Ο Τ.Σ. Έλιοτ μιλά για τους «σκοτεινούς ποιητές»

Η ποίηση έχει μια συνωμοτική διάσταση που οφείλουμε, σύμφωνα, με τον Τ.Σ. Έλιοτ να αποδεχθούμε. Ωστόσο όταν ο μέσος αναγνώστης είναι προϊδεασμένος για την σκοτεινότητα ενός ποιήματος, τα πράγματα περιπλέκονται. Σύμφωνα με τον Έλιοτ ο προϊδεασμένος αναγνώστης «συσκοτίζει τις αισθήσεις του θέλοντας να φανεί έξυπνος και ψάχνοντας με επιμονή να βρει κάτι δίχως να ξέρει τι ακριβώς - ή αλλιώς, προσπαθώντας θεληματικά να μην ξεγελασθεί».

Ο νομπελίστας ποιητής παραδέχεται την αφοσίωσή του σε ορισμένα ποιήματα που δεν κατάλαβε με το πρώτο διάβασμα. Αναφέρεται ακόμα και σε ποιήματα που αμφιβάλλει αν τα έχει ακόμα κατανοήσει επαρκώς, περιλαμβάνοντας σε αυτά την ποίηση του Σαίξπηρ. Εντέλει αναθεματίζει την αναγνωστική υποχονδρία κάποιων οι οποίοι αναζητούν μετ' επιτάσεως ένα κάποιο «νόημα» που δεν υπάρχει. Ο Έλιοτ διευκρινίζει ότι ένα μεγάλο μέρος του πολυπόθητου «νοήματος» ανήκει στον πεζό λόγο, από τον οποίο «η ποίηση έχει πολλά να μάθει». Επιτέλους ένας ποιητής που αντιλαμβάνεται τη σημασία της πεζογραφίας για τους ποιητές, στο βαθμό που οι πεζογράφοι του εικοστού αιώνα αναγνωρίζουν την ευεργετική επίδραση της ποίησης στο μυθιστόρημα.

Ο Έλιοτ δεν αναγνωρίζει κατ' ανάγκη την κοινωνική χρησιμότητα της ποίησης και δεν θεωρεί ότι ο ποιητής οφείλει σώνει και καλά «να ανακατεύεται στα καθήκοντα του θεολόγου, του ιεροκήρυκα, του οικονομολόγου, του κοινωνιολόγου ή του οποιουδήποτε άλλου». Θεωρεί όμως ότι αν ένας ποιητής φιλοδοξεί να απευθυνθεί σε μεγαλύτερο κοινό, το θέατρο είναι ένας τρόπος για να πραγματοποιήσει τη φιλοδοξία του.

Ο Έλιοτ επισημαίνει με ένα μεγαλειωδώς απλό τρόπο πως η «ποίησης αρχίζει με έναν άγριο που κτυπά ένα τύμπανο μέσα σε μια ζούγκλα, διατηρεί δε πάντοτε αυτό το ουσιαστικό χαρακτηριστικό της κρούσης και του ρυθμού».

Η επίτομη έκδοση δοκιμίων του Τ.Σ. Έλιοτ από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Στέφανου Μπεκατώρου, μας έδωσε την ευκαιρία να ξαναδιαβάσουμε την υψηλή κριτική ενός μεγάλου ποιητή για την τέχνη του.