73ο Φεστιβάλ Βερολίνου: Η Ελλάδα στη δημιουργία του «σινεμά του αύριο»

Οι φανατικοί κινηματογραφόφιλοι θεατές ενδιαφέρονται βέβαια για τις μεγάλες πρεμιέρες και τις παρουσίες δημιουργών και ηθοποιών, όπως ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, η Κέιτ Μπλάνσετ, η Αν Χάθαγουεϊ, η Κρίστεν Στιούαρτ, η Έλεν Μίρεν. Χιλιάδες επαγγελματίες του κινηματογράφου, όμως, έχουν έρθει εδώ για να αγοράσουν και να πουλήσουν ταινίες που δεν έχουν καν ολοκληρωθεί, να επεξεργαστούν και να διαπραγματευτούν τα καινούργια πρότζεκτ τους, να αναζητήσουν χρηματοδοτήσεις και συμπαραγωγούς. Με δύο λόγια να συμμετάσχουν στη δημιουργία του «σινεμά του αύριο».

Αυτό το «άλλο φεστιβάλ» είναι η Αγορά (ο επίσημος τίτλος της είναι European Film Market), η οποία φέτος έσπασε κάθε προηγούμενο ρεκόρ με 11.500 διαπιστευμένους από 132 χώρες. Το τεράστιο και εντυπωσιακό κτήριο Martin Gropius Bau, όπου χτυπάει η καρδιά της Αγοράς, είναι γεμάτο με εθνικά περίπτερα και περίπτερα εταιρειών παραγωγής, μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων και πλατφορμών. Εκεί γίνονται όλες οι συναντήσεις και μοιάζει περισσότερο με την «κουζίνα» του φεστιβάλ.

Φέτος, υπήρχαν 230 περίπτερα και 612 εταιρείες, ενώ παρουσιάστηκαν 773 ταινίες σε 1.533 προβολές. Επίσης, οι συμμετέχοντες έφεραν στην Αγορά του Βερολίνου 629 καινούργια κινηματογραφικά πρότζεκτ.

Περίπτερο, φυσικά, είχε και η Ελλάδα με τους τρεις μεγάλους κινηματογραφικούς θεσμούς, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ), το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), οι οποίοι δεν έπαψαν να συναντούν παράγοντες της διεθνούς κινηματογραφικής κοινότητας και να συνεργάζονται με στόχο την προώθηση και την υποστήριξη του ελληνικού κινηματογράφου.

Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ήρθε στη Μπερλινάλε με δύο καινούργια πρότζεκτ. Το πρώτο είναι το Think Tank με τίτλο «Shaping the Future of Film Markets» («Διαμορφώνοντας το μέλλον των κινηματογραφικών Αγορών»). Πρόκειται για μια πρωτοβουλία του Φεστιβάλ σε συνεργασία με την Αγορά της Μπερλινάλε και την αντίστοιχη Αγορά των Καννών. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να ξεκινήσει μια γόνιμη επικοινωνία σχετικά με το μέλλον των κινηματογραφικών Αγορών και τον ρόλο τους στο τοπίο της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Στο Βερολίνο, οι επικεφαλής των Αγορών της Μπερλινάλε, των Καννών και του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης υποδέχτηκαν 45 επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας (managers, παραγωγούς, επενδυτές, υπεύθυνους προγραμμάτων κατάρτισης και sales agents), που εκπροσώπησαν ορισμένους από τους σημαντικότερους κινηματογραφικούς θεσμούς της Ευρώπης όπως τα Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο, του Κάρλοβι Βάρι, του Ρότερνταμ και της Τεργέστης, τα Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του 'Αμστερνταμ και της Λειψίας, τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα Ace Producers, EAVE και Eurodoc και τις ευρωπαϊκές ενώσεις των εκπροσώπων πωλήσεων ταινιών Europa International και Documentary Association of Europe.

Η πρωτοβουλία επιθυμεί να αναδείξει τα κοινά θέματα ενδιαφέροντος και προβληματισμού, καταγράφοντας τις επερχόμενες προκλήσεις, αλλά και ενισχύοντας τον ανοιχτό διάλογο ανάμεσα στις ευρωπαϊκές Αγορές και τους επαγγελματίες της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Στο επίκεντρο βρίσκεται το παρακάτω ερώτημα: Πώς φανταζόμαστε ένα οικονομικά, οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμο μέλλον για τις κινηματογραφικές Αγορές; Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας και κλήθηκαν να καταθέσουν τις ιδέες και τις προτάσεις τους όσον αφορά τα εμπόδια, τις ανάγκες και τις πιθανές προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωποι.

Οι συμμετέχοντες ανανέωσαν το ραντεβού τους για το δεύτερο υβριδικό Think Tank, με τίτλο «Modeling the Market Shape» («Φτιάχνοντας το νέο μοντέλο κινηματογραφικών Αγορών»), το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (2-12 Μαρτίου) και θα έχει κύριο θέμα συζήτησης τον τρόπο και τη δομή λειτουργίας των κινηματογραφικών Αγορών στο μέλλον. Το τρίτο Think Tank, με τίτλο «Financing the Market Place» («Χρηματοδοτώντας τις κινηματογραφικές Αγορές»), θα διεξαχθεί στο πλαίσιο του 76ου Φεστιβάλ των Καννών (16-27 Μαΐου), όπου και θα ανακοινωθούν τα συγκεντρωτικά συμπεράσματα από τα τρία Think Tanks.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής της Αγοράς του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Αγγελική Βέργου, «η Αγορά του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει μπει σε μία νέα φάση εξωστρέφειας και συνεργιών με τους μεγαλύτερους κινηματογραφικούς θεσμούς της Ευρώπης. Σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση, στο πρώτο Think Tank επαγγελματίες από όλο το φάσμα της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, μοιράστηκαν τις σκέψεις τους και συμμετείχαν σε σύντομα εργαστήρια ανάπτυξης ιδεών. Επίσης, στο Βερολίνο, η Αγορά της Θεσσαλονίκης, η οποία έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης "Εξωστρέφεια Αγοράς του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης", παρουσίασε δύο Έλληνες παραγωγούς (Λίνα Γιαννοπούλου και Νικόλας Αλαβάνος) οι οποίοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα Works in Progress του φεστιβάλ μας τον προηγούμενο Νοέμβριο. Στόχος της δράσης, που στέφθηκε με επιτυχία, ήταν η στοχευμένη δικτύωση και προώθηση ελληνικών ταινιών σε εξέλιξη με καταξιωμένους επαγγελματίες από όλον τον κόσμο. Επόμενη στάση οι Κάννες».

Το δεύτερο πρότζεκτ με το οποίο ταξίδεψε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στο Βερολίνο είναι οι Smart 7, ένα δίκτυο συνεργασίας για την καινοτομία στην κινηματογραφική βιομηχανία και τη φεστιβαλική κουλτούρα. Επτά ευρωπαϊκά φεστιβάλ από ισάριθμες χώρες ενώνουν τις δυνάμεις τους στη συμμαχία που έχει ως στόχο να δώσει λύσεις στις σημερινές ανάγκες της κινηματογραφικής βιομηχανίας, αλλά και να προσφέρει όραμα για το μέλλον των κινηματογραφικών φεστιβάλ. Το δίκτυο συνεργασίας αποτελείται από τα εξής διεθνή φεστιβάλ: Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (Ελλάδα), Φεστιβάλ Κινηματογράφου New Horizons (Πολωνία), Φεστιβάλ Κινηματογράφου IndieLisboa (Πορτογαλία), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Τρανσιλβανίας (Ρουμανία), Φεστιβάλ Κινηματογράφου FILMADRID (Ισπανία), Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ρέικιαβικ (Ισλανδία) και Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βίλνιους Kino Pavasaris (Λιθουανία). Το δίκτυο στοχεύει στην ενίσχυση και προώθηση των ευρωπαϊκών ταινιών, ενώ θα πραγματοποιηθεί και διαγωνιστικό τμήμα, στο οποίο επτά ταινίες (μία από κάθε συμμετέχουσα χώρα) θα διεκδικήσουν χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ.

Η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό, δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Στην Μπερλινάλε τα μέλη του δικτύου Smart 7 είχαμε τη δυνατότητα να συναντηθούμε και να προετοιμάσουμε τα επόμενα βήματα της συνεργασίας μας. Το διαγωνιστικό τμήμα με τις επτά ταινίες από επτά νέους Ευρωπαίους δημιουργούς θα παρουσιαστεί πολύ σύντομα. Στο επερχόμενο Φεστιβάλ του Βίλνιους (16 - 26 Μαρτίου) οι ταινίες θα ξεκινήσουν το ταξίδι τους, πριν προβληθούν σε κάθε ένα από τα Φεστιβάλ του δικτύου, ενώ τελευταίος σταθμός θα είναι η Θεσσαλονίκη, όπου τον Νοέμβριο του 2023 θα απονεμηθεί και το βραβείο από επιτροπή νέων. Στη διάρκεια της συνάντησης στο Βερολίνο, βάλαμε, επίσης, τις τελευταίες πινελιές σε μία σειρά από εργαστήρια για τους επαγγελματίες των φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθούν στο Βρότσλαβ και τη Θεσσαλονίκη τον Δεκέμβριο του 2023».

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου βρέθηκε στο Βερολίνο για την προώθηση των ελληνικών ταινιών και τη διεθνή διασύνδεση των δημιουργών και των παραγωγών τους, αλλά και για την προβολή της Ελλάδας, ως χώρας φιλικής για γυρίσματα διεθνών παραγωγών, μέσω των δράσεων και της εμπειρίας του Hellenic Film Commission.

Να σημειωθεί ότι φέτος στο τμήμα Berlinale Talents, το οποίο φιλοξενεί ταλέντα από όλο τον κόσμο με σκοπό να παρουσιάσουν τη δουλειά και τα μελλοντικά τους σχέδια, συμμετείχαν η παραγωγός Κυβέλη Short, ο διευθυντής φωτογραφίας Θωμάς Τσιφτελής και ο σκηνοθέτης και παραγωγός Γαβριήλ Αθανασίου.

Επίσης, το πρότζεκτ «Baby» του Νικόλα Κυρίτση σε παραγωγή Homemade Films παρουσιάστηκε στο Talent Project Market (Αγορά Συμπαραγωγών). Το πρότζεκτ αυτό είχε πρωτοπαρουσιαστεί στο Φόρουμ Συμπαραγωγής Crossroads του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2021.

Η ελληνική εταιρεία Heretic παρουσίασε τις ταινίες «Inside» του Βασίλη Κατσούπη με τον Γουίλεμ Νταφόε στο παράλληλο τμήμα Πανόραμα της Μπερλινάλε και «Music» της Γερμανίδας 'Αντζελα Σάνελεκ στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα.

Tέλος, ο ΕΚΟΜΕ συνέχισε τις προσπάθειες για προσέλκυση διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών προωθώντας τις πολύ ανταγωνιστικές ελληνικές τοποθεσίες, τις διευκολύνσεις που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια αλλά και την υψηλή ποιότητα των εκατοντάδων Ελλήνων τεχνικών, οι οποίοι δουλεύουν σε αυτές τις παραγωγές και έχουν ενθουσιάσει όλους τους ξένους συντελεστές με τους οποίους συνεργάζονται.

Ιδιαίτερη επιτυχία ήταν, βέβαια, το βραβείο «Καλύτερης Κινηματογραφικής Ευρωπαϊκής Τοποθεσίας 2022» που κέρδισε η παραλία Χιλιαδού στην Εύβοια, όπου πραγματοποιήθηκε μεγάλο μέρος των γυρισμάτων της ταινίας «Το Τρίγωνο της Θλίψης» του Ρούμπεν Όστλουντ, η οποία μετά τη βράβευσή της από το Φεστιβάλ των Καννών και την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου είναι αυτή τη στιγμή υποψήφια για τρία βραβεία Όσκαρ.

Η ανακοίνωση του βραβείου έγινε κατά τη διάρκεια της δεξίωσης που παρέθεσαν στο Βερολίνο οι τρεις ελληνικοί κινηματογραφικοί θεσμοί, ενώ όσοι ξένοι παρευρέθηκαν μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια για τις συνεργασίες που έχουν με την ελληνική κινηματογραφική κοινότητα.

Νάντια Μπακοπούλου

ΑΠΕ-ΜΠΕ