«Frogs»: Η πρώτη ταινία στην αρχαία ελληνική γλώσσα

«Αθήναι, 405 π.Χ. Η πόλη στερείται ταλαντούχους ποιητές. Κατά συνέπεια, ο θεός Διόνυσος, συνοδευόμενος από τον δούλο του Ξανθία, ξεκινά ένα ταξίδι στον κάτω κόσμο για να ανασύρει τον διάσημο τραγικό ποιητή Ευριπίδη και να σώσει την πόλη των Αθηνών.
Εν τω μεταξύ, τον Ηρακλή, τον αδελφό του Διονύσου, επισκέπτεται ο βασιλιάς Άδμητος, ο οποίος θρηνεί για την πρόσφατη απώλεια της συζύγου του Άλκηστης».

Με τίτλο «Frogs» («Βάτραχοι»), η παραγωγή της Iuvenalis Pictures είναι μια ερασιτεχνική ταινία που δημιουργήθηκε από εθελοντές και με περιορισμένο προϋπολογισμό. Οι ηθοποιοί και το συνεργείο της μη επαγγελματικής εταιρείας παραγωγής είναι απόφοιτοι του Καθολικού Πανεπιστημίου του Λέβεν (Βέλγιο) εξειδικευμένοι στις κλασικές γλώσσες και με βαθύ πάθος για τον αρχαίο πολιτισμό και την τέχνη του κινηματογράφου.

«Η έμπνευση για την ταινία μας προέκυψε από το ατελείωτο πάθος μας για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό της Αρχαίας Ελλάδας. Ως απόφοιτοι στον τομέα των Κλασικών Σπουδών (Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά), νιώσαμε επιτακτική ανάγκη να στηρίξουμε και να προωθήσουμε τη μελέτη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και της λογοτεχνίας της. Με το “Frogs” στοχεύουμε να φέρουμε την κλασική λογοτεχνία κοντά σε ένα σύγχρονο κοινό, ενθαρρύνοντας παράλληλα τη μελέτη όλων των πτυχών της», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Thibaut Lejeune, μιλώντας για λογαριασμό της Iuvenalis Pictures.

Ο διδακτορικός φοιτητής Αρχαίων Ελληνικών, που «υπογράφει» το σενάριο και τη σκηνοθεσία των συγκεκριμένων «Βατράχων», αναφέρεται και στην απόφαση των νεαρών κλασικιστών, αποφοίτων του Καθολικού Πανεπιστημίου του Leuven, να γυρίσουν μια ταινία εξ ολοκλήρου «στα προφορικά (και τραγουδισμένα) Αρχαία Ελληνικά». «Από τη μια, παρακινήθηκε από την επιδίωξη της ιστορικής ακρίβειας και αυθεντικότητας. Διασκευασμένες ιστορίες και λογοτεχνικά έργα, που έχουν γραφτεί στα Αρχαία Ελληνικά, εμφυσούν ζωή σε αυτές τις αφηγήσεις, προσδίδοντας στην ταινία τον μοναδικό χαρακτήρα και την πρωτοτυπία της, ακριβώς μέσα από την ίδια τη γλώσσα. Παραμένοντας, όσο το δυνατόν, κοντύτερα στα πρωτότυπα έργα, συμπεριλαμβανομένης της γλώσσας στην οποία συντέθηκαν (πριν από περισσότερα από 2.400 χρόνια), ελπίζουμε να έχουμε ‘δικαιώσει’ τη λογοτεχνία, όσο περισσότερο γίνεται. Από την άλλη πλευρά, η δυνατότητα δημιουργίας μιας πιστής αλλά σύγχρονης κινηματογραφικής μεταφοράς αυτών των πρωτότυπων έργων στα αρχαία ελληνικά, υπογραμμίζει τη διαρκή δύναμη και την παγκόσμια αξία που οι αρχαίες ελληνικές ιστορίες κατέχουν ακόμα στη σύγχρονη κοινωνία μας», τονίζει ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Η ομάδα, παρά τον χαμηλό προϋπολογισμό, χρησιμοποίησε εξοπλισμό υψηλής ποιότητας κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της στην Ιταλία και τη Γαλλία τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2021. Μετά από δύο χρόνια σχολαστικής επεξεργασίας, πρωτότυπες μουσικές συνθέσεις του Nick Van Elsen και συναρπαστικές ιστορίες τέχνης από άμμο από την Colette Dedyn η ταινία είναι έτοιμη για το ταξίδι της στον κόσμο. Η κινηματογραφική θα πραγματοποιηθεί στις 18 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, σε συνεργασία με την «Ελληνική Αγωγή» (η προβολή θα γίνει με προσκλήσεις και όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να καλέσει στη Γραμματεία του ιδρύματος). Στη συνέχεια θα ακολουθήσει δωρεάν κυκλοφορία στο YouTube τον Οκτώβριο του 2023.

«Ο Thibaut Lejeune ήρθε σε επαφή με την ‘Ελληνική Αγωγή’ μετά από σύσταση της Euroclassica, ενός ευρωπαϊκού οργανισμού που προωθεί τα κλασικά γράμματα στην Ευρώπη εδώ και 30 περίπου χρόνια. Ζήτησε τη συμμετοχή μας προκειμένου να μπορέσει να προωθήσει την ταινία και στο ελληνικό κοινό, αλλά και σε όλους εκείνους που μελετούν ή απλώς αγαπούν τη γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Ο ίδιος θεωρεί ότι η ταινία αποτελεί κατά κάποιον τρόπο εκπαιδευτικό υλικό σε έναν τομέα που δεν είναι τόσο ευρέως γνωστός, στην προφορική διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών. Τα τελευταία χρόνια ο ρόλος της προφορικής διδασκαλίας κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος στη διδασκαλία των κλασικών γλωσσών και πολυάριθμες είναι οι ενέργειες σε χώρες όπως η Αγγλία, η Ιταλία και η Ισπανία για την προσθήκη της προφορικής διδασκαλίας στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών, ώστε ο μαθητής να κατακτήσει τη γλώσσα όσο γίνεται καλύτερα», σημείωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ευγενία Μανωλίδου, υπεύθυνη Προγράμματος Σπουδών της Ελληνικής Αγωγής. Και πρόσθεσε: «Είναι ιδιαιτέρως συγκινητικό το γεγονός ότι στο εξωτερικό, ‘φιλέλληνες γράμμασιν ἡδόμενοι’, όπως χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους στον πρόλογο της ταινίας, προσπαθούν με τόση ζέση να κατακτήσουν μία γλώσσα που για εμάς είναι πολύ πιο εύκολη, δεδομένου ότι το 80% των λέξεων μάς είναι ήδη γνωστές. Θεωρώ ότι τέτοιες ενέργειες αποτελούν παράδειγμα για όλους εμάς και οφείλουμε με κάθε τρόπο να τις στηρίζουμε».

Οι ηθοποιοί στην τραγικομωδία «Frogs» χρησιμοποιούν την ερασμιακή προφορά, η οποία ευθυγραμμίζεται στενά με την προφορά που χρησιμοποιείται συνήθως σε χώρες όπως το Βέλγιο και η Ολλανδία. Ωστόσο, δημιουργήθηκε μια δεύτερη εκδοχή που χρησιμοποιεί την ελληνική προφορά προκειμένου να ικανοποιηθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός θεατών. Αυτό παρέχει στο κοινό την επιλογή να επιλέξει την προφορά που ταιριάζει καλύτερα στις προτιμήσεις του. Στην κινηματογραφική πρεμιέρα της Αθήνας έχει επιλεγεί η δεύτερη εκδοχή.

«Εγγράφοντας την ταινία εξ ολοκλήρου στα προφορικά αρχαία ελληνικά, θέλαμε να αναδείξουμε την ομορφιά και τη μουσικότητα αυτής της αρχαίας γλώσσας. Επίσης, η γλώσσα και η προφορά που ακούγεται στην ταινία μπορεί να έχει εκπαιδευτικό ενδιαφέρον για όποιον σπουδάζει Αρχαία Ελληνικά, παρέχοντας ένα ‘βλέμμα’ στο πώς μπορεί να ακούγονταν τα Αρχαία Ελληνικά και πώς ιστορίες, συχνά πολυδιαβασμένες, θα μπορούσαν να εμφανίζονται οπτικά (ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι ήταν κείμενα που προορίζονταν όχι μόνο για διάβασμα αλλά κυρίως για παράσταση στο θέατρο). Πιστεύουμε ότι το μοντέρνο μέσο μιας ταινίας είναι ένας σαγηνευτικός τρόπος που μπορεί να κεντρίσει το ενδιαφέρον του σύγχρονου κοινού για τις αρχαιοελληνικές ιστορίες και να τονώσει τη μελέτη των Αρχαίων Ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μεταξύ των κινήτρων μας, είναι η επιθυμία να προωθηθεί και να διαδοθεί η μελέτη των Αρχαίων Ελληνικών παγκοσμίως, παρέχοντας ταυτόχρονα σε δασκάλους εκπαιδευτικό οπτικοακουστικό υλικό, δεδομένου και του μειούμενου ενδιαφέροντος για τον κλάδο, ιδιαίτερα στο το επίπεδο του Γυμνασίου. Το ‘Frogs’ είναι επίσης προσβάσιμο στο ευρύ κοινό όλων των ηλικιών, χωρίς προηγούμενη γνώση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», καταλήγει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Thibaut Lejeune.