευχθούν σοβαροί τραυματισμοί και θάνατοι σε περίπτωση ατυχήματος. Την ίδια οδό ακολουθούν και οι Renault - Dacia.

Όρια ταχύτητας δεν υπάρχουν μόνο στους αυτοκινητόδρομους. Πριν από μερικούς μήνες, οι δημοτικές αρχές του Παρισιού αποφάσισαν να εφαρμόσουν ως όριο ταχύτητας τα 30 χλμ./ώρα σε όλη την πόλη. Στόχος, να μειωθούν τα ατυχήματα, η ηχορύπανση και να μειωθούν οι ρύποι, ώστε να καθαρίσει ο αέρας της πόλης. Ωστόσο, υπάρχουν φορές που η μείωση των ορίων ταχύτητας μπορεί να προκύψει από την ανάγκη για τη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων, όπως αναφέρεται σε σχετική πρόταση της ΕΕ λόγω του πολέμου που υπάρχει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Μια εκτίμηση έδειξε πως μια μείωση ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους τουλάχιστον κατά 10 χλμ./ώρα αντιστοιχεί με 430.000 βαρέλια λιγότερα, ενώ οι Κυριακές χωρίς αυτοκίνητα στις πόλεις αναλογούν σε 380.000 βαρέλια λιγότερα ημερησίως.

Κάποιοι θα σκεφτούν πως το όλο κίνημα της μείωσης των ορίων ταχύτητας αποτελεί και μια καλή κίνηση μάρκετινγκ σε εταιρικές ή προεκλογικές ατζέντες, ευαισθητοποιώντας το καταναλωτικό κοινό. Πέρα όμως από οποιοδήποτε κίνητρο γύρω από την ασφάλεια, το περιβάλλον και το μάρκετινγκ, υπάρχει και η ηλεκτροκίνηση. Κάτι που ίσως να γνωρίζετε παίζοντας από παιδιά με ηλεκτρικά αυτοκινητάκια είναι πως όσο πατάς το γκάζι, τόσο πιο γρήγορα αδειάζουν οι μπαταρίες. Το ίδιο ισχύει και για τα επιβατικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, δηλαδή όσο κινούνται με υψηλή ταχύτητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η κατανάλωση ενέργειας. Έτσι, πρακτικά βολεύει η υιοθέτηση χαμηλών ορίων ταχύτητας στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τόσο για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας όσο και για λόγους ασφάλειας. Μελέτες έχουν δείξει πως οι οδηγοί δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τα υψηλά επίπεδα ταχύτητας με τα οποία κινούνται πίσω από το τιμόνι ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, αφού δεν υπάρχουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός συμβατικού, όπως ο ήχος του κινητήρα ή οι αλλαγές των ταχυτήτων.

Τελικά, χρειάζονται ή όχι τα όρια ταχύτητας; Δεν απαιτείται καμία επιστημονική τεκμηρίωση για να επιβεβαιωθεί η αναγκαιότητά τους. Ωστόσο, αυτό που απαιτείται για να γίνουν οι δρόμοι ασφαλέστεροι και να μη χάνονται ζωές, δεν είναι μόνο τα αυστηρότερα όρια ταχύτητας. Είναι και η οδηγική παιδεία και η υπευθυνότητα σε μια διαδικασία που ο καθένας την αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιους η οδήγηση είναι απλώς μια αναγκαία διαδικασία μετακίνησης, για άλλους μια απολαυστική εμπειρία που σπάει τη ρουτίνα. Σε όποια κατηγορία και αν ανήκει κανείς, απαιτείται να γνωρίζει τις οδηγικές του ικανότητες και να έχει σεβασμό στα όρια ταχύτητας.

Πηγή: Καθημερινή