Κρεμλίνο: Πληρωμές σε ρούβλια για το σύνολο των εξαγωγών - Η απάντηση του Βερολίνου

Στα κοινοβούλια των ευρωπαϊκών χωρών συνεχίζονται ατύπως οι συζητήσεις για την αιφνιδιαστική απαίτηση του Ρώσου προέδρου να πληρώνουν εφεξής οι Ευρωπαίοι το ρωσικό αέριο με ρούβλια, μια απαίτηση που έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά να ικανοποιήσουν οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες και κύριοι πελάτες της Μόσχας. Το Κρεμλίνο, όμως, σχεδιάζει νέες απαιτήσεις ή και επιθετικές κινήσεις κατά των «εχθρικών κατά της Ρωσίας χωρών», στις οποίες εντάσσονται πλέον οι χώρες της Ε.Ε. Οπως διεμήνυσε χθες η Μόσχα διά στόματος του εκπροσώπου Ντμίτρι Πεσκόφ, σκοπεύει να επεκτείνει σε όλες τις εξαγωγές της Ρωσίας το σχήμα που επινόησε για την πληρωμή του αερίου της σε ρούβλια, δηλαδή σε βιομηχανικά μέταλλα ή και σιτηρά, στον βαθμό που αυτά θα εξάγονται εφεξής. Δεν αρκείται, όμως, σε αυτό, καθώς θέλει να ανατρέψει και να αντικαταστήσει την παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική που δημιούργησε η διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς το 1944 όταν τελείωνε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Η απαίτηση που προέβαλε αιφνιδιαστικά προ περίπου δύο εβδομάδων ο πρόεδρος Πούτιν για πληρωμή του φυσικού αερίου σε ρούβλια αποτελεί απάντησή του στο «πάγωμα» των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και συναλλαγματικών διαθεσίμων ύψους 300 δισ. δολαρίων από τις χώρες της Δύσης.

Σχολιάζοντας την απόφαση των δυτικών χωρών να «παγώσουν» τα διαθέσιμα της Ρωσίας, ο Πεσκόφ τη χαρακτήρισε «ληστεία» που επέσπευσε τις προσπάθειες της Μόσχας να απεξαρτηθεί από το δολάριο και το ευρώ ως παγκόσμια αποθεματικά νομίσματα. Προσέθεσε πως «είναι προφανές, έστω κι αν η προοπτική αυτή είναι ακόμη μακρινή, πως θα καταλήξουμε σε ένα νέο σύστημα, διαφορετικό από αυτό του Μπρέττον Γουντς». Οπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, το αίτημα της Μόσχας για πληρωμή του αερίου σε ρούβλια εξυπηρετεί πολλούς στόχους. Πρώτα απ’ όλα στοχεύει στο να ενισχύσει το νόμισμα της χώρας, κάτι που φαίνεται να επιτυγχάνει προς το παρόν, με τη βοήθεια βέβαια και των ελέγχων στις κινήσεις κεφαλαίου. Το ρούβλι έχει πράγματι ανακτήσει σχεδόν το σύνολο της αξίας που έχασε από την αρχή του πολέμου, καθώς η ισοτιμία του διαμορφώνεται στα 83,51 ρούβλια προς ένα δολάριο, ενώ προ περίπου ενός μηνός είχε κατακρημνιστεί στα 150 ρούβλια προς το δολάριο.

Στόχος της Μόσχας είναι να καταφέρει να έχει πρόσβαση στα έσοδα τόσο από την πώληση αερίου όσο και από αυτές σιτηρών ή μετάλλων.

Παράλληλα, το αίτημα για πληρωμή σε ρούβλια στοχεύει στο να διασφαλίσει πως θα εισπράττει η Μόσχα τις πληρωμές για τις εξαγωγές σε φυσικό αέριο. Με τον μηχανισμό που έχει παρουσιάσει η τράπεζα Gazprombank, την ύπαρξη δύο λογαριασμών για κάθε πελάτη της Ρωσίας, έναν σε σκληρό νόμισμα και έναν σε ρούβλια στα οποία θα μετατρέπονται οι πληρωμές, η Μόσχα επιχειρεί να αποφύγει μια κατάσταση αντίστοιχη εκείνης που αντιμετώπισε το Ιράν: δηλαδή οι πληρωμές για το ιρανικό πετρέλαιο εξακολουθούν να καταβάλλονται κανονικά, αλλά χωρίς να έχει πρόσβαση σε αυτές η Τεχεράνη εξαιτίας του εναντίον της εμπάργκο και του εμπορίου πετρελαίου που γίνεται σε δολάρια. Αναφορά σε αυτή την κατάσταση έκαναν οι δηλώσεις τόσο του Πεσκόφ όσο και του ίδιου του Ρώσου προέδρου ότι «δεν πρόκειται η Ρωσία να δίνει το αέριό της δωρεάν». Με τη μετατροπή των δολαρίων σε ρούβλια διασφαλίζεται ότι η Μόσχα θα εισπράττει τις πληρωμές. Και τέλος, πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές ερμηνεύουν την κίνηση και ως επίδειξη ισχύος της Μόσχας που δηλώνει στον υπόλοιπο κόσμο ότι έχει τη δυνατότητα να αντεπιτεθεί όταν «οι μη φιλικές προς αυτήν χώρες» καταφέρουν πλήγματα στην οικονομία της.

Η απόφαση των δυτικών χωρών να επιβάλουν σύσσωμες εμπάργκο στη Ρωσία έχει οδηγήσει την οικονομία της στη μεγαλύτερη κρίση που έχει γνωρίσει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991. Οι εκτιμήσεις για την επικείμενη ύφεση κυμαίνονται από 10% έως και 25% συρρίκνωση του ΑΕΠ της.

Η απάντηση του Βερολίνου

Η Γερμανία θα εθνικοποιήσει προσωρινά τη μονάδα της Gazprom PJSC που βρίσκεται στο έδαφός της προκειμένου να διασφαλίσει την προμήθεια φυσικού αερίου. Την απόφαση του Βερολίνου ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, τονίζοντας πως η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Γερμανίας θα αναλάβει υπό την εποπτεία της μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου τη μονάδα Gazprom Germania GmbH. Είναι η εταιρεία που ελέγχει τη Wingas GmbH, εταιρεία προμήθειας ενέργειας και μια εταιρεία αποθήκευσης φυσικού αερίου, την Astora στη βόρεια Γερμανία στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας. Πρόκειται για την αντίδραση του Βερολίνου στην αιφνιδιαστική απόφαση του ρωσικού κολοσσού της Gazprom να αποχωρήσει από τη γερμανική θυγατρική της κατά παράβαση της γερμανικής νομοθεσίας, καθώς δεν ζήτησε την έγκριση της γερμανικής κυβέρνησης. Οι θυγατρικές της Gazprom στην Ευρώπη υφίστανται εντονότατες πιέσεις, καθώς οι πελάτες τους και οι επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργάζονται αποφεύγουν πλέον τη συνεργασία μαζί τους θέτοντας σε κίνδυνο ακόμη και την επιβίωση ορισμένων εξ αυτών.

πηγές: Bloomberg - Reuters